TCMB Lideri Kavcıoğlu, Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı’nda konuştu: (1)
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Şahap Kavcıoğlu, enflasyon varsayımlarında rastgele bir değişikliğe gitmeyerek 2023 yıl sonu varsayımını yüzde 22,3, gelecek yıl sonu iddiasını de yüzde 8,8’de sabit tuttuklarını bildirdi.
Kavcıoğlu, yılın ikinci Enflasyon Raporu’nun tanıtımı maksadıyla Merkez Bankası Yönetim Merkezi’nde düzenlediği bilgilendirme toplantısında, iddialarına baz teşkil eden temel varsayımlarla ilgili olarak emtia fiyatlarındaki aşağı taraflı seyri dikkate aldıklarını lisana getirdi.
İthalat fiyatlarında 2023 yılı için aşağı taraflı beklentilerinin güçlendiğine işaret eden Kavcıoğlu, bir evvelki rapor devrine nazaran global büyümenin bölgesel olarak daha istikrarlı ve süratli toparlandığını, arz kısıtlarının ve tedarik şartlarının kestirim ettiklerinden daha güçlü düzgünleştiğini gözlemlediklerini anlattı.
Kavcıoğlu, güç ve emtia fiyatlarının bir evvelki raporda beklediklerinden daha olumlu gerçekleşeceğini varsaydıklarına işaret ederek, “Küresel şartların ve artan yerli tedarikin dayanağıyla güç fiyatlarının tüketicilere yılın başına kıyasla daha uygun biçimde yansıtılacağını iddialarımıza dahil ettik. Global besin fiyatları epeyce kıymetli ölçüde geriledi. Öteki taraftan, yılın başında kuraklıkla ilgili gündeme gelen dertler son iki aydaki yağışlarla büyük ölçüde giderildi. Yurt içinde başta et fiyatları kaynaklı olmak üzere iç piyasa problemlerinden ötürü iddiamızdan yüksek bir besin enflasyonu geldi. Yılın geri kalanında besin piyasasında fiyat istikrarı ve arz odaklı tüm önlemlerin alınarak yurt içi besin fiyatlarının milletlerarası besin fiyatlarıyla daha uyumlu bir seyir izleyeceğini iddialarımıza yansıttık.” değerlendirmesini yaptı.
Küresel büyüme sayılarının iddiaların üzerinde gerçekleştiğine ve resesyon tasalarının azaldığına dikkati çeken Kavcıoğlu, buna bağlı olarak global büyüme kestirimlerini evvelki rapor periyoduna nazaran hudutlu oranda üst istikametli güncellediklerini aktardı.
Kavcıoğlu, global finansal şartlardaki mevcut sıkılığın ise krediler yoluyla süreceğini değerlendirdiklerini belirterek, “Uyguladığımız siyaset bileşiminin iddia periyodunda mali istikrarı güçlendirmesini bekliyoruz. Bu kapsamda, ‘Liralaşma Stratejisi’nin tüm ögeleriyle uygulandığı ve finansal şartların enflasyonda öngördüğümüz düşüş süreciyle uyumlu oluştuğu bir görünümü temel aldık. Kestirimler üretilirken fiyatlama davranışlarını ilgilendiren tüm yapısal mevzularda gereken önlemlerin alınacağı, fiyat istikrarı odaklı bütüncül bir yaklaşımın kararlılıkla uygulanacağı bir görünüm temel alınmıştır.” diye konuştu.
