Yeditepe Üniversitesi’nden iklim değişikliğinin tesirlerine ait bilgilendirme

Yeditepe Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, “2022’de dünya, geçen yüzyıla nazaran 1,11 derece daha sıcak oldu. Neredeyse tüm kara alanlarında artık daha sıcak günler ve sıcak hava dalgaları görülmektedir ve görülmeye de devam edecek. 2023’ün kayıtlardaki en sıcak yıllardan biri olacağı ön görülmekte.” tabirlerini kullandı.

Yeditepe Üniversitesi’nden yapılan açıklamaya nazaran, dünyada iklim değişikliğinin tesirleri derinden hissedilirken, Soğuk Evre ‘La Nina’nın sona erdi, sıcak evre ‘El Nino’ başlıyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Dr. Öğr. Üyesi Bengi Korgavuş, Türkiye’nin global ısınmadan etkilenen ülkelerin ortasında yer aldığını belirterek, şunları kaydetti:

“2022 yılı evvelki yıllara nazaran daha sıcak ve kurak geçti. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) Türkiye 2022 Yılı İklim Değerlendirmesi Raporu’na nazaran 2022 yılı, 14,5 santigrat derece ile en sıcak yedinci yıl oldu. 2022 yılı alansal yağışları, uzun yıllar ortalamasına nazaran yüzde 12,1 azalma, 2021 yılı yağışlarına nazaran ise yüzde 4 azalma meydana geldi ve kuraklık riski giderek artmaktadır. MGM datalarına nazaran 2022 yılında, 1.030 sıra dışı hava olayı yaşandı, bu olaylarda bilhassa son 20 yılda artış eğilimi gözlendi. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) yaptığı araştırmalara nazaran ise son 9 yıl, çağdaş kayıt tutmanın başladığı 1880’den bu yana en sıcak yıllar oldu.

2022’de dünya, geçen yüzyıla nazaran 1,11 derece daha sıcak oldu. Neredeyse tüm kara alanlarında artık daha sıcak günler ve sıcak hava dalgaları görülmektedir ve görülmeye de devam edecektir. NASA’ya nazaran 2022’de üst üste üçüncü serinletici tesire sahip La Nina yılı yaşanmış olmasına karşın dünya genelinde bugüne kadar ölçülen en sıcak beşinci yıl olarak rekor kırdı. La Nina’nın serinletici tesirinin global sıcakları düşürdüğü, La Nina olmasaydı global ortalama sıcakların çok daha yüksek olacağı iddia edilmektedir. İngiltere Meteoroloji Ofisi’ne nazaran, üst üste üç yıl yaşanan serinletici tesire sahip La Nina 2023 yılında sona erdi ve bu yıl sıcak evre olarak tanımlanan El Nino tesiri görülmesi beklenmektedir. Bu sebeple İngiltere Meteoroloji Ofisi, 2023’ün kayıtlardaki en sıcak yıllardan biri olacağını ön görmektedir.”

“Çevresel faktörler, her yıl yaklaşık 13 milyon insanın hayatını almakta”

Korgavuş, iklim değişikliğinin çevresel, toplumsal ve insan sıhhati üzerinde hem direkt hem dolaylı birçok tesirinin gözlendiğine işaret etti.

Birleşmiş Milletler bilgilerine nazaran çevresel faktörlerin, her yıl yaklaşık 13 milyon insanın hayatını aldığını bildiren Korgavuş, “İklim değişikliği insanları fakirleştiren etkenleri arttırarak toplumları yoksullaştırmaktadır. Tekrar Birleşmiş Milletler datalarına nazaran son on yılda, hava durumuyla ilgili olaylar her yıl ortalama 23,1 milyon insanı yerinden etmiş ve çok daha fazlasını yoksulluğa karşı savunmasız bırakmıştır. Mültecilerin birçok, en savunmasız ve iklim değişikliğinin tesirlerine ahenk sağlamaya en az hazır olan ülkelerden gelmektedir.” tabirlerini kullandı.

“Toprak, güç, sanayi, bina, ulaşım ve kentlerde süratli ve geniş kapsamlı dönüşümler yapılması gerekmekte”

Türkiye için yapılan öngörülere ait de bilgi veren Korgavuş, şu değerlendirmelerde bulundu:

“COP27’de açıklanan Sıhhat ve İklim Değişikliği Türkiye Profiline nazaran, Türkiye’de iklim değişikliğine bağlı olarak kuraklık ve ziraî üretimde azalma, su ve besin kaynaklı hastalıklar, hava kirliliğinin neden olduğu teneffüs yolu hastalıkları ve ısı gerilimi, seller, fırtınalar, orman yangınları, böcek salgınları ve toprak kaymaları üzere daha sık görülen çok iklim olayları ve bunlara bağlı gelişen orman biyoçeşitliliğinde ve ormanlarda kayıplar olması beklenmektedir.

İklim krizinin önüne geçmek için Paris İklim Mutabakatı imzalandı. Tahlil tekliflerine baktığımızda, global ısınmanın 1,5 santigrat derece dereceyle sınırlanması için toprak, güç, sanayi, bina, ulaşım ve kentlerde süratli ve geniş kapsamlı dönüşümler yapılması gerekmektedir. Türkiye’nin maksadı gerçekleştirebilmesi için elektrik üretiminde yenilenebilir güç kaynaklarının hissesinin artırılması ve kömürden büsbütün çıkılması, ulaşımda binek araçlarda ve toplu taşımada elektrikli araç oranın arttırılması, sanayi ve tarımda güç verimliliği ve yenilenebilir güç kullanımının artırılması, konut ve ticari/kurumsal binalarda fosil yakıt kullanımının sonlandırılması ve elektrikle ısınmaya geçilmesi gereklidir.”

Korgavuş, bunların yanı sıra kentlerde yeşil alan ölçülerinin artırılması, kentsel yeşil altyapı sistemlerinin oluşturulması, yağmur bahçeleri, geçirimli döşemeler ve gibisi metotlar ile yağmur suyu idaresi yapılması, toplu taşıma ve bisiklet yollarının yaygınlaştırılması, yaya odaklı kentsel tasarım, etrafa hassas materyallerin ve yenilenebilir güç kaynaklarının kullanılması tekliflerinde bulunarak, geri dönüşüm ve tabiat tabanlı tahliller ile kentlerin iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirmenin mümkün olduğunu tabir etti.