TBMM Zelzele Araştırma Komitesi Lideri Eroğlu, kurul raporunu tanıttı Açıklaması

TBMM Sarsıntı Araştırma Kurulu Lideri ve AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Veysel Eroğlu, belediyelerin “lüzumsuz harcamalar” yapmak yerine kentsel dönüşüm için bütçelerinden hisse ayırması gerektiğini belirterek, “Bunu da teklif ettik. Bakıyoruz, birtakım belediyeler kentsel dönüşüm harcamalarını azaltmış. Bu olamaz, yanlış. Bütçenin yüzde 10’unu kentsel dönüşüme ayıracaksın.” dedi.

Eroğlu, beraberinde komite üyeleriyle Kahramanmaraş Merkezli Sarsıntıların Sonuçlarının Bütün Taraflarıyla Araştırılması, Sarsıntıya Dirençli Yapı Stokunun Oluşturulması ve Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Aktifliğinin Artırılması İçin Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Emeliyle Kurulan Meclis Araştırma Kurulunun hazırladığı raporun detaylarını paylaştı.

Raporu bugün TBMM Lideri Mustafa Şentop’a sunacaklarını belirten Eroğlu, raporun Cumhurbaşkanlığı makamına da iletildiğini söyledi.

Komisyonun 13 kere toplandığını, 49 kamu kurum ve kuruluşu temsilcisi, 23 akademisyen ve 11 sivil toplum kuruluşu temsilcisini dinlediğini anlatan Eroğlu, hazırladıkları raporda 165 tespite yönelik 295 tavsiyenin yer aldığını bildirdi.

Rapordan alınması gereken dersler olduğunu kaydeden Eroğlu, “Bütün kurum ve kuruluşların hatta milletimizin her bir ferdinin bu rapordan alınacak dersleri almasını temenni ediyorum.” diye konuştu.

Veysel Eroğlu, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin 11 ili ve 14 milyon insanı direkt etkilediğini vurguladı. Sarsıntıdan etkilenen nüfusun büyüklüğüne dikkati çeken Eroğlu, bu nüfusun Belçika, Yunanistan, Portekiz ve Azerbaycan üzere ülkelerin nüfusundan daha fazla olduğunu söz etti.

-“Depreme dirençli kentler oluşturmak sıkıntı değil”

Bazı akademisyenlerin sarsıntılarla ilgili varsayımda bulunmasını eleştiren Eroğlu, zelzeleye ait tarih vermenin gerçek olmadığını söyledi.

Eroğlu, 1999 yılında yaşanan sarsıntılardan sonra kimi bireylerin “İstanbul’da zelzele bugün yarın olacak” diye varsayımda bulunduğunu anımsatarak, “Bu konular vatandaşlarımızı huzursuz ediyor. Vatandaşların huzursuz olmaması lazım. Bu hususta yöneticilerin huzursuz olması lazım.” dedi.

Raporda zelzeleye dirençli kentler oluşturulmasını vurguladıklarını lisana getiren Eroğlu, “Depreme dirençli kentler oluşturmak güç değil. Sağlam yere sağlam bina yaptığınız vakit sarsıntı öldürmüyor.” tabirini kullandı.

Eroğlu, son yıllarda devletin sarsıntıya dirençli kentler inşa etmek için kararlılıkla yoluna devam ettiğini fakat bunun yalnızca hükümetlerin sıkıntısı olmadığını, belediyelere kıymetli vazifeler düştüğünü belirtti.

-“Vatandaşlarımız riskli binalar için müracaat etsin”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının kentsel dönüşüm için “Yarısı Bizden” kampanyası başlattığını hatırlatan Eroğlu, “Bu sahiden hoş oldu. Bizim de esasen teklifimizdi. Kentsel dönüşüme çok ehemmiyet vermek gerekiyor. Bir seferberlik başladı. Vatandaşlarımız bir an evvel riskli binalar için lütfen müracaat etsin.” diye konuştu.

