TBMM Zelzele Araştırma Komitesi Raporu: Afetin Birinci 24 Saatinde Bütün Arama Kurtarmacılar Bölgeye Sevk Edilmediğinden, Halkın Kendi İmkanlarıyla…
TAMER ARDA ERŞİN
TBMM Kahramanmaraş Merkezli Sarsıntıları Araştırma Komitesi raporunda, “Afetin birinci 24 saatinde arama-kurtarmada ekipman, araç muhtaçlığı olmuş, bütün arama kurtarmacılar bölgeye sevk edilmediğinden halkın kendi imkanlarıyla kurtarma yapması için araç-gereç yetersiz kalmıştır. Afet bölgelerinde mahalle bazında muhtarlıklarda yahut gibisi yerlerde küçük depocuklarda alet-edevat depolanmalı” denildi.
TBMM Kahramanmaraş Merkezli Zelzeleleri Araştırma Komitesi raporunu tamamladı. 935 sayfalık raporda, zelzeleye birinci 24 saatte müdahalede geç kalındığı “Afetin birinci 24 saatinde arama-kurtarmada ekipman, araç gereksinimi olmuş, bütün arama kurtarmacılar bölgeye sevk edilmediğinden halkın kendi imkanlarıyla kurtarma yapması için araç-gereç yetersiz kalmıştır” kelamlarıyla söz edildi.
“YURTTAŞLARA TEÇHİZAT VERİLMELİ”
İlk 24 saatte müdahale yapılması için AFAD gönüllülerine eğitim verilmesi ve yurttaşların çarçabuk ulaşabileceği yerlerde alet edevatların depolanması gerektiğine işaret edilen raporda şu sözler yer aldı:
“Afet bölgelerinde mahalle bazında muhtarlıklarda yahut gibisi yerlerde küçük depocuklarda alet-edevat depolanmalı.
AFAD gönüllülerinin sayıca çok olduğu lakin bilhassa arama-kurtarmada kâfi teknik kapasiteye sahip olmadığı görülmüştür. AFAD Gönüllülerinin başta TKİ madencileri olmak üzere daha ehil ünitelerden daha âlâ eğitim almaları sağlanmalı, benzeri yollarla sivil savunma kapasitesi artırılmalı.”
“AFAD BİNALARI BİLE YIKILDI”
“Afetlerde AFAD binalarının ziyan görebildiği fark edilmiştir” denilen raporda, bu duruma karşı şu tavsiyede bulunuldu:
“Daha evvel İstanbul Kağıthane’de inşa edilmiş AKOM’a misal, güçlü idare merkezleri belirlenen bölgelerde yapılmalı.”
“DEPREM SONRASI SU TEMİNİ İÇİN ACİL AKSİYON PLANI HAZIRLANMALI”
Depremin akabinde yurttaşlara su temininde de yetersiz kalındığı söz edilen raporda, bu hususta Kızılay ilgili kuruluş olarak gösterildi. Raporda, “Deprem üzere doğal afetlerin en az hasarla atlatılmasını sağlamak için inançlı su temini ehemmiyet arz etmektedir. Bu kapsamda, zelzele sonrasında su temini ve arıtma hizmetlerindeki problemler salgın hastalıkların yayılması üzere ikinci bir felakete neden olabilmektedir” denildi.
Raporda, Kızılay’a da yönelik şu tavsiyeler yer aldı:
“Deprem hazırlık çalışmaları kapsamında ‘Deprem Sonrası Acil Su Temini’ için sivil toplum kuruluşlarının da misyon aldığı bir acil hareket planı hazırlanmalı ve bu plan belli müddetlerle güncellenmeli.
Mobil su arıtma aygıtlarının kapasitesi artırılmalı ve dünya örnekleri incelenerek su ikmal ve temin tesisleri kurulmalı.
Geçici barınma alanlarında ya da mesken şartlarında suyu dezenfekte etmek için yapılabilecekler konusunda toplumsal farkındalık için çalışmalar yapılmalı.”
“GÜNLÜK 5 BİN ÇADIR GELİYOR”
Raporda, AFAD’ın bölgeye sevk ettiği çadırlara ait şu sözlere yer verildi:
“Lojistik depolarda ve ek depolama alanlarında Nisan 2023 tarihi itibariyle 85 bin 538 adet çadır bulunmaktadır. Ayrıyeten yurtiçi günlük ortalama 5 bin çadır üretilmekte ve yurtdışından da uçaklarla günlük bin 944 adet çadır gelmektedir. Bu sayede hem çadır stoku tamamlanmakta ve tıpkı vakitte zelzele bölgesine gönderimler de aralıksız devam etmektedir.”
TOPLANMA ALANLARINDA JAPONYA TAVSİYESİ
Raporda, afet toplanma alanlarına ait Japonya’nın örnek alınması gerektiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:
“Ülkemizde afet toplanma alanı olarak ekseriyetle açık alanlar tercih edilmekte ve bu tip alanlar ilan edilmektedir. Lakin zelzele yahut başka afetlerin kış aylarında meydana gelebileceği vb. durumlar göz önüne alındığında toplanma alanları olarak kapalı alanların da kullanılması bir gerekliliktir. Bu manada, Japonya’da olduğu üzere yapılı etrafımızda sıkça karşılaşılan okullar, yurtlar, gençlik merkezli, yaşlı bakım binaları üzere alanlar afet esnasında birinci toplanma noktası olarak tercih edilmeli; bu yapılar mümkün afetler sonrası kullanılabilecekleri dikkate alınarak projelendirilerek inşa edilmelidir. Tekrar konut olarak kullanılacak binaların sığınak kısımlarının bir kısmında olası afetler esnasında bina sakinleri tarafından arama-kurtarma hizmetlerinde kullanılmak gayesiyle kimi araç, gereç ve birinci yardım materyalinin bulundurulması mecburî hale getirilmelidir.”
“BİNA VE YER ETÜTLERİ MİLLETLERARASI STANDARTLARLA UYUMLU HALE GETİRİLMELİ”
Raporda, yer etütlerine ait de şu tespit yer aldı:
“Kahramanmaraş zelzeleleri sonucunda binalarımızın etüt ve proje süreçlerine ait teknik düzenlemelerin yetersiz olduğunu göstermiştir. Ülkemizde bina ve bina çeşidi yapıların etüt ve projelendirme süreçleri memleketler arası standartlarla uyumlu hale getirilmelidir. Bu niyetle etüt ve projelendirme, yapısı sınıfı üzere kimi düzenlemeler AB yapı standartları, Milletlerarası Bina Standartları (International Building Code) ile uyumlu hale getirilmelidir.”