BM, Taliban’ın bayan çalışma yasağını kınayan karar tasarısını kabul etti

BİRLEŞMİŞ Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK), Afganistan’daki Taliban idaresinin BM bayan çalışanına getirdiği çalışma yasağını kınayan karar tasarını kabul etti.

Türkiye’nin de eş sunuculuğunu üstlendiği tasarı, 15 üyeli BMGK’de oy birliğiyle kabul edildi.

Kararda, Taliban idaresine bayanlara yönelik yasakları süratli bir biçimde “geri çevirme” daveti yapıldı.

Söz konusu yasakların insan haklarını ihlal ettiğine dikkati çekilen kararda, Taliban idaresinin bayanların BM’de çalışmasını yasaklayan kararı kınandı.

Kararda, bayanların Afgan toplumundaki elzem rolüne vurgu yapılırken, Taliban idaresinden bayanların eğitim, istihdam, hareket serbestisi ve kamu hayatına eşit iştirakini tekrar sağlaması talep edildi.

Afgan taraflar ve memleketler arası toplum ortasında diyalog, istişare ve angajmanın değerine işaret edilen kararda, bu istikamette yürütülen diplomatik gayretler memnuniyetle karşılandı.

Birleşik Arap Emirlikleri ve Japonya tarafından hazırlanan karar taslağının en az 9 üyenin oyunu alması gerekiyordu.

Taliban’ın bayan işçi yasakları

Taliban’ın 15 Ağustos 2021’de Afganistan idaresine gelmesiyle ülkede bayanların çalışmasına ve kızların eğitim almasına yönelik önemli kısıtlamalar getirilmişti.

Kızların evvel ortaokul ve liselerde, Aralık 2022’de ise üniversitelerde eğitim alması engellenmişti. Yeniden aralık ayında Afgan bayanların mahallî ve yabancı sivil toplum kuruluşlarında çalışması da askıya alınmıştı.

Ayrıca, BM Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA), Afganistan’ın Nangarhar vilayetinde BM’ye bağlı Afgan bayan çalışanın işe gitmesinin engellendiğini bildirerek “Yetkililere, BM’nin bayan çalışanı olmadan çalışamayacağını ve hayat kurtarıcı yardım sağlayamayacağını hatırlatmak isteriz.” sözüne yer vermişti.

Taliban, kız öğrencilerin eğitimlerine orta verme kararının akabinde 24 Aralık 2022’de de sivil toplum kuruluşlarında (STK) bayan işçi çalıştırılmasını ikinci bir duyuruya kadar askıya almıştı. Bayan işçinin işlerine son vermeyen STK’lerin lisanslarının iptal edileceği kaydedilmişti.

Bunun üzerine Save The Children, the Norwegian Refugee Council ve DEVA üzere ülkedeki kimi memleketler arası yardım kuruluşları çalışmalarını durdurmuştu. Taliban’ın kararına Avrupa Birliği, BM, ABD ve birçok ülkeden reaksiyon gösterilmişti.