Tunus’taki Afrikalı sistemsiz göçmenler “ırkçılık” tartışmaları yüzünden ülkelerine dönüyor

MEHMET AKİF TURAN/ALA HAMMUDA – Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in 22 Şubat’ta yaptığı açıklamada, Sahra Altı Afrika ülkelerinden gelen sistemsiz göçle “Tunus’un demografik yapısının değiştirilmesinin hedeflendiğini” söylemesinin akabinde, ülkede başlayan “ırkçılık” tartışmaları üzerine yüzlerce Afrikalı göçmen, ülkelerine dönmek için başşehir Tunus’taki büyükelçiliklere akın etti.

Afrika Birliğinin “ırkçılık” olarak nitelendirdiği Cumhurbaşkanı Said’in kelam konusu açıklaması birçok ülke tarafından da kınanırken Tunus Cumhurbaşkanlığı “Said’in kelamlarının yanlış anlaşıldığını” duyurdu.

“Tunus, saygın bir Afrika ülkesidir ve bundan gurur duyuyoruz. Afrikalılar bizim kardeşimizdir. Tunus, Afrikalı kardeşlerinin maruz kaldığı insan kaçakçılığına tüm imkanlarıyla karşı koymuştur. Tunus, bu rezil olayla (insan kaçakçılığı) Afrikalıların kurban edilmesini kabul etmemiştir ve etmeyecektir. ” sözlerine yer verilen Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, Said’in kelamlarının “ırkçılıkla bağı olmadığı” anlatılmaya çalışıldı.

İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da Afrika ülkelerinden Tunus’a gelen öğrencilere oturum müsaadesi temini konusunda kolaylık sağlanacağı ve bir yıl oturum müsaadesi verileceği belirtilirken, Afrikalılara oturum müsaadesinin 3 aydan 6 aya çıkarılacağı ve ülkelerine dönmek isteyen Afrikalı göçmenlerin diplomatik temsilcilikleriyle irtibata geçmeleri halinde kolaylıklar sağlanacağı duyuruldu.

Tunus’un “yanlış anlaşıldık” açıklamalarına karşın, Mali, Fildişi Kıyısı ve Gine’den “Tunus’ta yaşayan ve ülkesine dönmek isteyen vatandaşlarına kolaylık sağlayacakları” istikametinde açıklamalar geldi.

Afrika ülkelerinin büyükelçilikleri önünde uzun kuyruklar oluştu

Yaşanan “ırkçılık” tartışmalarının ortasından kalan yüzlerce Afrikalı sistemsiz göçmen, ülkelerine dönmek için başşehir Tunus’ta bulunan büyükelçiliklerine akın etti.

Büyükelçilikler önünde uzun kuyruklara neden olan Afrikalı sistemsiz göçmenler elçiliklerin bulunduğu sokaklarda çadır kurarak günlerce süren sıranın kendilerine gelmesini bekliyor.

“Ülkeyi terk etmemizi isteyen ‘ırkçı’ kampanyanın nedenini anlayamıyorum”

Sahra Altı Afrika ülkeleri büyükelçiliklerinin yer aldığı Tunus’un Buheyra semtindeki sokağa çadır kuran 45 yaşındaki Nijeryalı Emmanuel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Cezayir üzerinden Tunus’a 2 yıl evvel geldim. Şimdiye kadar bir problemim yoktu lakin bugünlerde bizim durumumuzla ilgili bir belirsizlik var.” dedi.

Yüzünü göstermek istemeyen ve soy ismini vermeyen Emmanuel, “Nasıl bir tehlikeye neden olduğumuzu bilmiyorum. Bize karşı olan ve ülkeyi terk etmemizi isteyen ‘ırkçı’ kampanyanın nedenini anlayamıyorum. Tunus Cumhurbaşkanı’nın açıklamalarına şaşırdık, tüm Tunusluların bu halde olumsuz düşündüğünü sanmıyorum.” diye konuştu.

Emmanuel, kelamlarını söyle sürdürdü:

“Olmayan oturum dokümanlarımızı göstermemizi istiyorlar. Çalıştığımız iş yerlerine kaçak emekçi çalıştırdıkları gerekçesiyle ceza veriyorlar. Bu yüzden kimse bize iş vermek istemiyor. Biz yalnızca inançta olmak istiyoruz. Fizikî şiddete maruz kalmadan yaşamak istiyoruz. Birçok gasp olayı yaşadık, elimizdeki parayı ve telefonları zorla alanlar oldu. Daha güzel bir ömür için Tunus’tan ayrılma yollarını bulana kadar burada yaşamayı düşünüyordum.”

