AYM, numara taşınmasına ait itirazında GSM şirketinin mülkiyet hakkının ihlaline hükmetti

Anayasa Mahkemesi (AYM), bir GSM şirketinin, kendi şirketlerine tahsis edilen numaraların yönetmelikle öteki operatörlere taşınmasına imkan tanınmasına yaptığı itirazda mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanan karara nazaran, Ulaştırma Bakanlığı ile 1998’de 25 yıllığına geçerli olacak halde imtiyaz kontratı imzalayan bir GSM şirketine, ulusal numaralandırma planında yer alan 530 ile 539 ortasındaki alan kodları tahsis edildi.

Şirket faaliyetlerine devam ederken 2007’de Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle, cep telefonu kullanıcılarına numaralarını değiştirmeden hizmet aldıkları işletmeciyi değiştirme imkanı sağlandı.

Yönetmeliğin, kendilerine tahsis edilen sonlu sayıdaki numaraları kullanma hakkını kısıtladığını, durumun haksız rekabet doğurduğunu ileri süren GSM şirketi, yürütmenin durdurulması için Danıştay’a dava açtı. Danıştay 13. Dairesi ise davanın reddine karar verdi.

Daire kararının nihaileşmesinin akabinde şirket, hak ihlali argümanıyla Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat yaptı.

Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 35’inci unsurunda teminat altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ve ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması ismine yine yargılama yapılmak üzere kararın Danıştay’a gönderilmesine hükmetti.

Kararın gerekçesinden

Anayasa Mahkemesinin kararında, müracaatçı şirkete tanınmış 530 ile 539 ortasındaki alan kodlarını 25 yıllığına monopol biçiminde kullanma imtiyazının mülk kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiği, numara taşıma imkanı tanınmasıyla şirketin mali riskle karşı karşıya kalabileceğini ileri sürdüğü söz edildi.

Hak ve özgürlükleri sonlandıran kararların kamu makamlarınca geniş yorumlanmasının bireyler açısından öngörülemez sonuçlar doğurabileceğine işaret edilen kararda, Türk anayasal sisteminde hak ve özgürlükleri kısıtlayıcı düzenleme yapma yetkisinin yasama organına ilişkin olduğu anımsatıldı.

“Demokrasilerde hangi hakkın ne ölçüde sınırlanacağına bürokrasi yahut yargı değil yasama organları karar verir.” değerlendirmesine yer verilen kararda, mahkemelerinin de hak ve özgürlükleri sınırlayıcı kuralların kapsamının geniş yorumlanması konusunda hayli ihtiyatlı davranması gerektiği vurgulandı.

Numara taşıma konusundaki yönetmeliğin, imtiyaz kontratıyla tanınan ekonomik hakları kısıtlayacağı nitelikte olduğu, idarece formu manada bir kanuna değil yönetmelik düzenlemesine dayanılarak uygulamaya geçirildiği tespitine yer verilen kararda, bunun mülkiyet hakkına müdahale manası taşıdığı belirtildi.

Yüksek Mahkemenin kararında, şu sözler yer aldı:

“Sonuç olarak 2008 yılında yapılan değişiklik öncesine ait olarak yönetimin direkt numara taşınabilirliğine ait açık bir yasal düzenleme ihdas etmeden yönetmelikle mezkur kuruma uygulanırlık kazandırılmasının kanun kararının öngörülebilir olmayan genişletici yorumuna dayandığı kanaatine ulaşılmıştır. Münasebetiyle mülkiyet hakkına yapılan müdahalenin Anayasa’nın 13. ve 35. hususlarına alışılmamış olarak yasal bir desteğinin mevcut olmadığı sonucuna varılmaktadır. Müdahalenin yasallık koşulunu sağlamadığı tespit edildiğinden Anayasa’nın 13. ve 35. hususlarında öngörülen öteki ögeler olan legal gaye ve ölçülülük kriterlerine riayet edilip edilmediğinin ayrıyeten kıymetlendirilmesine gerek görülmemiştir. Açıklanan münasebetlerle Anayasa’nın 35. unsurunda teminat altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”