“İşlenmemiş besin fiyatlarındaki artışlar tesirli oldu”
Enflasyon varsayımlarına ait Kavcıoğlu, şunları kaydetti:
“Enflasyon iddia aralığımızın orta noktaları, 2023 yılı sonunda yüzde 22,3, 2024 yılı sonunda yüzde 8,8 düzeylerine tekabül etmektedir. Enflasyon gerilemeye devam etmekle birlikte evvelki Enflasyon Raporu’nda sunulan iddia aralığının üzerinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, işlenmemiş besin fiyatlarında öngörülerin üzerinde gerçekleşen artışlar kıymetli bir rol oynamıştır. Buna rağmen, 2023 Yılı Para Siyaseti ve Liralaşma Stratejisi metninde de tabir ettiğimiz üzere enflasyon iddialarımızı bir orta amaç olarak kıymetlendiriyoruz. Liralaşma Strateji’mizin tüm araçlarını iddialarımızla uyumlu bir enflasyon patikasını desteklemek için kullanmaya devam edeceğiz. Münasebetiyle varsayımlarımızda rastgele bir değişikliğe gitmeyerek 2023 yıl sonu iddiamızı yüzde 22,3, 2024 yıl sonu iddiamızı de yüzde 8,8’de sabit tuttuk. Güncellemelere baktığımızda Türk lirasındaki istikrarlı seyrin devamıyla birlikte Türk lirası cinsi ithalat fiyatları, varsayımlarımıza 2,3 puanlık düşürücü tesirde bulundu. Besin fiyatları, bahsettiğim olumlu tesirlere ek olarak, gerçekleşmenin tesirinden ötürü iddialarımızı 1,5 puan üst çekti. İç talebin ise kestirim ettiğimizden güçlü seyretmesi nedeniyle 0,2 puanlık bir katkısı oldu.”
“Enflasyonla gayret stratejisini kararlılıkla izleyeceğiz”
Şahap Kavcıoğlu, fiyat istikrarı odaklı bütüncül siyasetlerin tüm paydaşlarca en faal halde uygulanacağı enflasyonla çaba stratejisini kararlılıkla izleyeceklerini söz ederek, “Mevcut siyaset çerçevemiz içinde enflasyondaki düşüş süreciyle uyumlu kredi şartları ile istikrarını koruyan döviz kurlarının, enflasyonun ana eğiliminde bir evvelki rapor iddialarımızdan daha güçlü bir düzgünleşme sağlayacağını öngörüyoruz. Hasebiyle besin ve sarsıntı kaynaklı olarak oluşan varsayım sapmasının ana eğilimdeki düzeltmeyle büyük oranda dengelenerek 2023 yılı varsayımları üzerinde 0,6 puan üst taraflı tesiri oldu.” dedi.
Küresel iktisatta yaşanan periyodik krizlere rağmen, enflasyonun ve faizlerin on yıllardır düşük seyrettiği, kamu açıklarının ve merkez bankası bilançolarının süratle genişlediği periyodun, salgın ve savaş sonucundaki arz şoklarının enflasyonist tesirleriyle birlikte sona erdiğini vurgulayan Kavcıoğlu, şu değerlendirmede bulundu:
“Arz şoklarının birinci tesirleri ortadan kalkarken çekirdek enflasyon göstergelerinin yüksek olduğu, finansal şartların sıkılaştığı, borçlanma maliyetlerinin arttığı ve finansal sistem üzerindeki belirsizliklerin yüksek seyrettiği bir geçiş devrindeyiz. Bu konjonktürde, birbirini tamamlayan araçlarla ve sürdürülebilirlik anlayışıyla oluşturduğumuz para siyaseti çerçevemiz olan Liralaşma Stratejisi, Türkiye iktisadının potansiyelini gerçekleştirme kabiliyetini ve dayanıklılığını artırmaktadır. Geçtiğimiz iki yılda, pandeminin tesirleri şimdi tam manasıyla ortadan kalkmamışken yakın bölgemizdeki savaş ve yüksek global enflasyonun yol açtığı çok istikametli negatif şoklar karşısında uyguladığımız siyaset çerçevesinin sunduğu sağlam yapı ekonomimizin muvaffakiyetle güçlenmeye devam etmesini sağlamıştır.”
