Tescilli Domates Ürettikleri Tarlalarına Ges Yapılmasına Karşı Çıkan Sivaslı Köylüler: “Arazimizden Elinizi Çekin”
DİLAN KUTLU
Sivas’ta lokal tohumdan üretilen tescilli Koyulhisar domatesinin yetiştirildiği bölgede Güneş Gücü Santrali (GES) kurulmasına karşı çaba başlatan köylüler, yetkililere; “Ülkenin güneş güç sistemine muhtaçlığı var. Yapılsın, lakin ekilebilir toprağa değil de hazineye ilişkin boş bir sürü yer var oraya yapılsın. Biz yaşamadıktan sonra elektriği kim kullanacak” davetinde bulundu.
Büyüklüğü, hali, tadı, kokusu ve aromasıyla öteki domateslerden ayrılan ve Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan (TÜRKPATENT) coğrafik işaret tescil dokümanlı yerli, “Koyulhisar domatesinin” yetiştirildiği, Sivas’ın Koyulhisar ilçesine bağlı Pirler, Orta, Aşağıkale, Yukarıkale mahalleleri ve Yalnıztepe Köyü mevkinde özel bir şirket tarafından 50 milyon lira maliyetle GES kurulması çalışmaları başlatıldı.
“Koyulhisar HES yardımcı kaynak Güneş Güç Santrali (GES) ek yatırımı için Çevresel Tesir Kıymetlendirme raporu hazırlandı. Rapora nazaran; inşaat müddeti 6 ay olan projenin ekonomik ömrünün 49 yıl olduğu belirtiliyor.
Projenin yapılacağı alan, Tapu Kadastro Parsel Sorgu Uygulaması’nda “Tarla ve Bahçe” vasfında görünüyor.
GES yatırımın planlandığı köylerdeki tarla sahipleri ise güneş gücüne ve yatırıma karşı olmadıklarını, lakin, geçimlerini sağlayan tarım yerleri yerine, hazineye ilişkin boş ve tarıma uygun olmayan yerlere yapılmasını istedi.
ANKA Haber Ajansı’na konuşan köylüler şunları söyledi:
“BAYIRA YAPSINLAR: GES’in yapılacağı yerde meyve ağaçları var. Burada arıcılık da yapılıyor. İlçemize yapılacak Güneş Güç Santrali bizim ilçemizin yalnızca ekilebilir yerlerine göz dikmiş durumda. Geride ekonomik bedeli hiç olmayan bayırları maliyeti yüksek olduğu için projeye dahil etmemişler. Ardıç ağaçlarının olduğu yerleri kesmek istiyor.
BENİ KOVSUNLAR: Bu bölgede yaban keçileri ve kuş çeşitleri yaşamaktadır onların konutlarını yıkmış sayıyoruz. Birebir vakitte bu tarlayı benim elimden alırlarsa beni buradan kovsunlar. Benim burada daha ne işim var ki parasıyla burayı satın aldım ben. Burası nasıl ziraat toprağı değil. Bu GES projesini Koyulhisar’a yaptırmayacağız zira bizim diğer tarım toprağımız yok, direneceğiz sonuna kadar. GES projesi tarım yerlerinin üzerine yapılıyor biz bunu biliyoruz. Ondan sonra biz bu buğdayı Rusya’dan, Ukrayna’dan alıyoruz. Hükümete sesleniyorum. Tarım yerlerinin üzerinden elinizi çekin.
YAPILSIN LAKİN EKİLEBİLİR YERE DEĞİL: Yaşadığımız bölge çok engebeli bir bölge. Hasebiyle ekilebilir topraklarımız çok kıt. Kıt olduğu için çocuklarımızı burada tutamadık gurbete kaçtılar. Burada kalanlar da zerzevat ve meyve yetiştirip karınlarını doyurmaya çalışıyorlar. Güneş güç sistemine bu ülkenin muhtaçlığı var. Yapılmalıdır, yapılsın ancak ekilebilir yere değil de hazineye ilişkin boş bir sürü yer var oraya yapılsın. Ekilebilir, sulanabilir yerlere kurak diye gelmişler güneş güç sistemi yapıyorlar. Yerlerimizin yüzde 90’ı sulanıyor bizim boş değil. Bundan devletimiz vazgeçsin. İnsan ömrü mı değerli yoksa elektrik mi kıymetli. Ben yaşamadıktan sonra elektriği kim kullanacak.”
