TCMB Lideri Kavcıoğlu: “Uluslararası rezervlerimiz 2021 yılı sonunda 111 milyar dolar düzeyinden 2022 yılı sonunda 128,8 milyar dolara ulaşarak…

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 91. Hesap Periyodu Olağan Genel Heyet Toplantısı’nda konuşan TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu “Uluslararası rezervlerimiz 2021 yılı sonunda 111 milyar Dolar düzeyinden 2022 yılı sonunda 128,8 milyar Dolara ulaşarak yüzde 17 artmıştır” dedi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 91. Hesap Devri Olağan Genel Şura Toplantısı gerçekleştirildi. TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu ise burada yaptığı konuşmasında ekonomik değerlendirmelerde bulundu.

“2022 yılı gerek jeopolitik gerekse ekonomik ve finansal belirsizliklerin inanılmaz seviyede yüksek seyrettiği bir yıl olarak kayıtlara geçmiştir”

Geçen yılda da pandeminin olumsuz tesirlerinin tam olarak giderilemediğini belirten Kavcıoğlu, yakın coğrafyamızda meydana gelen Rusya-Ukrayna Savaşı sonucunda arz kısıtları tekrar barizleşmiş; başta güç olmak üzere global emtia ve besin fiyatlarında süratli artışlar yaşanmıştır. Savaş sonucunda ortaya çıkan jeopolitik belirsizliklerin yanı sıra pandemi sonrası devam eden arz-talep dengesizlikleri enflasyonun global ölçekte süratle artarak tarihi yüksek düzeylere çıkmasına neden olmuştur. Tüm bu gelişmelere ek olarak global finansal şartların da sıkılaşması sonucunda, 2022 yılı gerek jeopolitik gerekse ekonomik ve finansal belirsizliklerin fevkalâde seviyede yüksek seyrettiği bir yıl olarak kayıtlara geçmiştir” sözlerini kullandı.

“Dolar bazında Türkiye iktisadı 2014 yılından bu yana gerçekleşen en yüksek ulusal gelir düzeyine ulaşmıştır”

Yaşanan aksiliklere karşın Türkiye iktisadının kesintisiz olarak büyümeye devam ettiğine dikkati çeken Kavcıoğlu “2022 yılında global arz şoklarına ve Rusya-Ukrayna Savaşı kaynaklı olumsuz jeopolitik gelişmelere karşın Türkiye iktisadı kesintisiz olarak büyümeye devam etmiştir. İktisadi faaliyet, bilhassa yılın birinci yarısında güçlü seyretmiş, yılın ikinci yarısında ise dış talepteki gerilemeye karşın sağlam görünümünü korumuştur. Bu çerçevede, Türkiye iktisadı 2022 yılında yüzde 5,6 oranında büyüyerek 2019 yılının son çeyreğinden bu yana gösterdiği büyüme performansıyla G20 ve OECD ülkeleri ortasında üst sıralarda yer almıştır. Buna ek olarak, satın alma gücü paritesine nazaran hesaplanan ulusal gelir temel alınarak yapılan sıralamada dokuzuncu sıraya yükselen ülkemiz, global iktisat içerisindeki hissesini da ikiye katlamıştır. Dolar bazında ise Türkiye iktisadı 2014 yılından bu yana gerçekleşen en yüksek ulusal gelir düzeyine ulaşmıştır” diye konuştu.

Kavcıoğlu, taahhütlü avans kredilerinin faal olarak kullandığını belirterek “Hedefli kredi anlayışımızın bir öbür ayağında ise ihracatın ve ithal ikamesi malların üretimine yönelik yatırımların artmasını teşvik etmek hedefiyle 2 yılı anapara geri ödemesiz ve 10 yıla kadar vadeli yatırım taahhütlü avans kredilerini aktif olarak kullandık. Bugüne kadar, toplamda 67 Vilayetteki 740 adet sanayi ve turizm yatırımlarına 111,47 milyar lira meblağında yatırım taahhütlü avans kredisi (YTAK) tahsis edilmiştir. Buna ilaveten, ihracatçılar ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara kullandırdığımız reeskont kredilerinde limitleri artırmak, faizleri düşürmek ve vadeleri uzatmak suretiyle kelam konusu uygun finansman imkanını daha uygun ve erişilebilir hale getirdik. Buna ek olarak, Liralaşma Stratejimiz kapsamında firma bazında kredi limitlerini Liralaşma Stratejisi ile uyumlu olarak Türk lirasına dönüştürürken, bankalara tahsis edilen reeskont kredileri limitlerinin de 2023 yılından itibaren Türk lirası olarak güncellenmesine karar verdik” biçiminde konuştu.