Raporda yer alan tekliflere değinen Eroğlu, daha evvel kanun ve yönetmelikler çıkarılmasına karşın son zelzeleden sonra hala kimi eksiklikler gördüklerini tabir etti. Eroğlu, tespit ve teklif ettikleri eksiklikleri Meclisin önümüzdeki periyot çıkarması temennisinde bulundu.

AFAD Başkanlığının yapılanmasında, alanda daha faal ve süratli karar alınmasına ve kaynakların gerçek yönetilmesine gereksinim duyulduğunu söyleyen Eroğlu, yetkilerin en alt müdür-grup lideri düzeyinde dağıtılarak afet idaresinin sürekliliğinin sağlanması gerektiğini ve bütün bakanlıklarda Afet ve Acil Durum İdaresi Dairesi Başkanlığı kurulmasını tavsiye ettiklerini kaydetti.

Veysel Eroğlu, büyükşehir ve vilayet belediyelerinde Afet ve Risk Azaltma Daire Başkanlığı ve Kentsel Düzgünleştirme Daire Başkanlığı, ilçe belediyelerinde ise Afet ve Risk Azaltma ve Kentsel Yenileme Şube müdürlüklerinin kurulmasının yararlı olacağını lisana getirdi.

-“Yeni bir imar kanunu hazırlanması gerektiği kanaatindeyiz”

İmar Kanunu’nun günümüz şehircilik, planlama, yapı üretim ve kontrol gereksinimlerine yanıt veremediğini, ulusal afet mevzuatıyla da kopuk bir durumda olduğunu vurgulayan Eroğlu, “Afet, muhafaza ve etraf üzere mevzularda siyaset ve ilmi gelişmeler ile uyumlu olan yeni bir mekansal planlama anlayışını oluşturacak yeni bir İmar Kanunu hazırlanması gerektiği kanaatindeyiz.” değerlendirmesini yaptı.

İllerde afet risk idaresine ait çalışmalar yapıldığını fakat ilgili kurumların raporlarla ilgilenmediğini gördüklerini aktaran Eroğlu, bu durumu Cumhurbaşkanlığı makamına da ilettiğini söyledi. Eroğlu, “Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle vilayetlerde valilerin başkanlığında bir üst konsey kurulsun; bütün belediye liderleri, vilayet müdürleri, üniversiteler, STK’lar toplantılara katılsın; üst konsey yapılan çalışmaları üç ayda bir takip etsin; bunun altında teknik konseyler oluşsun diye bir teklifimiz var. Cumhurbaşkanlığı makamına genelge taslağını da gönderdik.” bilgisini paylaştı.

-“Bazı belediyeler kentsel dönüşüme riskli yerden başlamıyor”

Kentsel dönüşüm uygulamasında riskli bölgeler için öncelik sıralaması yapılması gerektiğini belirten Eroğlu, şunları söyledi:

“Bazı belediyeler riskli yerden başlamıyor. Riskli alan duruyor orada lakin riskli olmayan yerlerde kentsel dönüşüm çalışmaları yapılıyor. Bu yanlışsız bir şey değil. Riskli alanlar tespit edilerek öncelik sıralaması yapılması lazım. Hepsini yapacak gücün varsa yap, gücün yoksa öncelikli olanın yapılması lazım. Bunu tavsiye ettik. Kentsel dönüşümün en kıymetli bileşeni olan müteahhitlik dalının disipline edilmesi gerekir. Bununla ilgili tavsiyelerimiz var. İneğini satan vatandaş müteahhitliğe soyunuyor. Bu, bilgi ve deneyim istiyor. Bir de kentsel dönüşümün teşvik edilmesi gayesiyle mülk sahiplerine verilen faiz takviyesi oranı ile kredi ölçüsünün artırılması ve kredi vadesinin uzatılması yararlı olacak. Bu tavsiyemeyiz çabucak yerine geldi. Yarısı Bizden kampanyası başladı.”