Koyulhisar Camikebir Mahallesi Muhtarı Bora Karakullukçu ise şunları söyledi:
“Güneş güç santralinin buraya yapılmamasını istiyoruz. Nedeni de bu insanların geçim kaynağı olan ilçemizin tescilli Koyulhisar domatesi var. Koyulhisar belediye lideri, kaymakamı, vatandaşı tabibine bir kurumuna giderken Koyulhisar domatesini eline almadan gitmez. Bu yetkili amirler, bundan fedakarlık ediyorlarsa bu GES’i gelsin buraya yapsınlar. Buradan yetkililere duyuruyoruz. Vilayet Tarım Müdürlüğü ‘ekin’ diye fidan veriyor. Tohum veriyor. E nereye ekeceğiz.”
“BİR AVUÇ TOPRAĞIMIZ DA ELİMİZDEN GİDİYOR”
Aşağıkale köyünden Murat Coşkun ise emekli olduktan sonra İstanbul’dan köyüne döndüğünü belirterek, “Şu anda tarımla uğraşıyorum. Burada vatandaşın toprakları kısıtlı birer ikişer dönüm yerleri var. Buna da GES yapıldığı vakit buraların bir manası kalmıyor. Bir avuç toprağımızda elimizden gidiyor” dedi.
KADINLAR DA KARŞI
Koyulhisarlı bayanlar da yapılacak GES projesini istemediklerini söyledi. Geçim kaynaklarının domates olduğunu belirten çiftçi bayanlar, “Geçim kaynağımız domatestir onu da elimizden alırlarsa bizim geçim kaynağımız yok” dedi.
Bir bayan da çiftçilik yapmak için İstanbul’dan geldiğini belirterek, “HES yapana kadar iş yeri açsınlar da buraya herkes çalışsın.
Hürol Demirtaş isimli köylü de, “Burası büsbütün ardıç ağaçlarıyla doludur ayrıyeten keklik popülasyonu vardır. Dağ keçisi vardır. Buraya yapılan GES projesi hem ardıç ağaçlarımız hem tabiatımızı bitirecek” diye konuştu.
Köylülerden Ömer Yaylı ise “Ben çiftçilikle uğraşıyorum. 1500 tane fidanım var. 300 dönümlük toprağım var. Ekemiyoruz” dedi.
ZİRAAT ODASI LİDERİ: “DOMATES DE ARICILIK DA BİTER”
Koyulhisar Ziraat Odası Lideri Vedat Canan ise GES projesine karşı çıkma nedenlerini şöyle anlattı:
“İlçemizde AYDEM (Elektrik A.Ş.) tarafından yapılan GES projesi ilçemiz arıcılığına ziyan vereceği kanaatindeyiz. İlçemizde 15 bin ve üzerinde arı kovanı olup yıllık 500 ton bal üretimimiz vardır. GES’in buraya yapılması durumunda arıcılığa büyük ziyan verecek. 150-200 bin hektarlık bir alan. Burası büsbütün sulanabilir bir arazi. Buraya 1989 yılında Devlet Su İşleri tarafından kanallarla bu yerler büsbütün sulanabilir arazi haline getirilmiştir. AYDEM burada çalışma başlatıyor. Toprakları pasivize etmek için ‘susuz, kıraç arazi’ olarak nitelendiriyor. Meğer bizim yerimiz 1989 yılından beri sulanıyor. Burada çiftçilerimiz her türlü hububat yem bitkileri ve Koyulhisar’ın tescilli domatesini bu toprakta yetiştiriyor. Birinci sınıf tarım yeri üzerinde GES projesini istemiyoruz.”