“Geçen hafta hayatımızdaki her şey altüst oldu”

Büyükelçilik önünde bekleyen sistemsiz göçmenlerden 20 yaşındaki Malili Menasio ise geçen haftaya kadar Tunus’ta 3 yıldır problemsiz bir halde yaşadığını belirterek, şunları söyledi:

“Eskiden olağan bir halde çalışıyorduk, şimdiye kadar rastgele bir sorun yaşamadım. Lakin geçen hafta hayatımızdaki her şey altüst oldu, kendimizi bir felaket ile karşı karşıya bulduk. Berbat muamele karşısında ne yapacağımızı şaşırdık.”

“Güvenliğimiz için ülkemize döneceğiz ya da Avrupa ülkelerine gitmeye çalışacağız”

Tunus’ta Sahra Altı Afrika ülkelerinden gelen sistemsiz göçmenlere yönelik “ırkçılık” suçlamalarını kıymetlendiren Menasio, “Her halkta yeterli ve makus beşerler var. Herkesi birebir kefeye koymak yanlış olur. Lakin ırkçılık suçlamaları toplumsal medyada anlatıldığı kadar abartılı bir durum değil. Ailelerimiz toplumsal medyada yazılanları görünce ülkemize dönmemizi istiyor. Önümüzde çok seçenek yok, ya güvenliğimiz için kendi ülkemize döneceğiz ya da Avrupa ülkelerine gitmeye çalışacağız.” tabirlerini kullandı.

“Irkçılığa maruz kalmadım fakat güvenlikle ilgili sorunlar var”

Libya üzerinden 3 ay evvel Tunus’a gelen Çad vatandaşı Ebubekir Ahmed de yolcuğu sırasında resmi evraklarını kaybettiğini bu yüzden Tunus’ta sistemsiz göçmenlere ait yeni uygulamadan ötürü problem yaşadığını söyledi.

Yaşamını sürdürmek için çeşitli işlerde çalıştığını aktaran Ahmed, “Artık durum zorlaştı, sokaklarda yaşıyoruz. En kısa vakitte buradan ayrılmak için ülkemin büyükelçiliği ile irtibata geçtim. Size palavra söylemek istemiyorum, Tunuslular sahiden güzel beşerler, hiç ırkçılığa maruz kalmadım. Lakin güvenlikle ilgili sorunlar var. Ülkenin güneyinde Sfaks’ta çalışırken telefonum ve param gasbedildi. Sorun olmayacaksa Tunus’ta yaşayabilirim ancak gayem Avrupa’ya gitmek.” diye konuştu.

Yüzlerce göçmen birkaç gün içerisinde ülkeyi terk etti

Tunus İçişleri Bakanlığı Hudut Güvenliği ve Yabancılar Genel Müdürü İmad ez-Zegumi, sistemsiz göçmenlere ait hafta başında basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “İçişleri Bakanlığı hiçbir yasa dışı göçmeni yahut yasal ikameti olan yabancıları hudut dışı etmiyor. Şimdiye kadar kimseyi ülkeden zorla tahliye etmedik. Birtakım Afrika ülkeleri, vatandaşlarının ülkelerine dönmeleri için davette bulundu, istekli olarak bu şahısların ülkelerine dönmelerine yardımcı oluyoruz.” sözlerini kullandı.

Tunus’ta yasa dışı olarak yaklaşık 21 bin 500 Afrikalı sistemsiz göçmenin yaşadığını belirten Zegumi, 5 bin 30’u öğrenci olmak üzere toplam 5 bin 396 Afrikalının ise yasal oturum evraklarıyla ülkede ikamet ettiğini kaydetti.

İçişleri Bakanlığının datalarına nazaran, 300’ü Fildişi Kıyısı’ndan, 192’si Gine’den, 135’i Mali’den olmak üzere son birkaç gün içerisinde yüzlerce Afrikalı sistemsiz göçmen ülkesine döndü.

Her yıl binlerce Afrikalı sistemsiz göçmen, daha yeterli bir hayat umuduyla deniz yoluyla Avrupa’ya ulaşmak için Tunus’a geliyor.

Uzun yıllar Tunus’ta göçmen mahallelerinde yaşayan Sahra Altı Afrika ülkelerinden gelen göçmenlerin bir kısmı Avrupa’ya ulaşmayı başarırken bir kısmı ise denizde can veriyor.