TBB Lideri Sağkan: “Ülkemizin En Karanlık Devirlerinde, Demokrasiden En Çok Uzaklaşılan Anlarında ‘Hukuksuzluğun Tam da Karşısındayız’ Deme Cüretini…

Haber: İLEYDA ÖZMEN – Kamera: FURKAN ERDEM

Türkiye Barolar Birliği Lideri (TBB) Erinç Sağkan, “Baskının en ağır olduğu darbe devirlerinde, hak ve hukuk gayretiyle birleşen bir demokrasi uğraşı olduğunu görüyoruz. Kuşkusuz, bu büyük isimlerin yerlerini doldurmak mümkün değil. Lakin birebir vakitte biliyoruz ki, bu ülkede hak, hukuk, adalet, demokrasi, emek çabası veren avukatlar ve hukukçular da tükenmez. Onlar bizim için geçmiş, tükenmiş bir tarihin değil, çabanın simgesidirler. Ülkemizin en karanlık periyotlarında, demokrasiden en çok uzaklaşılan anlarında ‘Hukuksuzluğun tam da karşısındayız’ deme cüretini gösteren avukatlar her vakit var olacaklar” dedi.

Halit Çelenk Hukuk Mükafatları bugün sahiplerini buldu. Ankara Litai Otel Av. Özdemir Özok Konferans Salonu’nda düzenlenen aktiflikte açılış konuşmasını Türkiye Barolar Birliği Lideri Erinç Sağkan yaptı.

Açılış konuşmasını gerçekleştiren Sağkan şunları söyledi:

“AVUKATLARIN TARİH BOYUNCA SÜREN GAYRETLERİ ‘HAKİKAT’ İÇİNDİR”

“Bizler onurlu bir mesleğin mensuplarıyız. Mesleğimizin onuru; kendinden menkul, metafizik bir onur kavramına değil, uzun bir uğraş geleneğine dayanıyor. Hukuk literatüründe ceza hukukunun misyon ve emeli bireyin ıslahını ve toplumsal barışı sağlamak, hata işlenmesini önlemek, kişi hak ve özgürlüklerini, kamu sistemi ve güvenliğini ve hukuk devletini korumak olarak söz ediliyor. Ne var ki, ceza hukuku binlerce yıllık geçmişine karşın ıslah, barış ve hata işlenmesini tedbire gayesini yerine getirememiş olmalı ki, hala kabahat işlenmeye devam ediyor. Ceza hukukunun hak ve özgürlükleri, hukuk devletini müdafaa vazifesini ise büyük oranda, yargılamanın üvey evladı olarak görülen avukatlar yerine getiriyor. Avukatsız bir ceza yargılamasının tabiatıyla, hak ve özgürlükler ile hukuk devletini muhafazası mümkün değildir. ‘Savunma Saldırıyor’ kitabıyla tanıdığımız Jacques Verges, ceza yargılamasının fonksiyonunu, birey ile toplum ortasında çelişkinin çözülmesi olarak tespit ediyor. Evrakta bireyin müdafii olarak vazife alsa da avukat, bu tahlilde hem bireyin hem toplumun yanında olan yegane hukuk süjesidir. Halit Çelenk, bunu ‘Avukat, yalnız savunduğu kişinin değil tüm toplumun güvencesidir’ diyerek tabir ediyor. Avukatların tarih uzunluğu süren çabaları ‘hakikat’ içindir. Adalete en çok yaklaşılan anın, hakikatin görülmeye başlandığı an olduğunu en çok avukatlar bilir. Bunun için avukatların hakikat çabası, duruşma salonlarının çok ötesine taşarak toplumsal bir nitelik kazanır.

