Xinhua’nın Iraklı Muhabirinin Gözünden Irak İşgalinin 20. Yılı

BAĞDAT, 21 Mart (Xinhua) — 2003 yılının 20 Mart günü, sabahın erken saatlerinde Bağdat’ta birdenbire siren sesleri yankılanmaya başladı. Bağdat’ta çalışan Xinhua Haber Ajansı muhabiri Jamal Hashim Ahmed patlama seslerini duyar duymaz uydu çizgisi üzerinden Xinhua ofisine ulaşarak durumu bildirdi.

Jamal’ın tam vaktinde gönderdiği bildiriyle Xinhua, Irak Savaşı’nın başladığını dünyaya duyuran birinci medya kuruluşu oldu. Jamal, bir gazeteci olarak bundan gurur duyuyor. Iraklı gazeteci, “Bu atlatma haberin bir modülü olmaktan gurur duyuyorum. Bu Çinli meslektaşlarımla işbirliğimizin ve sıkı çalışmanın sayesinde mümkün oldu” diyor.

Ancak ülkesinin yaşadığı yıkım ve vahşetten ötürü bir Iraklı olarak Jamal epey kederli. Xinhua muhabiri, “Ne yazık ki bu oldu ve benim o sırada bunu, ABD’nin ülkemi işgalinin halkıma yaşattığı acı ve ızdırabı dünyaya, bilhassa Çin halkına duyurma imkanım vardı” diyor.

Jamal 20 yıl boyunca, savaş nedeniyle neredeyse her gün gerçekleşen silahlı taarruzlar, patlamalar ve intihar taarruzlarının olduğu son derece güç ve tehlikeli şartlar altında Xinhua için çalışmaya devam etti. Bu inançsız ortam nedeniyle, Jamal bazen günler boyunca ofiste gecelemek ya da konutuna farklı yollardan gizlice gitmek zorunda kaldı.

“Bir kez 2006 yılında Bağdat’ın batısında minibüste giderken ABD kuvvetleri ile direnişçiler ortasında çıkan çatışmada çapraz ateş altında kaldım. Havan mermileri ve makinalı tüfekler çok yakınımdan ateşleniyordu ve saklanma bahtım yoktu. O an elimden gelebilen tek şey ne olacağını görmek için beklemekti” diyen Jamal, olay esnasında kendisi ile ABD kuvvetleri ortasında 100 metreden az ara olduğunu hatırlıyor.

Irak Savaşı varsayımlara nazaran 200.000 ila 250.000 sivilin vefatına neden oldu. Savaşın başlangıcından bu yana Irak’ta sivillerin mevti olağan hale geldi. 2006 yılında Irak’ın geneline yayılmış geniş çaplı mezhep çatışmaları binlerce sivilin vefatıyla sonuçlandı. 2014’te ise İslam Devleti, Irak topraklarının üçte birini ele geçirdi ve bu durum çok sayıda sivilin hayatına mal oldu. 2019’un Ekim ayından 2020’nin başlarına kadar Irak geneline yayılan protestolarda ise 500 kişi hayatını kaybetti. Bu olayların her biri Jamal’da duygusal iz bıraktı.

Iraklı gazeteci yaşadıklarına ait, “Benim ve başka herkesin unutulmuş bir haberde bahsedilen meyyit sayıları ortasında yer almamız an meselesiydi” diyor.

Geçen 20 yıl boyunca Jamal’ın hazırladığı haberlerin birçok savaşa ait oldu. Jamal için bu şartlarda çalışmanın en sıkıntı yanı gerçek bilgiye ulaşabilmekti. Gerek Amerikalılar gerek öteki taraflardan kaynaklanan siyasi propagandalar da dahil olmak üzere her tipten bilgi ortalıkta dolaşırken, Jamal ve mesai arkadaşları ellerine geçen her bilgiyi en ufak kesimine kadar doğrulamak ve farklı kaynaklardan denetim etmek zorunda.

Jamal, “Tarihin akışına tanıklık ettim. Siyasal ve toplumsal alanlar da dahil olmak üzere birçok seviyede kökten değişiklikler yaşandı. Üstelik bu değişiklikler yalnızca benim ülkemde değil, Ortadoğu ve tüm dünyada tesirli oldu. Bunlar, benim haberlerimin de büyük çoğunluğunu oluşturdu” diyor.

Irak Savaşı’nın öncesinde Washington, Saddam Hüseyin hükümetinin kitle imha silahları bulundurduğunu ve El Kural ile direkt temasları olduğunu argüman etmişti. Lakin işgalin üzerinden yıllar geçmesine rağmen ABD bu tezlerini destekleyecek rastgele bir ispat bulamadı.

Jamal’a nazaran Irak’ın işgali, ABD’nin tek taraflı ve sorumsuz davrandığını, global krizler karşısında barışçıl yolları kullanmadığını ortaya koymuş oldu.

2003 yılında daha güzel bir gelecek hayalleri kuran birçok Iraklı, ABD propagandası tarafından kandırıldıklarını fark ettiklerinde hayal kırıklığına uğradı.

“Savaştan evvel, büyük ekonomik ve toplumsal kasvetlere neden olan memleketler arası yaptırımlara rağmen, şartlar görece denetim altındaydı, yani 2003 sonrasıyla karşılaştırıldığında çok daha iyiydi” diyen Jamal, 2003 öncesinde toplumun daha istikrarlı ve inançlı olduğunu, bunun da devletin sağlamlığına bağlı olduğunu ekliyor. Jamal o periyot insanların besine erişimi ve istihdama iştirakinin daha kolay olduğunu kaydediyor.

Jamal, işgali takiben Irak’ın siyasal kaosa gömüldüğünü ve Washington tarafından vaad edilen barış ve demokrasinin ulaşılabilir olmadığını söylüyor.

Iraklı gazeteci, “İşgal aslında devlet sistemini yok etti ve Irak toplumunun yapısını büyük oranda parçaladı. Bu yüzbinlerce Iraklının toplu vefatına neden olan, milyonlarcasını ise göçe zorlayan kaos ve mezhep çatışmalarının önünü açtı” diyor.

Jamal, “Irak Savaşı’nın en büyük kaybedenleri, toplu katliamlar, terörizm, yoksulluk, işsizlik ve yolsuzlukla boğuşmak zorunda kalan Irak’ın fakir halkı oldu” sözlerini kullanıyor.

Iraklı gazeteci, “ABD’nin Irak işgalinin yaşattığı felaketin yaralarını sarmak için hala vakte gereksinim var. Umarım bu türlü bir facia bir daha yaşanmaz” diye ekliyor.