Vanuatu: İklim değişikliğiyle çabaya ait BM kararı “iklim adaleti için bir zafer”

Pasifik’teki küçük ada ülkesi Vanuatu’nun Başbakanı Ishmael Kalsakau, ülkesinin öncülüğünde iklim değişikliğiyle gayret için devletlerin yükümlülüklerini belirlemek ismine Milletlerarası Adalet Divanından tavsiye görüş talep eden karar tasarısının Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyetinde onaylanmasını, “iklim adaleti için bir zafer” olarak nitelendirdi.

Vanuatu’nun İstanbul Fahri Konsolosluğundan yapılan yazılı açıklamaya nazaran, Vanuatu öncülüğünde 18 ülkeden oluşan çekirdek kümenin sunduğu önerge, BM’nin Milletlerarası Adalet Divanından ülkelerin iklim yükümlülüklerine ait tavsiye görüşü yayımlamasını istiyor.

Söz konusu çekirdek ülke kümesi Angola, Antigua ve Barbuda, Bangladeş, Kosta Rika, Almanya, Lihtenştayn, Mikronezya Federal Devletleri, Fas, Mozambik, Yeni Zelanda, Portekiz, Romanya, Samoa, Sierra Leone, Singapur, Uganda, Vanuatu ve Vietnam’dan oluşuyor.

Vanuatu Başbakanı Kalsakau, kararın kabulüne ait yaptığı açıklamada, “Bugün, iklim adaleti için bir zafere şahit olduk. Vanuatu, bu tarihi kararı, çok taraflı iklim işbirliğinde yeni bir çağın başlangıcı olarak görüyor, bu çağ memleketler arası hukukun üstünlüğünü müdafaaya odaklanan, insan hakları ile jenerasyonlar ortası eşitlik için iklim değişikliğini karar alma sürecinin ön saflarına yerleştiren bir çağdır.” değerlendirmesinde bulundu.

Kalsakau, dünyayı kurtarmak için verilen ortak gayrette Vanuatu’nun en sadık müttefik olacağını vurguladı.

BM kararı, milletlerarası hukuka iklim değişikliğiyle ilgili açıklık getirmeyi amaçlıyor

Vanuatu hükümetinin Eylül 2021’de başlattığı kampanya, çekirdek ülke kümesi ve gençlerin liderliğindeki kuruluşların dayanağıyla kararın kabul edilmesini sağladı.

29 Mart 2023 tarihli BM kararı, Milletlerarası Adalet Divanından bilhassa yükselen deniz düzeylerine, Pasifik ada ülkelerinde sıklığı ve şiddetleri artan fırtınalara ve öteki iklim tesirlerine karşı savunmasız ülkelere verilen ziyana özel dikkat göstermesini istiyor.

İklim değişikliği ile ilgili mevcut milletlerarası hukuka açıklık getirmeyi ve hukukun üstünlüğünü güçlendirmeyi amaçlayan kararla, Memleketler arası Adalet Divanının tavsiye görüşüyle insan haklarının korunması ve jenerasyonlar ortası eşitliğin de teşvik edilmesi bekleniyor.

İklim krizini en şiddetli yaşayan birçok küçük ada ülkesinden biri olan Vanuatu’da mart başlarında iki sefer 4. kategori tropikal kasırga meydana geldi. Kasırgalar, ülkenin yıllık gayrisafi ulusal hasılasının yarısından fazla hasar oluşturdu.