Türkiye’de BM Zelzele Müdahale Saha Koordinatörü Cheatham Açıklaması
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Uyum Ofisi Latin Amerika ve Karayipler Yöneticisi ve Türkiye’de BM Sarsıntı Müdahale Saha Koordinatörü olarak vazife yapan Shelley Cheatham, 6 Şubat’taki sarsıntılarda arama kurtarma çalışmalarına ait, “Tarihin en büyük arama kurtarma operasyonuydu.” dedi.
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığınca, Ankara’da, “Hazırlık, Müdahale ve İyileştirme” temasıyla Stratcom Afet Bağlantı Forumu düzenlendi.
Cheatham, “Kriz anlarında iletişim” konusunda yaptığı konuşmada, son on yılda dünyada iklim değişikliği kaynaklı çok sayıda afet yaşandığını belirterek, bu üzere durumlarda emniyetli ve vaktinde bilgi paylaşımının değerine dikkati çekti.
Acil durumlarda bilginin hayati değer taşıdığını aktaran Cheatham, bu bilgilerin hayat kurtarmak için karar vericilere rehberlik etmede vazgeçilmez rol oynadığını ve kriz anında karar vericilerin yalnızca devlet yetkilileri olmadığını söz etti.
Cheatham, vatandaşların kriz anlarında toplumsal ağlardaki bağlantıdan kaçınması gerektiğini söyleyerek, “Bir krizde bağlantı ağları, bilgiye ve irtibata her zamankinden daha fazla gereksinim duyduğumuz anda ortadan kaybolabilir.” dedi.
Acil durumlarda internet ağlarını meşgul etmenin en kıymetli bildirilerin gözden kaçmasına neden olabileceğini vurgulayan Cheatham, “Sosyal hizmetin temelini oluşturan bilgi idaresi ve irtibat, dünyanın en büyük felaketlerinde sıklıkla karşılaştığımız krizleri koordine etmemizi ve savunmamızı sağlar.” sözünü kullandı.
Shelley Cheatham, kriz anında bir uydu manzarasının ve sismik sensörün müdahale uğraşlarının birinci dakikalarında ve saatlerinde kritik olduğunu söyleyerek, BM İnsani Yardım Uyum Ofisinin doğal afet üzere hızlı aksiyon gerektiren durumlar karşısında nasıl davranılacağının belirlenmesi maksadıyla oluşturulan bir kuruluş olduğunu hatırlattı.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda Türkiye’nin daveti üzerine BM gruplarının 24 saatten az bir müddette Adana’ya ulaştığını söyleyen Cheatham, “Tarihin en büyük arama kurtarma operasyonuydu.” tabirini kullandı.
Cheatham, 70’i aşkın ülkeden gelen çok sayıda arama kurtarma takımının sarsıntı bölgesinde hayat kurtarmak ve insani yardımların sağlanması için seferber olduğunu belirterek, farklı lisanlarda binlerce insanın hatta köpeklerin dahi arama kurtarma çalışmalarının kesimi olduğunu hatırlattı.
Deprem bölgelerine yardımların yanlışsız ve vaktinde ulaşması için uyum merkezleri kurulduğunu söyleyen Cheatham, sarsıntılardan etkilenen bölgelerdeki takımların nerede olduklarını gösteren haritalar ürettiklerini, derhal yardım edilmesi gereken bölgeleri saptamak için çok boyutlu değerlendirmeler yaparak bölgedeki takımları koordine ettiklerini aktardı.
“Çaresizlik anlarında beşerlerle nasıl irtibat kurulduğu, o kişinin tüm hayatını etkileyebilir”
Son gelişmeler hakkında afetten etkilenmeyen bölgeleri bilgilendirmek için İngilizce ve Türkçe olarak durum raporları yazdıklarını kaydeden Cheatham, bölgedeki kuruluş ve yetkililerle çalışmaya devam ettiklerini lisana getirdi.