“HALİT ÇELENK, YAKIN TARİHİMİZİN KIYMETLİ TOPLUMSAL DAVALARINDA ÜSTLENDİĞİ AVUKATLAR VAZİFESİNİ, HUKUKSAL BİR TABANDA VE POLİTİK BİR ŞUURLA YERİNE GETİRDİ”

Bugün burada kendisine adanmış mükafatların merasimini yapmakta olduğumuz Halit Çelenk, ülkemizde avukatlık mesleğinin toplumsal çaba tarihine en büyük katkıları yapmış, mesleğimizi onurlandırmış en değerli temsilcilerden biridir. Halit Çelenk, yakın tarihimizin kıymetli toplumsal davalarında üstlendiği avukatlık misyonunu, türel bir tabanda ve politik bir şuurla yerine getirdi. Bu ikisinin bu kadar istikrarlı birleşiminin örnekleri azdır. Halit Çelenk bunu yapabildiği için ismini tarihe yazdırmıştır. Şöyle bir hatırlayalım; Halit Çelenk 1960’ların başlarında İlerici Avukatlar Derneği ve Devrimci Avukatlar Derneğinin kuruluşuna öncülük etti. 1976 yılında ise çok sayıda meslektaşıyla Çağdaş Avukatlar Derneği’ni kurdu. 1968 yılında Türk Hukuk Kurumu İdare Şurası Üyeliği’ne seçildi ve 22 yıl mühletle başkanlığını Prof. Dr. Muammer Aksoy’un yaptığı kurumun ikinci başkanlığını yaptı. 1986’da İnsan Hakları Derneğinin kuruluş çalışmalarına katıldı ve derneğin onur konseyi başkanlığına seçildi. Ayrıyeten İnsan Hakları Vakfı’nın da kurucuları ortasında yer aldı. 1991 yılında kurulan Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı İdare Heyeti Üyeliğine getirildi. Bu vazifesini, ömrünün sonuna dek sürdürdü. Bu yaklaşık 50 yıla yayılmış, örgütlü hukuk çabasının tarihidir. Hatırlamaya devam edelim; 1965 yılından itibaren, kuruluş çalışmalarına katkıda bulunduğu Türkiye Öğretmenler Sendikası TÖS’ün hukuk danışmanlığı vazifesini sürdürdü. Daha sonra TÖS’ün devamı olan Tüm Eğitim ve Öğretim İşçileri Birleşme ve Dayanışma Derneği TÖB-DER’in hukuk danışmanlığını yaptı. TÖS davasında, Bilim ve Sosyalizm yayınları, Sol Yayınlar üzere yayınların sahipleri Muzaffer Erdost ve Süleyman Ege’nin davalarında çok sayıda aydının, muharririn, şairin davalarında; Türkiye Emekçi Partisi davalarında, Dev-Genç davasında avukatlık yaptı. 12 Mart ve 12 Eylül askeri darbe devirlerinde, savunmanlığını üstlenmediği darbe mağduru küme yok. Bir avukatın, bir hukukçunun askeri darbelerin hukuk tertibiyle nasıl uğraş edilebileceğinin en hoş örneklerini bu periyotta sundu. Avukatlar olarak, müvekkillerimizle özdeşleştirilmememiz gerektiğini yıllardır lisana getiriyoruz.

Halit Çelenk ve özdeşleştirildiği müvekkilleri ise bu temel unsura; tarihî, sembolik lakin istekli bir istisna getiriyor. Uzun yıllara dayanan hukuk gayretinin içerisinde, büyük kitleler Halit Çelenk’i ‘Denizler’in avukatı’ olarak tanıdı. O denli ki, Türkiye’nin farklı yerlerinden Ankara’daki Halit Çelenk’e mektupla ulaşmak isteyenlerin zarfın üzerine adres yerine ‘Halit Çelenk – Denizler’in avukatı Ankara’ yazdıkları ve mektubun adresini bulduğu söylenir. Ülkemizde milyonlarca kişi, Halit Çelenk’in yerinde olmak için ‘Deniz mahkemeye düşmüş, avukatı ben olaydım’ diye türküler, ağıtlar söylediler.

