TBMM Lideri Şentop, 27’nci Yasama Devri’ni kıymetlendirdi: (1)

TBMM Lideri Mustafa Şentop, 27’nci Yasama Devri’nin tamamında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına 2 bin 2 yasama dokunulmazlığı tezkeresi gönderildiğini bildirdi.

Şentop, 27’nci Yasama Devri’ne ait kıymetlendirme toplantısı yaptı.

Yeni yasama periyodundaki temsilcilerin 14 Mayıs’ta belirleneceğini tabir eden Şentop, yaklaşık 4 yıldır büyük bir onurla yürüttüğü TBMM Başkanlığı vazifesinin de sona ereceğini anımsattı.

27’nci Yasama Devri’nin çeşitli açılardan evvelki devirlerden farklı olduğunu lisana getiren Şentop, Meclisin daha evvel benzerine rastlanmayan sınamalara maruz kaldığını, tarihin akışı içinde müstesna dönüm noktalarına tanıklık ettiğini söyledi.

Meclisin, çalışmalarının değerli bir kısmını tüm dünyayı tesiri altına alan Kovid-19 salgınının tesiri altında yürüttüğünü belirten Şentop, “Meclisimizin, alınan kapsamlı önlemler sayesinde tüm dünyayı etkileyen bu büyük sınama karşısında faaliyetlerini aksatmadan yürütmeyi başarması, son derece memnuniyet vericidir.” dedi.

Şentop, Rusya ile Ukrayna ortasında baş gösteren savaşın başta bölge ülkeleri olmak üzere tüm dünyayı etkilediğini hatırlatarak, “Türkiye bu süreçte bir barış gücü olarak çalışmış, başta tahıl koridoru ve esir takası olmak üzere farklı alanlardaki çalışmaları somut sonuçlar vermiştir. Türkiye’nin savaşın sonlanması noktasında ortaya koyduğu uğraşlar, sizlerin de takip ettiğiniz üzere devam etmektedir.” diye konuştu.

Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların Türkiye’yi tanımı olmayan derin bir acıyla sarstığını söz eden Şentop, hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yakınlarına sabır, yaralılara şifa diledi.

Devletin ve milletin yaraları sarmak için elbirliğiyle çalıştığının altını çizen Şentop, TBMM’nin de bu süreçte kıymetli çalışmalar yürüttüğünü, zelzele bölgelerindeki bütün vatandaşların problemleri çözülene kadar çalışmaların kararlılıkla devam edeceğini kaydetti.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin birinci dönemi

TBMM Lideri Şentop, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin birinci devrinin de 27. Yasama Devri’nde olduğunu anlatarak, “27’nci Yasama Devri’nin tamamında milletvekillerimiz tarafından verilen 82 bin 794 yazılı soru önergesi ile Meclis Başkanlığına sunulan 7 bin 399 Meclis araştırması önergesi 27’nci periyoda, ‘TBMM Başkanlığına en fazla yazılı soru önergesi ile Meclis Araştırması önergesi sunulan yasama dönemi’ özelliğini kazandırmıştır.” sözlerini kullandı.

27’nci Yasama Devri’nde TBMM Başkanlığına, 437’si 6’ncı yasama yılında olmak üzere toplam 5 bin 97 kanun teklifi sunulduğunu bildiren Şentop, bu sayının evvelki devirler içinde Başkanlığa sunulan kanun tasarı ve tekliflerinin toplam sayısından fazla olduğunu aktardı.

Meclisin 27’nci periyotta yasama ve kontrol alanında ağır ve kapsamlı çalışmalara imza attığını vurgulayan Mustafa Şentop, şöyle devam etti:

“Bu kapsamda 1 Ekim 2022 tarihinde başlayan 6’ncı yasama yılında TBMM Genel Heyetinde 87 birleşim ve 376 oturum gerçekleştirilmiş; 606 saat 36 dakika çalışma yapılmış ve 26 bin 239 sayfa tutanak tutulmuştur. Tıpkı yıl içinde ihtisas ve Meclis araştırması kurullarında ise 138 toplantı ve 279 oturum gerçekleştirilmiş, 777 saat 2 dakika çalışılmış ve 29 bin 93 sayfa tutanak tutulmuştur. 6’ncı yasama yılıyla birlikte 27’nci Yasama Devri’nin tamamına bakıldığında bu sayılar, TBMM Genel Heyeti çalışmaları açısından 537 birleşim, 2 bin 345 oturum, 3 bin 887 saat 53 dakika çalışma ve 169 bin 778 sayfa tutanak biçiminde, ihtisas ve Meclis araştırması kurullarının çalışmaları açısından ise 991 toplantı, 1744 oturum, 4 bin 565 saat 23 dakika çalışma ve 131 bin 19 sayfa tutanak biçiminde kendini göstermektedir.”

Yoğun çalışmalar sonucunda Meclisin çeşitli bahislerde vatandaşların gereksinim duyduğu yüzlerce yasal düzenlemeye ve TBMM kararına yürürlük kazandırdığını aktaran Şentop, “Meclisimiz 37’si 6’ncı yasama yılında olmak üzere 27’nci Yasama Devri içinde toplam 310 kanun kabul etmiş ve yeniden bu periyotta toplam 184 Meclis kararına yürürlük kazandırmıştır.” bilgisini verdi.