Kavcıoğlu, jeopolitik ve global finansal şartların zorlayıcı tesirlerine rağmen, 2022’de Türkiye iktisadının, tüm beklentilerin üzerinde bir performans sergileyerek, ulusal gelirini yüzde 5,6, makine-teçhizat yatırımlarını yüzde 11,7, ihracatını yüzde 12,9 ve istihdamını yüzde 6,8 artırarak dayanıklılığını kanıtladığını söyledi.
Uyguladıkları aktif siyasetlerin, sarsıntı felaketiyle uğraşta de yaraların mümkün olan en süratli halde sarılmasına katkıda bulunduğunu lisana getiren Kavcıoğlu, şöyle konuştu:
“Önümüzdeki periyotta sürdürülebilir ve kalıcı fiyat istikrarı perspektifiyle oluşturulan Liralaşma Stratejisi kararlılıkla uygulanmaya devam edilecektir. Siyaset faizlerimizi, iktisadın içinde bulunduğu dengeyi detaylı olarak tahlil ederek üretim kapasitesinin gelişimini sağlayacak seviyede belirlerken amaçlı kredi siyaseti ve likidite araçlarımızla da amaçladığımız nakdî transferin sağlıklı formda işlemesini sağlayacağız. Uyguladığımız çerçeveyi, bir taraftan yatırım, istihdam, üretim ve ihracatın gelişimi doğrultusunda, öbür taraftan finansal kaynakların bu gayeleri engelleyen talep taraflı tesirlerini en aza indirecek biçimde geliştireceğiz. Arz kapasitesini yükseltecek finansal şartları oluşturarak cari istikrarımızı kalıcı fiyat istikrarıyla uyumlu bir yapıya kavuşturacağız. Liralaşma adımlarımız ve çeşitlendirilmiş rezerv idaremiz sonucunda rezervlerimizin dayanıklılığını kıymetli ölçüde yükselttik. Döviz piyasalarındaki oynaklıkların azalmasında da kıymetli bir çıpa görevi gören güçlü rezerv yapımızı koruyacağız.”
“Uyguladığımız siyasetler enflasyonu düşürme gücüne sahip”
Kavcıoğlu, uyguladıkları siyasetlerin enflasyonu düşürme gücüne sahip olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Küresel şokları daha ağır hissettiğimiz bir coğrafyada olmamıza karşın, yüksek bir ekonomik performansla eş anlı olarak enflasyonumuzun düşüyor olması bunun en büyük göstergesidir. Ülke ve dünya iktisadına dair gelişmeleri aktüel ve geniş kapsamlı data setimizle daima olarak izlemekte, gerek gerçek dal gerekse finansal bölüme ait alandan anlık olarak edindiğimiz bilgilerin de katkısıyla kelam konusu gelişmeleri titizlikle değerlendirmekteyiz. Bu çerçevede, Türkiye iktisadının sahip olduğu dinamizm ile dayanıklılığa ve gerçek kesim ile bankacılık dalı göstergelerinin gücüne daima birlikte şahit olmaktayız. Bu sayede, zelzele felaketinin açtığı yaraları da süratle sarmaktayız. Önümüzdeki devirde enflasyondaki düşüş süreci devam ederken birebir anda üretim ve cari fazla kapasitemizin gelişeceğini, finansal kaynakların en verimli formda kullanılmasının sağlanacağını ve afet bölgesinin ihyasına yönelik faaliyetlerin muvaffakiyetle süreceğini öngörüyoruz. Geliştirdiğimiz siyasetlerin sunduğu araçlarımızla bu öngörünün gerçekleşmesine mani teşkil edecek olan ögeleri ortadan kaldırmaya ve enflasyondaki düşüş sürecini kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz.”
Başkan Kavcıoğlu, İstanbul Finans Merkezindeki binalarının üretim sürecinde son etaba geldikleri bilgisini de vererek, gelecek devirde toplantılarını yeni binalarında düzenleyeceklerini bildirdi.
(Sürecek)