Halit Çelenk, hukuk uğraşının sembolleştiği davasında idamlarına tanıklık etiği müvekkillerinin vefat yıldönümünde hayatını kaybetti. Lakin hak, hukuk, adalet, demokrasi uğraşı devam ediyor, yolumuzu aydınlatıyor. Halit Çelenk’le tıpkı periyotta birebir mefkureler için avukatlık yapan bir öbür meslek üstadımız Ankara Barosu avukatlarından Av. Erşen Sansal’ı da 26 Nisan 2022’de kaybettik. Bu mükafatların kıymetlendirme komitesinde de yer alan üstadımız, kararlı bir hak ve adalet savaşçısı olarak mesleğimizin çaba tarihindeki saygınlığını ebediyen koruyacak.

“BUGÜN BİREBİR VAKİTTE ÇOK DEĞERLİ HOCAMIZ PROF. DR. RONA AYBAY’IN DA BİRİNCİ MEVT YILDÖNÜMÜ”

Bugün birebir vakitte çok değerli hocamız Prof. Dr. Rona Aybay’ın da birinci mevt yıldönümü. Çok sayıda ulusal ve memleketler arası hukuk çalışmasına katılan hocamız, 12 Eylül darbesiyle üniversiteden uzaklaştırılmış ve mesleğine yedi yıl sonra dönebilmişti. Kendisi ayrıyeten Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Merkezimizin de evvelki periyot başkanlarındandı. Anılarımızda yaşayacak.

“ÜLKEMİZİN EN KARANLIK PERİYOTLARINDA ‘HUKUKSUZLUĞUN TAM DA KARŞISINDAYIZ’ DEME CÜRETİNİ GÖSTEREN AVUKATLAR HER VAKİT VAR OLACAKLAR”

Halit Çelenk, Erşen Sansal, Rona Aybay şahıslarında yaklaşık 60 yıla uzanan bir hukuk gayreti geleneğinden kelam ediyoruz. Baskının en ağır olduğu darbe devirlerinde, hak ve hukuk çabasıyla birleşen bir demokrasi uğraşı olduğunu görüyoruz. Kuşkusuz, bu büyük isimlerin yerlerini doldurmak mümkün değil. Lakin birebir vakitte biliyoruz ki, bu ülkede hak, hukuk, adalet, demokrasi, emek uğraşı veren avukatlar ve hukukçular da tükenmez. Onlar bizim için geçmiş, tükenmiş bir tarihin değil, gayretin simgesidirler. Ülkemizin en karanlık periyotlarında, demokrasiden en çok uzaklaşılan anlarında ‘Hukuksuzluğun tam da karşısındayız’ deme cüretini gösteren avukatlar her vakit var olacaklar. Bizler onurlu bir mesleğin mensuplarıyız. Mesleğimizin onuru kendinden menkul, metafizik bir onur kavramına değil, işte bu uzun bir uğraş geleneğimize dayanıyor.”

Halit Çelenk Hukuk Mükafatı; müellifi Serdar Ünver olan “Negatif Din Özgürlüğü” isimli kitaba verildi. Seçici Konsey Özel Mükafatı müellifi Berke Özenç olan “Demokrasiyi ve Anayasayı Korumak – Kelsen Schmitt’e Karşı” isimli kitaba verildi. Akademik Takviye Mükafatı bu yıl iki eser ortasında paylaştırıldı. Kelam konusu eserler; Gönenç Hacaloğlu’na ilişkin “Küresel Adalet: Emperyalizm ve Memleketler arası Yargılamalar” bahisli, Elif Kumru Paksoy’a ilişkin “Anayasal Periyot Olarak Yürütmenin Güçlendirilmesi Eğilimi” bahisli tezler oldu. Akademik Teşvik Mükafatı de bu yıl iki eser ortasında paylaştırıldı. Kelam konusu eserler; Hülya Dinçer’e ilişkin “Süreklileşen Harikulâde Halde Hesap Verebilirlik Alanının Daralması ve ‘Kanuni’ Sorumsuzluk Rejimi” bahisli, Çağatay Şahin’e ilişkin “Tıp Fakültelerinde Kadavra Eksikliği ve Üniversitelerin Açtıkları Kadavra Alım İhaleleri Üzerine Bir Değerlendirme” bahisli makaleler oldu.