“Uluslararası sorunlarda Meclis kararları alındı”

Şentop, bu devirde Başkanlığın aldığı inisiyatifle, siyasi partiler ortasında gerçekleşen uzlaşıdan ötürü milletlerarası sorunlarda daha evvel bildiri halinde gösterilen iradelerin, “Meclis kararı” formunda ortaya konulmasına başlandığını belirterek, şöyle devam etti:

“Bu kapsamda 27’nci devirde Türkiye Büyük Millet Meclisi, Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi ile Senatosunun 2019 yılında kelamda Ermeni soykırımı hakkında aldığı kararların kınanması, reddedilmesi ve yok kararında sayılması, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un İslam aksisi açıklamalarının telin ve teşhir edilmesi ve ABD Lideri Joe Biden’ın 1915 olaylarına ait 24 Nisan 2021 tarihli açıklamasının kınanması, reddedilmesi ve yok kararında sayılması bahislerindeki Başkanlık tezkerelerini kabul ederek Meclis kararları almıştır. Bu kararlar Resmi Gazete’de yayımlanmış ve böylelikle bahsi geçen bahislerde Gazi Meclisimizin sergilediği duruşa daha sağlam bir tüzel temel kazandırılmıştır. Elbet bu gelişme Meclisimizin dış siyaset alanında, yeni periyotta, karar formundaki hukuksal tasarruflar aracılığıyla daha faal bir pozisyon üstlendiğinin göstergesidir.”

27’nci periyodun tamamında 15 araştırma komitesi kurulduğunu tabir eden Şentop, bu komitelerden 12’sinin hazırladığı raporların Genel Heyette görüşüldüğünü söyledi.

“Haksız eleştiri” tepkisi

TBMM Lideri Şentop, 27’nci devirde Meclisin, yasama ve kontrol alanında sergilediği çalışmalara karşın “yeni hükümet sistemi periyodunda fonksiyonsuzlaştığı, aktifliğinin azaldığı” istikametinde haksız tenkide maruz kaldığını belirten Şentop, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Objektif bir dataya, bu kapsamda Meclisin en temel faaliyet alanları olan yasama ve kontrol bahislerinde parlamenter hükümet sistemi ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin sağlıklı bir mukayesesine dayanmayan bu tenkidin, ‘Meclisin makul siyasi partilerin istekleri doğrultusunda karar almaması’ biçiminde özetlenebilecek salt siyasi bir temele sahip bulunduğunu üzülerek görmekteyim. Çünkü uygulamada Meclisimiz, 27’nci Yasama Periyodu boyunca hem yasama hem de kontrol alanında son derece verimli çalışmalar yürütmesine karşın, birtakım siyasetçilerin Meclisimizin aktifliğinin azaldığı tarafındaki ısrarlı tezlerinin tek bir izahı olabilir; o da bu periyot Mecliste alınan kararların, kelam konusu siyasetçilerin istedikleri istikamette alınmamış olmasıdır. Parlamentoda mlilletin verdiği temsil gücünden fazlasına sahip olmayı istemek, bu olmadığında yani sayınızın yetersizliği sebebiyle kararların isteğiniz doğrultusunda alınmasını temin edemediğinizde de Meclisimizi tesirli olmamakla itham etmek, fakat ya dünyada parlamentoların genel işleyiş halini bilmemekle ya da kendi isteğinizle örtüşmeyen Meclis çalışmalarını görmezden gelmekle mümkün olabilecektir. Ne yazık ki her iki olasılığın da hakla, hakikatle, insaf ve hakkaniyetle bağdaşır bir istikameti bulunmamaktadır.”

Soru önergelerinin cevaplanma oranı

Meclisin aktifliğinin azaldığı tenkidinin desteklerinden birinin Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlara yöneltilmiş soru önergelerinin cevaplanma oranları olduğunu aktaran Şentop, 27’nci devrin tamamında milletvekilleri tarafından verilen soru önergelerinin muhataplarınca cevaplandırılma oranının yüzde 65,4 olduğunu kaydetti.

Mustafa Şentop, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin çabucak öncesinde, parlamenter hükümet sisteminin geçerli olduğu 24 ve 26’ncı periyotlarda soru önergelerinin cevaplandırılma oranlarının ise sırasıyla yüzde 60,3 ve yüzde 45,4 olduğuna dikkati çekti. Şentop, “Bununla birlikte milletvekillerimizin kontrol vazifesi kapsamında Cumhurbaşkanı yardımcısı ile bakanlara yönelttiği soru önergelerinin yanıtlandırılması açısından, her ne kadar evvelki periyotlardan yüksek olsa da yüzde 65,4 oranını kafi görmek elbette mümkün değildir. Elbet bu bahiste olması gereken, soru önergelerinin tamamının müddeti içerisinde ve kâfi içerikle cevaplandırılmasıdır.” değerlendirmesini yaptı.