Cheatham, besin, yardım materyalleri ve jeneratörleri taşıyan 176 kamyon dahil olmak üzere 11 milyon doları aşan bağışların süratle seferber edildiğini söz etti.
Böyle durumlarda nelerin gereksinim olup olmadığını belirlemenin kritik olduğuna işaret eden Cheatham, şunları kaydetti:
“Şimdi en değerli kümeye, sevdiklerini, okullarını, konutlarını, geçim kaynaklarını kaybeden insanlara değinmek istiyorum. Felaketin tesiriyle bağlantı gerçek bilginin ötesine geçebilir. Çaresizlik anlarında beşerlerle nasıl irtibat kurulduğu, o kişinin tüm hayatını etkileyebilir. Acil müdahale takımları, hayatta kalanlar ve depremzedeler ve başkaları birebir anda irtibat kurmaya çalışıyor olabilir. Neyin, kime ve hangi kanallardan iletilmesi gerektiğini belirlememiz epey kritik. Bu, toplumsal medya, radyo ve acil durumlarda bağlantı özel kanallar olabilir.”
Cheatham, daha evvel kimi ülkelerde yaşanan doğal afetlerde çeşitli televizyon, radyo kanalları üzere çeşitli medya araçlarının da arızalandığını, lakin kimi yerlerde internet erişiminin açık olması sayesinde bilgi akışı sağlanabildiğini hatırlatarak, bağlantı kanallarının açık olmasının afetlerde hayli kıymetli olduğunu vurguladı.
“Afetlerde, sağlam, yerinde ve vakitli bilgi; besin, su ve barınma üzere hayat kurtarıcı”
Cheatham, bağlantı ve toplum entegresinin kıymetli olduğunu ve bunların insanların ruhsal olarak afetlerle başa çıkmalarına yardımcı olmanın yanı sıra güvenlik, sakinlik, bağlılık ve umut hissini geliştirebileceğine işaret etti.
İletişim ve acil durumların, topluluk, lisanlar, kültür, ekonomik şartlar, toplumsal ağlar, medya, siyasi ve güç yapıları, normlar ve kıymetler üzere mevzular hakkında sağlam bir anlayış gerektirdiğini belirten Cheatham, bayanlar, çocuklar, engelliler, yaşlılar üzere muhakkak kümelerin bilgiye erişme ve bilgi sağlama konusunda makul zorluklarla karşılaşıp karşılaşmadıklarına dikkat edilmesi gerektiğini söz etti.
Cheatham, zelzelenin çabucak akabinde insanların kayıp yakınlarını bulma, yardımlara nasıl ulaşabilecekleri, enkazdan kurtarılan şahıslara neler yapılması gerektiği üzere birçok bahis hakkında bilgi talebinde bulunabileceğinin altını çizerek, “Afetlerde, sağlam, yerinde ve vakitli bilgi, besin, su ve barınma üzere hayat kurtarıcıdır. Bu nedenle şeffaflığa ve her taraftan bilgi paylaşımına muhtaçlığımız var.” değerlendirmesinde bulundu.
Bilginin güç olduğunu ve basitçe ihlal edilebileceğini söyleyen Cheatham, “Eksik bilgi ve yanlış bilgilendirme vakit ve kaynak kaybına neden olur, yanlış bilgilendirme daha da tehlikelidir. Tüm karar vericiler, bilgiye gereksinim duyar. Bahisle alakalı, vakitli bilgiye (ihtiyaç duyarlar).” dedi.
Cheatham, bilginin, en üst seviye kararların alınmasında kullanılması, arama kurtarma takımlarının afetin birinci günlerinde nerelere odaklanılması ve ne tıp yardımlar yapılmasına odaklanmasının yanı sıra en kıymetli olarak felaketten etkilenen insanları hayatları hakkında kıymetli kararlar alma konusunda güçlendirebileceğini kelamlarına ekledi.