Zelzelenin ihracat üzerindeki olumsuz tesiri nisanda da devam etti

Ticaret Bakanlığı, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin ihracat üzerindeki olumsuz tesirinin nisanda da devam ettiğine işaret ederek “İhracatımız, geçtiğimiz yılın birebir ayına nazaran yüzde 17,2 azalışla 19,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.” tabirini kullandı.

Bakanlık, nisan ayı dış ticaret sayılarına ait açıklama yaptı.

Yılın birinci dört ayı geride kalırken mali sıkılaşmaya karşın global enflasyonun beklenen süratte düşmemesi ve finans bölümünde son periyotta yaşanan çalkantıların, global iktisada ait beklentileri kötüleştirdiğine işaret edilen açıklamada, “Gıda ve güç fiyatlarının global ölçekte düşmesine karşın birtakım ekonomilerde, bilhassa hizmetler kesimindeki temel fiyatlar yüksek kalmaya devam etmiştir. Bu doğrultuda, 2022 yılında dünya iktisadını zorlayan etkenler, bu yıl da değerli bir risk ögesi olarak görünmektedir. Memleketler arası Para Fonunun (IMF) dünya iktisadına ait son açıklanan varsayımlarında, global büyümenin 2023 yılında yüzde 2,8’e gerileyeceği belirtilmektedir.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Açıklamada, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) nisan ayı raporunda, 2023 yılı büyüme beklentisinin aşağı istikametli revize edilip, yüzde 2,1’e düşürüldüğüne yer verilerek raporda finansal piyasalardaki kırılganlıklara ve yüksek borçluluk oranlarına vurgu yapıldığı aktarıldı.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından, 2022 yılında yüzde 2,7 olarak gerçekleşen global mal ticaretindeki büyümenin, 2023 yılında yüzde 1,7 düzeyine gerileyeceğinin kestirim edildiğinin bildirildiği açıklamada, şöyle devam edildi:

“Küresel ölçekte, imalat sanayi satın alma yöneticileri (PMI) endeksleri de ekonomik aktivitede ivme kaybına işaret etmektedir. Nisan ayında, ABD hariç öbür gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde, PMI endekslerinin 50 eşik pahanın altında kaldığı görülmektedir. Kelam konusu endeks kıymetleri, en büyük ihracat pazarımız Avro Bölgesi’nde 47,3’ten 45,5’e, İngiltere’de 47,9’dan 46,6’ya, Almanya’da ise 44,7’den 44’e gerilemiştir. Global iktisattaki olumsuz gidişata rağmen Türkiye iktisadına ait nisan ayı öncü göstergeleri ekonomik aktivitede güzelleşmeye işaret etmektedir. Nisan ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranı, bir evvelki aya nazaran 1,4 puan artarak 75,6 düzeyine çıkmıştır. Tekrar nisan ayında, gerçek kesim itimat endeksi (mevsimsellikten arındırılmış) bir evvelki aya nazaran 2,8 puan artarak 108 düzeyinde gerçekleşmiştir. Gerçek kesim inancındaki artışta, ihracat beklentileri ile iç talepteki canlılığın devam etmesi tesirli olmuştur. Tüketici itimat endeksi (mevsimsellikten arındırılmış) nisan ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 9,2 artarak 87,5 bedeli ile son 56 ayın en yüksek düzeyine ulaşmış, ekonomik itimat endeksi 102,2 ile eşik bedelin üzerine çıkmış ve son 18 ayın en yüksek düzeyinde gerçekleşmiştir.”

Büyüme artarak devam ediyor

Açıklamada, 2023 yılı birinci çeyreğine ait makro dataların, şubat ayında gerçekleşen zelzelelerin olumsuz tesirlerine karşın Türkiye iktisadında büyümenin artarak devam ettiğine işaret ettiğinin belirtildiği açıklamada, Dünya Bankasının, Türkiye iktisadına ait 2023 yılı büyüme iddiasını üst taraflı revize ederek yüzde 3,2’ye yükselttiği aktarıldı.

Nisan ayı ihracat sayısına işaret edilen açıklamada, “Depremin ihracatımız üzerindeki olumsuz tesiri nisan ayında azalmakla birlikte devam etmiştir. Nisan ayında ihracatımız, geçtiğimiz yılın birebir ayına nazaran yüzde 17,2 azalışla 19,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Kelam konusu azalışta, takvim tesirinin de kıymetli ölçüde tesirli olduğu bedellendirilmektedir. Ramazan Bayramı nedeniyle nisan ayında çalışılan iş günü azalmış ve klasik olarak en yüksek ihracatın gerçekleştirildiği perşembe-cumartesi aralığında üretim ve ihracat önemli oranda azalmıştır.” sözüne yer verildi.

Baz tesiri tesirli oldu

Açıklamada, ihracat değişimini aşağı çeken başka değerli faktörün ise baz tesiri olduğunun altı çizilerek “Malum olduğu üzere, geçtiğimiz yıl mayıs ayı başında idrak edilen Ramazan Bayramı bu sene nisan ayının sonuna denk gelmiştir. Bayram öncesi, ekseriyetle ticari faaliyetlerin öne çekilerek ağırlaştığı devirlerdir. Bu nedenle, geçtiğimiz yıl nisan ayında ihracat olağan trendinin üzerinde artmış ve güçlü bir baz tesiri oluşmuştur. Bu durum ise 2023 yılı nisan ayındaki yıllık ihracat değişimini aşağı çeken kıymetli bir etkendir. Öte yandan, ihracat yapılan günlerdeki performans incelendiğinde ihracatımızdaki birinci çeyrek performansının devam ettiği görülmektedir.” değerlendirmesinde bulunuldu.

Takvimin olumsuz tesirine karşın motorlu kara taşıtları ihracatının yüzde 3,6 artışla 2,4 milyar dolar olduğunun bildirildiği açıklamada, makine ihracatının da bir evvelki yılki düzeyini koruyarak 2 milyar dolar olduğu aktarıldı. Açıklamada, öteki alt fasıllar içinde, takvim ve fiyatların tesiriyle demir-çelik ihracatında 890 milyon dolar, güç ihracatında 358 milyon dolar, alüminyum ihracatında 275 milyon dolar, plastik ihracatında ise 268 milyon dolar düşüş yaşandığı söz edildi.

Altın ithalatı 1,3 milyar dolar oldu

Açıklamada, nisan ayı ithalat sayılarına ait de bilgi verilirken, şunlar kaydedildi:

“Nisan ayında ithalatımız ise yüzde 4,5 azalarak 28,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Nisan ayında toplam güç ithalatı, fiyatlardaki düşüşle yüzde 35,8 azalarak 5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Son periyotlarda ithalatta izlenen artışta değerli bir tesiri olan altın ithalatı ise yılın birinci çeyreğine nazaran zayıflamakla birlikte, bir evvelki yıla nazaran yüzde 174 artışla 1,3 milyar dolar olmuştur. İthalatımızda öne çıkan başka fasıllar, 1,2 milyar dolar artış ile motorlu kara taşıtları, 663 milyon dolar artış ile elektrikli makineler, 360 milyon dolar artış ile öbür makineler olmuştur.”