‘Trakya’nın ‘sarı altın çiçeği’ kanola ekimine iklim müsaade etmedi’

TRAKYA Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Kısım Lideri ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, Trakya’da ayçiçeğine alternatif olarak ekilen ve çiftçinin ‘sarı altın çiçek’ olarak isimlendirdiği kanolanın kuraklığa yenik düştüğünü söyledi. Kaya, “Yağışlar olmadığı için üreticiler kanolalarını bu sene bilhassa ekemediler. Hatta ektiler, bazen çıkaramadılar zira kanola ekimine iklim müsaade etmedi. Çiftçiler ekim manasında ekemedikleri için vazgeçtiler, buğdaya yahut ayçiçeğine yerlerini bıraktılar” dedi.

Trakya’nın sarı altın çiçeği kanola, bölgenin mevsim yağışlarını alamadığı için kuraklığa yenik düştü. Ayçiçeğine alternatif olarak ekimi özelikle Trakya’da her geçen yıl artan kanola, bu yıl sonbahar yağışlarını yeterince alamadığı için topraktan gün yüzüne çıkamadı. Bölgede yaklaşık 160 bin dekar ekilen bitki, bu yıl 4’te bir oranına kadar düştü. Bitkisel yağ üretimi ile Türkiye’nin yağ açığını azaltmak için ekilen kanola tıpkı vakitte biyodizel olarak da kullanılıyor.

‘ÜLKEMİZDE YAĞ AÇIĞI VAR, TOHUMA 3 MİLYAR DOLARDAN FAZLA PARA ÖDÜYORUZ’Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Kısım Lideri ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, kanola ekiminden vazgeçilmemesi gerektiğini söyledi. Ülkenin yağ açığını kanola ile kapatılacağını belirten Kaya, “Ülkemizde muhakkak bir yağ açığı var. Yağlı tohumlara her yıl 3 milyar dolardan fazla para ödüyoruz. Bölgemizde de bilhassa ayçiçeğine alternatif olarak sarı renkler çok daha fazlaydı. Bu sene azaldı. Neredeyse fotoğraf çektirecek kadar ender olarak bulunuyor. Bunun birçok sebebi var. Aslında olmaması, çok daha fazla ölçüde olması gerekir. Zira ülkemizde olan mevcut bitkisel yağ açığını ayçiçeğinin tek başına kapatması mümkün değil. O yüzden en kıymetli bitkilerden bir tanesi de kanola. Kesinlikle daha fazla olması gerekir” dedi.’KANOLA EKİMİNE İKLİM MÜSAADE ETMEDİ’Kanola ekimine bu yıl iklimin müsaade etmediğinin altını çizen Kaya, “Kanolanın kimi dezavantajları var. En kıymetli dezavantajlarından bir tanesi de kışa bilhassa 3-4 yapraklı devrede girmesi gerekiyor. Bu nedenle erken ekilmesi gerekiyor. Erken ekilmesi gerekirken doğal olarak sonbahar yağışlarının erken düşmesi gerekiyor. Zira kanolanın tohumu son derece ince. Çok ince olduğu için tarlaların ekim öncesinde çok ince kıyılıp neredeyse yonca üzere dümdüz hazırlanması gerekiyor. Ancak yağışlar olmadığı için üreticiler kanolalarını bu sene bilhassa ekemediler. Hatta ektiler, bazen çıkaramadılar. Bu sene buğday için bile kasım sonunda bir ekim gerçekleştirebildik. Hatta yağış gelmeden, yerleri hazırlamadan kuruya ektik. Bu manada toprak dahil çıkaramadık, yerler asfalt üzere oldu ve kanola ekimine iklim müsaade etmedi. Bu yıl azalma bundan kaynaklanıyor. Kış da kışlığını yapmadı. Bu manada geç ekenler çıkardı lakin o vakit kanola ekilmiyor. Çiftçiler ekim manasında hem ekemedikleri için vazgeçtiler, buğdaya yahut ayçiçeğine yerlerini bıraktılar. Ekenler de çıkaramadıkları için onları bozdular ve bölgede çok az ölçüde kanola ekimi oldu” diye konuştu.  ‘KANOLA’DA ÜNİTE ALANDA YÜZDE 50 CİVARINDA YAĞ VAR’Prof.Dr. Yalçın Kaya, kanolanın ayçiçeğine nazaran 2,5 kat daha fazla yağ alındığını belirterek, “Bir başka nokta da kanola’da ünite alanda yüzde 50 civarında yağ var. 400 kiloya kadar da randıman alınıyor. Hesapladığımız vakit ünite alanda ayçiçeğinden 2,5 kat daha fazla yağ alınıyor. Karlılığı da daha fazla. Bizim bölgemiz, ayçiçeği bölgesi. Hatta bölgemizde yüzde 30-40’tan daha fazla bitkisel yağ fabrikaları var. Ayçiçeği, ağustos sonu, eylül başı hasat ediliyor ve bu fabrikalar bu biçimde yağ işlemeye başlıyor. Fakat kanolanın 2 tane avantajı var. Hatta buğdaydan da daha avantajlı. Haziran sonunda hasat ediliyor ve 2 ay evvel bitkisel yağ fabrikalarının boşta kalmasını önlüyor. Çiftçiler birinci evvel ondan para görüyor. Bu manada kanola, bölgemizin kesinlikle üzerinde durulması gereken, olmazsa olmaz bitkilerinden bir tanesi. Bir öteki değerli nokta da bir sonraki bitkiye pak bir toprak bırakıyor. Toprağı da güçlendiriyor. Kesinlikle üzerinde durulması gereken bir bitki olduğunu düşünüyorum” halinde konuştu.’KANOLA EKİLİ TARLALARI BOZDUK’

Edirne’de kanola üreticisi çiftçi Erdal Akgün, kuraklık nedeniyle tarlalarını bozduklarını belirterek, “Kanolanın temelinde 3 yıldan beri ekilişi git gide azalıyor. Bunun nedeni birinci derecede kuraklık. Önemli manada kanola ekimine başlamıştık. Eylül ayının 10’u üzere ekimi başlayan kanolada, eylül ayının sonuna hakikat yağmur alındı. Kanola çıktı fakat aralık ayının ortalarına kadar yağış alamamamızdan ötürü çok önemli manada kanola ekili toprakların bozulduğunu gördük. Biz de bozduk. Kanola ekiminden sonra yağmur almamak neredeyse kronikleşmiş bir hal aldı. Ondan ötürü tekrar bozduk ve tarım kesitinin büyük bir kısmı kanolaları bozdu. Ulusal topraklarda kanola yahut rastgele bir mahsul az bir yağmurla çıkması mümkün oluyor. Yağmuru kolay alıyor. Toprak ince, kanola tohumu çok üstte bırakılan bir tohum. Bu topraklarda kalmış oldu. Ancak kırsaldaki kara toprak diyebileceğimiz topraklarda neredeyse sıfıra düştü” dedi.