Kavcıoğlu konuşmasına şöyle devam etti:

“2022 yılı içerisinde 346 milyar Türk lirası reeskont kredisini ihracatçılarımız kullanmıştır. Reeskont kredilerine erişimin kolaylaşması geçmiş yıllara nazaran KOBİ’lere tahsis edilen hissede büyük bir artışa neden oldu. 2021 yılında yaklaşık 1.900, 2022 yılındaysa 5.972 KOBİ reeskont kredilerinden yararlandı. Temel siyaset aracımız olan bir haftalık repo faiz oranını makroihtiyati siyaset araçlarımızla birlikte Liralaşma Stratejisi çerçevesinde kullandık. Bu doğrultuda, 2022 yılı ocak-temmuz devrinde siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 14 seviyesinde sabit tuttuk. Öteki taraftan, jeopolitik gelişmelerin ve global finansal şartların tesiriyle global resesyona yönelik risklerin giderek ağırlaşması karşısında ön alıcı bir anlayışla hareket ettik. Kelam konusu risklerin yurt içindeki arz, yatırım ve cari fazla kapasitesi üzerindeki tesirlerini sınırlamak ve sanayi üretimi ile istihdamdaki yapısal kazanımların devamını sağlamak için ağustos ayından itibaren faiz indirim döngüsünü başlattık. Kasım ayı prestijiyle toplam 500 baz puanlık faiz indirimi gerçekleştirerek siyaset faizini yüzde 9 düzeyine indirdik. Bu kararlarımız sayesinde global iktisatta tedarik zinciri ve finansman külfetleri yaşanırken, Türkiye’nin pozisyonunu güçlendirecek yatırımlara uygun maliyetli finansman ile devam edilmesi imkanını sağladık.”

Merkez Bankası’nın 2022 yılında memleketler arası rezervlerin güçlendirmesine yönelik olarak da aktif bir rezerv idaresi uyguladığını belirten Kavcıoğlu, “Kur dönüşümlü mevduat hesapları, yurtdışında yerleşik vatandaşlarımız için geliştirdiğimiz YUVAM hesapları, fiziki altının finansal sisteme kazandırılmasına yönelik FATSİ hesapları ve ihracat gelirlerinin bir kısmının Merkez Bankasına satılmasına yönelik düzenlemeler sayesinde kaynak çeşitliliği oluşturduk. Tüm bu uygulamalarımız sonucunda, memleketler arası rezervlerimiz 2021 yılı sonunda 111 milyar Dolar düzeyinden 2022 yılı sonunda 128,8 milyar Dolara ulaşarak yüzde 17 artmıştır. Öte yandan, 2022 yılında merkez bankalarının memleketler arası rezervleri, global ölçekte yüzde 6 oranında azalmıştır. Rezerv biriktirme araçlarımızdan biri olan Döviz ve Altından Dönüşümlü mevduatlar dahil Liralaşma siyaseti çerçevesinde atılan adımlar bankamızın bilançosu için nette bir maliyet oluşturmadan gerçekleştirilmiştir. Döviz ve Altından Dönüşümlü Mevduat hesapları, teminat siyasetinde yapılan değişiklikler çerçevesinde tutulan Türk lirası cinsi menkul değerler, Türk lirası cinsi zarurî karşılıklarda değişen faiz maliyeti, yabancı para cinsi mecburî karşılık komitelerin değişimleri ve Türk lirası reeskont senetlerinin reeskont kredilerindeki Liralaşma sonucu artışının bilanço üzerindeki toplam tesiri dengededir” tabirlerini kullandı.

Yeni alışveriş metotlarının de hayata geçeceğini belirten Kavcıoğlu, “Bilişim teknolojileri alanındaki vizyonumuzla uyumlu olarak muhtaçlık duyulan teknolojik tahlil ve sistemlerin oluşturulmasını ve bu sistemlerin güvenliği ile sürekliliğinin sağlanması çalışmalarını sürdürdük. Bu çerçevede, ödemeler altyapımızı yenilikçi iş yapma modelleriyle destekledik. 2021 yılında uygulamaya koyduğumuz Fonların Anlık ve Daima Transferi uygulamamız FAST’in güvenliğini artırmak gayesiyle değerli bir katman servis olan SİPER servisini geliştirerek hizmete sunduk. Ödemeler alanında bir başka değerli uygulama olan TR Karekod kullanımının yaygınlaştırılması gayesiyle düzenleme, altyapı ve tanıtım çalışmalarımıza devam ettik. FAST sisteminin alışverişlerde alternatif bir ödeme yolu olarak kullanılabilmesi için sürdürülen FAST TR Karekod çalışmalarını başarılı bir formda tamamladık. Ayrıyeten, açık bankacılık hizmetlerini kullanıma açarak, bankalarımızın GEÇİT altyapısı üzerinden hizmet vermelerine imkan tanıdık. Sonuç olarak, ödeme ve para transferi süreçlerinin problemsiz, süratli ve emniyetli bir ortamda her an, her yerde gerçekleşebilmesine katkı sağlayan yenilikçi uygulamalarımızla Liralaşma Stratejimize teknolojik açıdan takviye sağladık” biçiminde konuştu. – ANKARA