Zemin taşıma gücü zayıf olan bölgelerde taban düzgünleştirme çalışması yapılmasının kural olduğunu vurgulayan Eroğlu, bu çalışmanın hem yer sıvılaşma riskini ortadan kaldıracağını hem de binanın çökme riskini taban düzeye indireceğini belirtti. Veysel Eroğlu, “Bütün belediyelerin taban iyileştirmesine dikkat etmesi lazım. Bina satın alanlar; lütfen binalarınıza bakın. Binanın boyasından, cilasından fazla statiği, yeri, temel altyapısı sağlam mı buna bakın.” ikazında bulundu.

Komisyon Lideri Eroğlu, kimi küçük belediyelerde kâfi mühendisin olmadığına işaret ederek, teknikerlerin ruhsat vermesinin yanlış olduğunu lisana getirdi.

Mühendislerin mezun olduktan sonra isterlerse 50 katlı bir binaya imza atabildiğini tabir eden Eroğlu, inşaat mühendisinin hem baraja hem binaya hem süratli trene bakabildiğini söyledi. Eroğlu, “Dünyada olduğu üzere uzman mühendisliği YÖK’e teklif ettik. Muhakkak bir deneyim olması gerekiyor. Ehil mühendisliğin başlatılması gerekli.” diye konuştu.

Periyodik kontroller

Binaların periyodik denetimine ait tekliflerine de değinen Eroğlu, şöyle devam etti:

“Yapı kontrolüne tabi yapıların 5 yıl içerisinde, bundan evvel yapılanların da 2 yıl içerisinde periyodik muayenesinin yapılması gerekiyor. Muayene koşullarını sağlamayan yapılar güçlendirilmeli yahut yıkılmalı diye teklifimiz var. 1999 zelzelesinde Avcılar’da yıkılan binalarda kolonlar kesilmiş, oto galeri haline getirilmiş. Bu olmayacak şey. Pek çok yerde kirişler delinmiş. Diyarbakır’da bir binada mağaza açmak isteyen vatandaşın kolon kesmesi yıkılma sebebi. Bütün belediyelerin sistemli halde denetlemeye başlaması gerekir.”

Eroğlu, binayı yapana, yaptırana ve ustasına varıncaya kadar cezai müeyyidenin ağır olması gerektiğini belirtti.

İnşaatçı eğitiminin kıymetine de değinen Eroğlu, “Mühendisler hesap yapıyor, bunun uygulamasını kim yapıyor? Kalıpçı, demirci ustası. Bunları sertifikalı hale getirmezsek yanlış yaparız. Bütün Türkiye’de ne kadar emekçi, usta varsa bunların eğitimden geçirilmesi lazım fakat önemli bir eğitim.” dedi.

Raporun yol haritası olarak kullanılabileceği kanaatinde olduğunu söyleyen Eroğlu, sarsıntıya dirençli kentler için herkesin seferber olmasını istedi. Eroğlu, “Belediyelerin gereksiz harcamalar yapacağı yerde kentsel dönüşüm için hisse ayırması lazım. Bunu da teklif ettik. Bakıyoruz ki kimi belediyeler kentsel dönüşüm harcamalarını azaltmış. Bu olamaz, yanlış. Bütçenin yüzde 10’nunu sen kentsel dönüşüme ayıracaksın.” kelamlarını sarf etti.

Komisyon Sözcüsü AK Parti Ankara Milletvekili Zeynep Yıldız da kentsel dönüşümü makul noktalarda daha zarurî hale getirecek, bu noktada da devlet dayanağıyla vatandaşı istekli kentsel dönüşüme teşvik edecek düzeneklerin geliştirilmesini önemsediklerini söyledi.

Komisyon üyesi AK Parti Kilis Milletvekili Mustafa Hilmi Dülger de “Rabb’im bize bu türlü büyük afetler yaşatmasın fakat bunu da bize unutturmasın. Biz bunu daima denetleyelim ki yeni canlarımız gitmesin.” dedi.