Yapı İşleri Genel Müdürü, TBMM Sarsıntı Araştırma Kurulu’nda Yapı Kontroldeki Usulsüzlüğü Anlattı.

TAMER ARDA ERŞİN

TBMM Zelzele Araştırma Komitesi; Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan’ı dinledi. Aslan, denetçilerin kontrol sistemine girmek için kullandıkları şifreleri birbirleri ile paylaştıklarını tespit ettiklerini açıkladı. Aslan, “E-devlet şifresiyle, T.C. kimlik numarasıyla RFID’ye girer adam ve o denetçi ona nazaran bakardı. T.C. kimlik numarasının birbirine verildiğini duyduk yani bu hiç beklenmeyecek bir şeydir ama” dedi. AKP Sakarya Milletvekili Recep Uncuoğlu ise “T.C. kimliği verseler değil, bütün denetçilerin e- devlet şifreleri yapı kontrol firmalarının elinde, ellerinde hazır kaşe, imzaları var. O formda, denetçiler e -devlet şifrelerini bile vermişler firmalara” dedi.

Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde kurulan TBMM Zelzeleleri Araştırma Kurulu’nda bugün; Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkililerinin sunumlarını dinliyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan, zelzeleden etkilenen vilayetlerdeki bina ve kamu yapılarının iki kere incelendiğini belirtti. Aslan, kamu yapılarına ait; “Bu ikinin biri katiyetle akademisyenler tarafından yapıldı. Acil kullanım gerekliliği göz önünde bulundurularak, kamu yapılarının maddi durumu, bir an evvel kullanılması, bina tedbir katsayıları daha güçlü alınıyor. Camilerimizin büyük çoğunluğu da hocalarımız tarafından ikinci kere incelendi. Ağır hasar ve yıkım kararı alınanların kararları bu biçimde verildi” dedi.

Aslan, beton kontrolleri ile ilgili şu bilgileri vererek, şunları söyledi: “2007 yılından beri ‘Piyasa Nezareti ve Denetimi’ diye bir çalışma var, duymuşsunuzdur kesinlikle; yeniden Bakanlığımızın Mesleksel Hizmetler Genel Müdürlüğü eliyle yürütülüyor ve kaynağında kontrol yapılıyor. Her üretim tesisi, yapı gereçleri üretim tesisi yılda en az 4 -5 kere kontrole tabi tutuluyor, hem de bunlar haberli bir kontrol değil, ani kontrol formunda oluyor. Birebir halde, beton santrallerinden, her beton santralinden senede en az 8 sefer ani kontrol yapılıyor… Bu kontroller elbette ki yapılıyor lakin daha sıklaştırılmalı mı? Katılıyorum, daha sıklaştırılmalı.”

“HASAR TESPİT RİSK TAHLİLİ İLE KARIŞTIRILIYOR”

Aslan, ünitelerinin yaptığı kontroller hakkında bilgi vererek, “Vatandaş hasar tespitini, risk tahlili ve performans tahlili ile karıştırıyor. Hasar tespiti yapılmış bir yapıda az hasar denildiğinde bundan sonra 7-8 büyüklüğünde sarsıntı olursa olsun artık dayanır üzere algılıyor. Meğer hasar tespit, bu zelzele bu binaya ne yaptı? Bunun tespitidir. Yani sarsıntı 6 Şubat’ta gerçekleşti, 5 Şubat’taki kriterlerinden bu bina 7 Şubat’ta neleri kaybetti, buna bakılmasıdır” dedi.

“DENETÇİLERİN ŞİFRELERİ YAPI KONTROL FİRMALARINDA”

Aslan, kurul toplantısında milletvekillerine yaptığı sunumda; yapı kontrol firmalarının yaptığı usulsüzlükleri anlattı.

Denetçilerin, kontrol sistemine girmek için kullandıkları şifreleri, yapı kontrol firmaları ile paylaştıklarını tespit ettiklerini belirten Aslan, şunları söyledi:

“Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak, üzerimize düşen misyonlar çerçevesinde Yapı İşleri Genel Müdürlüğü olarak biz de en az dal kadar dinamiğiz, en az bölüm kadar yan i nerede bir gedik açmaya çalışıyorsa manipülatörler ya da istismarcılar diyeyim, anında orayı basarak kapatma gibi… Yani çipteki istismarı ben size söyleyeyim, şuydu: E-devlet şifresiyle, T.C. kimlik numarasıyla RFID’ye girer adam ve o denetçi ona nazaran bakardı. T.C. kimlik numarasının birbirine verildiğini duyduk yani bu hiç beklenmeyecek, hiç düşünülmeyecek bir şeydir ancak.”

AKP Sakarya Milletvekili Recep Uncuoğlu ise “T.C. kimliği verseler değil, bütün denetçilerin e- devlet şifreleri yapı kontrol firmalarının elinde, ellerinde hazır kaşe, imzaları var. O formda, denetçiler e -devlet şifrelerini bile vermişler firmalara” dedi.

Aslan ise Uncuoğlu’nun akabinde şöyle devam etti:

“Evet, bunu duyduk. Bu ne vaktin olayı, 5 ay öncenin olayı. Buna ASELSAN ile birlikte çok farklı bir sistem getirdik, yalnızca koordinat atama değil IP atama üzere. Adamın kendi telefonu oraya giriş yaptığında o neredeydi, bunu anlayacak bir sistem geliştirdik. 1 ay önceydi, bu sistemi devreye koyduk. O istismarı kapattık. Yarın diğer bir şey olabilir mi? Olabilir, hiç akla gelmeyecek istismar metotları kullanılıyor.”

“Bir Pasat’ın, bir telefonun, biraz da paran varsa müteahhitsin” diyen CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin, birtakım müteahhitlerin dokümanlarını kiraya verdiğini aktararak, “Hala faaliyet süren benim bilgim binlerce vasfı taşımayan müteahhit var. Denetlenmiyor. Sizin önemli üzerinde duracağınız en değerli husus denetleme… Denetleme sistemimiz hiç işlemiyor. Nizamlı kontrollerin yapılmasını mevzuata koyup yapmadığımız vakit manası kalmıyor” dedi.

Şahin, zelzele bölgelerinde hafriyat ihalelerinin yapılmaya başladığını ve asbestli hafriyatların kent içindeki yerlere döküldüğünü aktararak, “Kanser olacak herkes” diye vurguladı.  Şahin, prefabrik meskenlere yurttaşların sığmadığını aktararak, “Sayın Cumhurbaşkanımız çok çocuk istediği için hepsi çok çocuklu. Beşerler sığmıyor içine. Hayat alanı oluşturulması lazım. Kendini hapishanede tecrit edilmiş üzere hissetmemeli. Bu üzün sürecek. 3-5 aylık sorun değil” diye konuştu.

Aslan, “Yapı kontrol sistemi sıfır yanlışlı değil. Sistemi manipüle eden varsa, sorumluluğunu layıkıyla yerine getirmeyen şahıslar varsa, en ağır cezayı almalı” dedi.