Şentop, bunu temin için TBMM Başkanlığı olarak bakanlıklara 6 ayda bir gönderilen yazılarla hatırlatmada bulunulduğunu açıkladı.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ilgili yaptığı değerlendirmelerin yeni hükümet sisteminin kusursuz olduğu ve her tarafıyla kusursuz işlediği halinde yorumlanmaması gerektiğini tabir eden Şentop, “Ancak şurası açıktır ki, birçok kişinin ısrarla argüman ettiğinin tersine, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde hem yürütme hem de yasama evvelki devirlere göre daha istikrarlı ve verimli biçimde çalışmalarını sürdürmüştür. Bu noktada Meclisin yetkilerinin ve aktifliğinin parlamenter hükümet sistemi periyodunda çok daha fazla olduğu tarafındaki argümanların nazari ve pratik datalar karşısında bir temeli bulunmamaktadır.” dedi.

Yeni sistemin tam manasıyla yerleşmesi ve sağlıklı bir biçimde işlemesinin temini için atılacak adımlar bulunduğunu, bu kapsamda yeni bir Meclis İçtüzüğü hazırlanması gerektiğini söyleyen Şentop, 28’inci Yasama Devri’nde yeni bir içtüzüğün uzlaşıyla yürürlüğe koyulabilmesini temenni ettiğini belirtti.

“Yeni bir anayasaya gereksinim var”

Türkiye’nin yeni bir anayasaya duyduğu gereksinimin altını tekrar çizmek istediğini vurgulayan Şentop, “Zira demokrasi tarihimiz, askeri darbe kavramı ile hiçbir formda ilgisi bulunmayan, tamamını milletimizin legal temsilcilerinin hazırladığı yeni ve sivil bir anayasayı her şeyden çok hak etmektedir.” tabirlerini kullandı.

Mustafa Şentop, 27’nci yasama devri içinde makul sonlar dahilinde olduğu kabul edilemeyecek derecede fazla sayıda dokunulmazlık tezkeresinin TBMM Başkanlığına ulaştığını aktararak, şöyle konuştu:

“6’ncı yasama yılındaki 247 yeni tezkereyle birlikte 27’nci periyodun tamamında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına gönderilen yasama dokunulmazlığı tezkerelerinin sayısı, maalesef 2 bin 2’ye ulaşmıştır. Bir yasama devri içerisinde milletvekillerimiz hakkında 2 bin üzere yüksek bir sayıda dokunulmazlık tezkeresinin hazırlanmış olmasını, bilhassa bu tezkereler kapsamında azımsanamayacak ölçüde terör örgütü üyeliği, terör örgütü yöneticiliği, terör örgütüne yardım, terör örgütü propagandası yapmak üzere hatalara ait belgeler bulunmasını, Gazi Meclisimizin mehabeti ve saygınlığıyla bağdaştırabilmenin mümkün olmadığı açıktır.”

Yasama dokunulmazlığı kurumunun, kabahat isnatlarının soruşturulmasını engellemek için değil, milletvekillerinin yasama çalışmalarından alıkonulmalarını temin ederek Meclisin işleyişini korumak emeliyle ihdas edildiğini anlatan Şentop, “Yeni anayasa için yapılacak çalışmalarda, yasama dokunulmazlığı konusunun tekrar ele alınmasının, bu kapsamda milletvekillerinin özgürlüklerinden ve münasebetiyle Meclis çalışmalarından alıkonulmamalarının teminat altına alınarak, haklarındaki cürüm argümanlarıyla ilgili maddi gerçeğin araştırılmasını mümkün kılacak bir formülün değerlendirilmesinin yararlı olacağı kanaatindeyim.” değerlendirmesinde bulundu.

Meclisin, 27’nci Yasama Devri’ni ağır ve verimli çalışmalarla tamamladığını görmenin memnunluk verici olduğunu tabir eden Şentop, Gazi Meclisin 14 Mayıs’taki seçimlerden sonra birebir azim ve kararlılıkla çalışmalarını sürdüreceğine, tam bağımsız, demokratik, tekrar büyük ve güçlü Türkiye mefkuresinin gerçekleştirilmesine katkı sağlayacak adımları atmaya devam edeceğine inancının tam olduğunu kaydetti.

Şentop, konuşmasını şöyle tamamladı:

“Aşık Veysel’in tabiriyle, hepimiz menzile varmak için ‘İki kapılı bir handa yürüyoruz gündüz gece’. Asıl olan o yürüyüşte Hakk’ın takdirini kazanmak, milletin emanetlerini eksiltmeden, artırarak taşıyabilmiş olmaktır. Bu onurlu vazifem müddetince gerek bu kutsal çatı altında gerek memleketin her köşesinde ve gerekse öteki ülkelerin parlamentolarıyla bağlarda ülkemin ve milletimin çıkarları en büyük motivasyon kaynağım olmuştur. Bütün bu çalışmalar müddetince gördüğüm gerçek şudur: Türkiye Cumhuriyeti Devleti, kuruluş ideolojisi doğrultusunda dünyanın en güçlü devletleri ortasında yerini almıştır ve dünyanın en hakkaniyetli ve prestijli devletidir.”

(Sürecek)