Yargıda yeni düzenlemeleri içeren kanun teklifi TBMM Genel Heyetinde

TBMM Genel Konseyinde yargıda yeni düzenlemeleri içeren İcra ve İflas Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin Birinci Kısmında yer alan 22 unsur kabul edildi.

Kanun teklifinin görüşmelerinde ise 3 husus AK Parti’nin önergesiyle teklif metninden çıkarıldı.

Buna nazaran, Basın İlan Kurumuna yurt dışında temsilcilik açma, yurt dışında Türkçe yayın yapan mevkuteler ve internet haber sitelerinin vasıflarını tespit etme yetkisi veren hususlar ile noterlerin kanıt tespiti süreci yapabilmesini düzenleyen husus teklif metninden çıkarıldı.

Teklifle, İcra ve İflas Kanunu’na “konutta haciz” başlıklı unsur eklenecek.

Buna nazaran, icra müdürü, haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunu tespit etmesi halinde bu yerde haciz yapılmasına karar verecek ve bu kararı derhal icra mahkemesinin onayına sunacak.

Mahkeme, belgenin tevdi edildiği tarihten itibaren en geç 3 gün içinde evrak üzerinden yapacağı inceleme sonunda, haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunun anlaşılması halinde kararın onaylanmasına kesin olarak karar verecek. Bu kararın icra dairesine bildirilmesi üzerine haciz süreçleri yapılacak.

Haciz yapılması talep edilen yerin konut olmadığının anlaşılması halinde ise mahkeme, konutta haciz yapılmasına dair kararı kesin olarak kaldıracak. Bu kararın icra dairesine bildirilmesi üzerine icra müdürü, mevcut haciz talebi hakkında tekrar karar verecek.

Mahkemenin onaylama kararı üzerine hacze gidilen yerin konut olmadığının anlaşılması halinde hacze devam edilecek. Lakin konut olmadığı kabul edilen bir yerle ilgili verilen haciz kararı üzerine yapılan haciz süreci sırasında, bu yerin konut olduğu anlaşılır ve borçlu da haczin yapılmasına istek göstermez ise haciz sürecine son verilecek. Bu karar ihtiyati haciz hakkında uygulanmayacak.

Bu karar, düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten evvel verilen konutta haciz yapılmasına ait kararlar ve haczedilmiş eşyalar hakkında da uygulanmayacak.

Düzenlemeyle borçlu ve tıpkı çatı altında yaşayan aile bireylerine ilişkin şahsî eşya ile tüm konut eşyasının haczi yasaklanacak. Düzenlemeyle, borçlu ve tıpkı çatı altında yaşayan aile bireylerine ilişkin ferdî eşya ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm konut eşyası, haciz olunamayacak mallar ortasına alınacak.

?İcra takibine mevzu alacağa yetecek ölçüsü aşacak halde haciz yapılması da yasaklanacak.

Muhafazasına gerek kalmayan malların tasfiyesi

İcra ve İflas Kanunu’na, “muhafazasına gerek kalmayan malların tasfiyesi” başlıklı husus eklenecek. Bu kapsamda koruma sürecinin desteği olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan malların tasfiyesine ait yöntem ve temeller düzenlenecek.

Buna nazaran, koruma sürecinin desteği olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan mallar, takibin yapıldığı yer icra dairesince resen tasfiye edilecek.

Tasfiye edilecek mallara ait bilgiler, icra dairesince Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi’nde (UYAP) duyurulacak.

Tasfiye masrafları, öncelikle evraktaki avanstan, avansın bulunmaması halinde Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanacak.

Dosyaya ödenen meblağın, Adalet Bakanlığı bütçesinden yapılan masrafı karşılayamaması halinde icra dairesi, bakiye masrafın, borçludan tahsili için tahsil dairesine bildirimde bulunacak.

Düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarih prestijiyle koruma sürecinin desteği olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan malların tasfiyesine ait yol ve asıllar düzenleniyor.

Uyuşturucu hususların kesin olarak raporları alındıktan sonra yönetmelikte belirlenen yordama uygun alınacak örneklerin saklanması kaydıyla müsaderesine, sulh ceza hakimliğince soruşturmanın her safhasında karar verilecek.

Müsaderesine karar verilen uyuşturucu hususlar gereği yapılmak üzere mühürlü olarak mahalli mülki amirliğe teslim edilecek. Örnek olarak alınan uyuşturucu unsurlar kararla birlikte müsadere edilecek lakin kararın katileşmesinden sonra mahalli mülki amirliğe teslim edilecek.

