Çay üreticileri, açıklanan fiyatı kâfi bulmadı
GENÇAĞA KARAFAZLI
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, Rize mitinginde yaş çay alım fiyatını, takviye ödemesiyle birlikte kilo başına 11 lira 30 kuruş olarak açıkladı. Lakin bu sayı çay üreticilerini mutlu etmedi. Bir çay üreticisi, “Enflasyon durursa tamam fakat enflasyon o denli değil ki. Neredeyse yüzde 300 olmuş. Çaya ne fiyat verirse versin artık kurtarmaz” dedi.
Recep Tayyip Erdoğan’ın dün Rize mitinginde 11 lira 30 kuruş olarak açıkladığı yaş çay alım fiyatına çay üreticileri reaksiyon gösterdi. Bir üretici, “Bence kâfi değil. Gübre, emekçi, masraf için kâfi değil. Gönül isterdi 20 TL olsun fakat bu sefer de Türkiye marketten kuru çayı kaça alacak” derken bir öbür üretici ise “Tatminkar değil lakin gidişata nazaran normal” diye konuştu.
“VERİLEN FİYATI AZ BULDUM”
Çay üreticisi bir vatandaş, “Bir Rizeli olarak, verilen fiyatı az buldum. Bizim emeğimizi biraz yüksek verebilirdi, çay çok zahmetli bir eser. Güneysuluyuz, birebir köydenim. Verilen fiyatı az buldum” dedi.
Bir öteki üretici, “Tam kâfi demek güç. Beklenti yüksekti bayağı. Tarım siyasetleri gereği, yalnızca çay değil, başka eserler de var, siz birine istenen fiyatı verdiğiniz vakit başkalarına de vermek zorundasınız. Genelde olağan karşılıyorlar. Natürel ‘az’ diyenler de var” diye konuştu.
“BU PAHALILIKTA VERİLEN FİYAT KÂFİ DEĞİL”
Açıklanan fiyatın üreticinin beklediği ölçüde olmadığını belirten bir vatandaş, “Çay taban fiyatı üreticinin beklediği ölçütte değil, zira gübre ve öbür maliyetler çok fazla. Bugün personelliği hesap etmek gerekiyor. Bu verilen fiyat da gelecek devalüasyonları dikkate aldığımızda kâfi değil. Bugün yüzde 60’ın üzerinde bir artırım verildiği söylenebilir ancak üretici maliyetleri açısından baktığında ve seçim sonrası gelecek pahalılığı da göz önüne aldığımızda verilen fiyat kâfi değil” dedi.
Bir öteki üretici de “Bence kâfi değil. Gübre, emekçi, masraf için kâfi değil. Gönül isterdi 20 TL olsun lakin bu sefer de Türkiye marketten kuru çayı kaça alacak? Bugün 80 TL olan kuru çay, yaş çay alım bedeli 20 TL olursa 150-200 TL olacak. Rize özelinde yaş çay taban fiyatı düşük lakin kuru çayın market fiyatını da biz belirliyoruz” diye konuştu.
“İŞÇİ YEVMİYELERİ, GÜBRE ÇOK PAHALI”
Diğer çay üreticileri ise şunları söyledi:
“Benim çayım yok lakin yüzde 64, yeterli bir fiyat. Halk şad olmadı lakin altı aylık bir süreç için bence uygun bir fiyat, ondan sonrasını bilemem. Rizeli değilim.”
“Yüzde 60 çok güzel. Umduğumuzdan fazla bir fiyat verdiler.”
“Tatminkar değil fakat gidişata nazaran olağan. Vatandaş pek şad değil.”
“İnsanlar beğenmiyorlar, daha fazla istiyorlar lakin emekçi yevmiyeleri de çok kıymetli. Yevmiye değerli, gübre değerli.”
“Allah bunu başımızdan eksik etmesin de daha da az fiyat verebilir.”
“ÇAYA NE FİYAT VERİRSE VERSİN ARTIK KURTARMAZ”
“Enflasyon durursa tamam lakin enflasyon o denli değil ki. Neredeyse yüzde 300 olmuş. Çaya ne fiyat verirse versin artık kurtarmaz. Çay fiyatı evvelden beri düşük geliyor. Ne verirse versin kalmıyor daha. Son 30 yıldır düşük fiyat veriliyor. Güzel fiyat verilse de kâfi olmuyor. 69 yaşındayım, evvelce bir kilo çayın bir kilo şeker, bir kilo zeytin aldığını bilirim, ’60’lı yıllarda. Artık nerde? Artık en azından enflasyonu karşılasa âlâ olur.”
“Açıkladığı fiyat olağan lakin artırımlara nazaran olağan değil. Seçim olmasaydı daha farklı bir fiyat açıklanırdı, fakat seçim olduğu için bu türlü bir fiyat açıkladı. Daha yüksek verebilirdi, seçim olmasaydı.”
“Çaya az fiyat verildi. Herkes o denli diyor. ‘Umduğumuzu bulmadık’ diyor beşerler. Pahalılıktan, gidip bir şey alamıyoruz. Allah tekrar başımızdan eksik etmesin onu.”
“BİZİ KÖLE ETTİ LAKİN TEKRAR OYUM ONUNDUR”
Erdoğan’ı cezaevinde ziyaret ettiğini tabir eden bir yurttaş, “Ben tatmin olmadım. Salatalığın kilosu 25-30 TL. Ben emekli olduğum vakit 527 bin lira emekli aylığım vardı, minimum fiyat 270 bin liraydı. Minimum fiyat geldi, beni geçti, beni yerle bir etti. Oyum Erdoğan’ın ancak çaya en az 15 TL vermeliydi. Evvelden bir kilo çay, bir kilo şeker alıyordu. Tayyip Erdoğan cezaevine düştüğü vakit gidip ziyaret etmiştim. Bizi köle etti fakat tekrar oyum onundur” dedi.