Finlandiya’nın NATO üyeliği, Türkiye’nin açık kapı siyasetine takviyesinin göstergesi oldu
Türkiye’nin NATO’nun açık kapı siyasetine verdiği dayanağın bir göstergesi olarak güvenlik dertlerinin karşılık bulmasının akabinde üyeliğine onay verdiği Finlandiya, 74. yaşındaki İttifak’a en süratli katılan ülkelerden biri oldu.
Belçika’nın başşehri Brüksel’deki NATO karargahında dün müttefik ülkelerin dışişleri bakanlarının katıldığı merasimle Finlandiya bayrağı, göndere çekildi.
Böylece 74. yaşını kutlayan NATO, Genel Sekreter Jens Stoltenberg’in tabiriyle “modern tarihindeki en yüksek hızla” 31. üyesini kabul etmiş oldu.
Soğuk Savaş periyodundan bu yana NATO’nun birçok misyonuna katılan Finlandiya, 1994’ten beri “ortak ülke” olarak İttifak ile birçok mevzuda işbirliği yapsa da tarafsızlık unsuru mucibince NATO üyeliği tarafında irade göstermemişti.
Ancak Rusya ile 1340 kilometrelik kara sonunu paylaşan Finlandiya, Ukrayna’da savaşın başladığı 24 Şubat 2022’den kısa mühlet sonra Avrupa’da güvenlik mimarisinin değiştiği gerekçesiyle tavrını revize etti.
Finlandiya, komşusu İsveç ile birebir gün, 18 Mayıs 2022’de NATO’ya üyelik müracaatında bulundu.
NATO’ya yeni iştirak için onay vermesi gereken 30 üye ülkeden biri olan Türkiye, İsveç ve Finlandiya’dan beklentilerini lisana getirdi. Türkiye’nin telaşları bilhassa İsveç’teki PKK/YPG ve FETÖ üzere terör örgütlerinin faaliyetlerinden kaynaklanıyordu.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in defaatle belirttiği üzere Türkiye, müttefik olmanın gereği olarak “meşru güvenlik kaygılarının” giderilmesi halinde, NATO’nun açık kapı siyasetini destekleyen tavrını net halde ortaya koydu.
Finlandiya’yı NATO şemsiyesi altına taşıyan süreçte 28 Haziran 2022’deki Madrid Doruğu dönüm noktası oldu.
Türkiye, İsveç ve Finlandiya ile iki ülkenin terörle çabada daha fazla işbirliği taahhüt ettiği Üçlü Muhtıra’ya imza attı. Bu çerçevede üç ülke tarafından Daimi Ortak Sistem kuruldu.
Bu sayede iki ülke, üyeliğe resmen davet edildi. 5 Temmuz’da NATO ülkelerinin iştirak protokolünü imzalamasıyla İsveç ve Finlandiyalı yetkililer, NATO’nun toplantılarına “davetli ülke olarak” katılmaya başladı.
Zirveden sonra NATO ülkelerinin birden fazla, iki ülkenin üyelikleri için onay sürecini başlattı. 20 NATO ülkesi temmuzda, 4 ülke ağustosta, 4 ülke de eylülde meclislerinde onay sürecini tamamladı.
Bu süreçte bilhassa İsveç’in yetersiz adımlarından dolayı inişli çıkışlı devirler olsa da üç ülke ortasında çok sayıda görüşme yapıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Helsinki’nin Ankara’nın beklentilerini karşılayacağına yönelik taahhütlerinin Türkiye nezdinde karşılık bulması üzerine 17 Mart 2023’te onay sürecinin başlatılacağını açıkladı.
TBMM, Finlandiya’nın üyeliğini 30 Mart’ta onayladı. Türkiye böylelikle, İttifak’ın açık kapı siyasetini benimsediğini ve desteklediğini de bir defa daha göstermiş oldu.
NATO karargahında düzenlenen Dışişleri Bakanları toplantısı marjında Türkiye, Finlandiya’nın NATO üyeliğini onayladığına dair belgeyi, 1949 tarihli Kuzey Atlantik Antlaşması’nın saklayıcısı ABD’ye teslim etti.
Finlandiya da Kuzey Atlantik Antlaşmasına katılmaya dair Türkiye’den aldığı onay dokümanını ABD’ye iletti.
Stoltenberg de Finlandiya’nın, NATO’nun 31. üyesi olarak ilan edildiğini duyurdu, bayrağı karargahtaki göndere çekildi.
Finlandiya, NATO’nun kuruluşunun 74’üncü yıl dönümü olan 4 Nisan 2023’te resmen İttifak’ın üyesi olurken bu, bir yıldan kısa müddette tamamlanan üyelik süreçlerinden biri olarak kayıtlara geçti.