Teklifle, münhasıran hata eşyası niteliği taşıyan uyuşturucu yahut uyarıcı unsurların bir an evvel müsadere kararı verilerek, imhasının sağlanmasına yönelik düzenlemeye gidiliyor.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten evvel el konulmuş uyuşturucu yahut uyarıcı unsurlar bakımından da bu değişiklikler uygulanacak. Kovuşturma evresinde; birinci derece mahkemesinde görülmekte olan belgeler bakımından mahkemesince, istinaf yahut temyiz kanun yolunda olan belgeler bakımından ise UYAP kayıtları incelenerek birinci derece mahkemesince derhal karar verilecek. Örnek alınmamış belgelerde gereğince örnek alınacak. Örnek olarak alınan uyuşturucu yahut uyarıcı unsurlar fakat kararın katileşmesinden sonra mahalli mülki amirliğe teslim edilecek.

Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Öteki Aletler Hakkında Kanun’da sayılan cürümler ortasına “göçmen kaçakçılığı” da eklenecek. Böylece, göçmen kaçakçılığı hatası nedeniyle el konulan ulusal savunma yahut iç güvenlik hizmetleriyle direkt ilgili silah, mühimmat, araç ve gereç ile sarf gerecinin Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı yahut Kıyı Güvenlik Komutanlığına tahsis edilebilmesine imkan sağlanacak.

Avukatlara finansman desteği

Avukatların ofis kurma masraflarının karşılanması için kredi ve finans kuruluşları ile kredi veren kamu kurum ve kuruluşlarınca uygun kaidelerde finansman takviyesi sağlanacak. Dayanağın sağlanmasına ait yordam ve temeller, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Adalet Bakanlığınca belirlenecek.

Mesleğe yeni başlayan avukatlardan, birinci 5 yıl baro keseneği alınmayacak.

Adli yardım sisteminin güçlendirilmesi maksadıyla isimli yardım ofisinin gelirleri ortasında yer alan harçların ve para cezalarının oranı yüzde 2’den yüzde 3’e çıkarılacak.

Asliye ticaret mahkemelerindeki uyuşmazlıklar

Terörle Uğraş Kanunu kapsamındaki hak sahipliği sonucunu doğuran durumlar ortasına, belirtilen haller kapsamında görev malulü sayılan ceza infaz kurumu müdürü, infaz ve muhafaza başmemuru ve infaz ve muhafaza memuru unvanlı ceza infaz kurumu işçisi de dahil edilecek. Böylelikle bu şahıslar ile aile bireylerinin de istihdam hakkından faydalanmasına imkan sağlanacak.

Düzenlemeyle muhafaza gayesiyle özgürlüğün kısıtlanması kurumu bakımından mahkemenin önüne gelen belgelerde tahkikatın tamamlanmasını müteakip gecikmeksizin en geç iki gün içinde karar vereceği karara bağlanıyor.

Asliye ticaret mahkemelerinde tek yargıçla görülen konusu parayla ölçülebilen uyuşmazlıklarda, dava kıymeti 500 bin liradan bir milyon liraya çıkarılacak ve kelam konusu nakdî hudut her yıl yine değerleme oranında artırılacak.

Göçmen kaçakçılığı cürmüyle daha aktif çaba edilmesi ve caydırıcılığın sağlanması emeliyle Türk Ceza Kanunu’nda değişikliğe gidilerek, göçmen kaçakçılığı kabahati için verilen cezanın alt hududu 3 yıldan 5 yıla çıkarılacak.

Sentetik uyuşturucu ve uyarıcı unsurların topluma ve bireylere verdiği ziyanların önüne geçilmesi, bu hususların imal ve ticareti hatasıyla daha aktif uğraş edilmesi gayesiyle sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri ile amfetamin ve türevlerinin imal ve ticareti cürmüne ait ceza, yarı oranında artırılacak.

Cumhuriyet savcısı tarafından verilen erteleme kararı kolluk ünitelerine de bildirilecek. Böylelikle kolluk üniteleri kuşkulu hakkında verilen erteleme kararından haberdar olacak.

Tedavi/denetimli hürlük önlemlerine ait uzatma 2 yıla çıkarılacak

Tedavi ve/veya kontrollü hürlük önlemlerine ait uzatma mühleti, 1 yıldan 2 yıla çıkarılarak şüphelinin daha uzun müddet denetim altında tutulması ve denetlenmesi sağlanacak. Kontrollü hürlük müddetinin uzatılmasına karar verilebilmesi için kontrollü hürlük müdürlüğü teklifte bulunabilecek.

Cumhuriyet savcısı tarafından hakkında 5 yıl müddetle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilen şüphelinin, bu mühlet zarfında uyuşturucu yahut uyarıcı husus kullanıp kullanmadığının tespiti maksadıyla yılda en az 2 kez ilgili kuruma sevkine karar verilecek.

Hakim, soruşturmacının, örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenip işlenmediğine bakılmaksızın uyuşturucu yahut uyarıcı unsur imal ve ticareti cürmü bakımından kamuya açık yer ve işyerlerinde kanıt toplamak gayesiyle ses ve manzara kaydı yapmasına müsaade verebilecek.

Sanık hakkında, toplanan kanıtlara nazaran mahkumiyet, ceza verilmesine yer olmadığı ve güvenlik önlemi dışında bir karar verilmesi gerektiği kanısına varılırsa, sorgusu yapılmamış olsa da dava yokluğunda bitirilebilecek.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebilecek. İtiraz merci, karar ve kararı inceleyecek, metot, temele ait hukuka karşıtlık tespit ettiği takdirde münasebetini göstererek karar ve kararı kaldıracak, gereğinin yapılması için belgeyi mahkemesine gönderecek.

Teklif ile bölge adliye mahkemesinin Cumhuriyet Başsavcılığına itiraz yetkisine ait düzenleme yapıldı.

Bölge adliye mahkemesinin Cumhuriyet başsavcılığına sanık aleyhine itiraz edilebilmesi için kararı etkileyecek nitelikte temelli bir yanılgının bulunması mecburî olacak, bu itiraz sanık yahut müdafiine daire tarafından bildiri edilecek. Tebligat, ilgililerin dava evrakından belirlenen son adreslerine yapılmasıyla geçerli olacak. İlgililer, bildirimden itibaren 7 gün içinde yazılı olarak yanıt verebilecek.

Görüşmelerden

Teklifin tümü üzerine kelam alan UYGUN Parti Antalya Milletvekili Hasan Subaşı, 2019’dan bugüne 6 yargı paketi geçtiğini ve yargının temel sıkıntılarına ait ilerleme sağlanamadığını söyledi.

Subaşı, teklifte yer alan düzenlemelere ıslahat paketi denilmesini yanlışsız bulmadıklarını belirterek, “Gerçek bir yargı, hukuk ıslahatına muhtaçlığımız var mı derseniz Türkiye’nin tam da bu bahiste önemli ıslahata gereksinimi vardır. Geldiğimiz noktada yıllar sonra yargıya itimat arttı mı? Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığıyla ilgili olumlu bir gelişme oldu mu? Yargının, insan hakları mahkemelerine ahengi ise hiç düzgüne gitmiyor.” diye konuştu.

Teklifin 1’inci unsuruyla getirilen, konutta haciz uygulamasının icra mahkemesi kararına bağlanması olumlu olduğunu fakat iş yükü fazla olan icra mahkemelerini çalışamaz hale getireceğini söyledi.

MHP Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk, “Milliyetçi Hareket Partisi olarak hukuk devletinin temel kuralının 85 milyon vatandaşımızın kendisini emin ve inançta hissetmesi olduğuna inanmaktayız. Bize nazaran hukuk devleti niteliğinin ayrılmaz kesimi da yargının bağımsız ve tarafsız olmasıdır.” dedi. Öztürk, teklifle güçlendirilmek istenen isimli yardım sistemi çerçevesinde metinde yer alan “yüzde 3” sözünü “yüzde 4” olarak artırılması durumunda avukatlara da önemli bir katkı sunulabileceğini lisana getirdi.

Öztürk, bağımlılık yapma özelliği fazla olan sentetik uyuşturucu ve uyarıcı unsurlara yönelik cezaların yaptırımlarının alt sonunun on yıldan yirmi yıl mahpus cezasına çıkarılmasının daha caydırıcı tesir yaratabileceğini lisana getirdi.

HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi uygulamaya girdiği tarihten itibaren 7. yargı paketinin görüşüldüğünü belirterek, “Yargı paketinde neler var? Halkın faydasına olabilecek rastgele bir konu yok. Islahat olarak nitelendirilen pakette zelzeleyle ilgili hiçbir düzenleme yok.” dedi.

CHP İstanbul Milletvekili Zeynel Emre, torba kanun uygulamasından vazgeçilemediğini belirterek, “Torba kanun uygulamasının da hani derler ya bir hududu varsa artık burada o hudut da yok.” dedi.

Emre, kanun teklifinin içeriğine bakıldığında, icra ve haciz süreçlerinden uyuşturucuyla çabaya, göçmen kaçakçılığından kamu yahut özel hukuk hukuksal kişiliğine fayda sağlama maksatlı hatalara, kontrollü özgürlük uygulamasından görev malulü ceza ve infaz müdafaa memurlarının ailelerinin kamuda istihdamına, noterlere ait kanıt toplama yetkisi, taşınmaz mal paylaşımları, işte dava koşulu olarak orta buluculuğun getirilmesi, avukatların kredi çekmesine kadar parlamentodaki yasa kalitesini direkt etkileyen ögeler olduğunu söyledi.

TBMM Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç, Meclis başkanvekilliği vazifesinde son günü ve son birleşimi olduğunu belirterek, TBMM’de misyonlu tüm çalışana teşekkür etti.

Bilgiç, alınan karar yeterince kanun teklifleri ile komitelerden gelen öteki işleri sırasıyla görüşmek üzere yarın saat 15.00’te toplanmak üzere birleşimi kapattı.