Tarımda uydu ve İHA dataları ile randıman artırılabilir

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Ziraî Yapılar ve Sulama Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eyüp Selim Köksal, “Büyük alanda suyu yönetiyorsanız, kimin ne kadar kullandığını bilmek zorundasınız. Bu, uydu ve İHA sistemleriyle artık mümkün. Bu bize sulamada israf ettiğimiz suyu geri kazanma, israf etmeme, sulamada kaybedilen suyu azaltma üzere kolaylık sağlayacak.” dedi.

Köksal, AA muhabirine, ziraî üretimde randımanı artırmak, suyu yanlışsız yönetmek, bitki gelişimi ile hasattan evvel randımanı sağlama üzere bahislerin tarım teknolojileriyle yanlışsız formda yönetilebileceğini söyledi.

Tüm dünyada bu alanda çeşitli teknolojiler kullanıldığına işaret eden Köksal, “Tarım, teknolojinin en ağır kullanılacağı kesimlerden biri. OMÜ Ziraat Fakültesinde ziraî sulamada dijitalleşme konusunda yaklaşık 20 yıldır çalışma yürütüyoruz. Tarımda dijitalleşme, meteorolojik parametrelerin ölçümüyle başlıyor. En ağır kullanılan uydu sistemlerinden alınan dijital datadır. Son vakitlerde buna insansız hava araçlarıyla alınan dijital datalar de eklendi.” diye konuştu.

Uydu sistemleri ve insansız hava araçlarından (İHA) alınan bilgilerin tarımda büyük ehemmiyet kazandığını vurgulayan Köksal, şöyle devam etti:

“Toprak ve bitkiye monte edilen sensörlerden de bahsetmek lazım. Bu bilgileri aldık, ne işi yarayacak? Bu dataları hakikat hesaplama metotlarıyla bilgiye dönüştürmemiz lazım. Biz de bu boşluğu doldurmaya çalışıyoruz. Bu mevzuda TÜBİTAK ve üniversitemizin takviyesiyle çeşitli projeler yürüttük, hala de yürütüyoruz. Avrupa Birliğince desteklenen projelerimiz var. Aldığımız bilgiler ne manaya geliyor, tarımda bunu ne için kullanabiliriz, randımanı artırmak için başta su olmak üzere kaynakların faal kullanılması neye hizmet eder, bunu çiftçi düzeyine nasıl indirebiliriz? Bu mevzuda AR-GE çalışmalarımız devam ediyor.”

“Bu teknolojiler bize hasattan evvel randımanla ilgili çok büyük pencere açıyor”

Uydu ve İHA sistemleriyle bilgileri çeşitli bilgilere dönüştürebildiklerini lisana getiren Köksal, çok büyük yerlerde bile ne kadar suya gereksinim duyulduğu, ne kadar alanın sulandığı, bitkilerin gelişimi üzere pek çok hususların anlık izlenebildiğini anlattı.

Bu sayede insan gözüyle takip edilemeyecek kadar büyük toprakların tahlil edilebildiğine dikkati çeken Köksal, “Arazinin bir kısmında sulamadan, gübrelemeden, ziyanlı tesirinden kaynaklı sorun varsa uydu ve İHA teknolojisi bu sıkıntıların süratli formda belirlenmesine imkan tanıyor. Belirledikten sonra oradaki sorun neyse tahliline gitmemiz gerekiyor. Öteki bir kıymetli konu, bu teknolojiler bize hasattan evvel randımanla ilgili çok büyük pencere açıyor. Hasat etmeden veriminizin ne kadar olacağını bilmeniz, ziraî ekonomi açısından çok kıymetli girdi sağlıyor.” diye konuştu.

Köksal, OMÜ olarak sulamada dijitalleşme konusunda çalışmalar yürüttüklerini belirterek, şunları kaydetti:

“Büyük alanlarda hangi çifti ne kadar su kullanıyor, bunu tespit edebiliyoruz. Doğruluk oranımız yüzde 90’ın üzerinde. Büyük alanda suyu yönetiyorsanız, kimin ne kadar kullandığını bilmek zorundasınız. Bu, uydu ve İHA sistemleriyle artık mümkün. Bu bize sulamada israf ettiğimiz suyu geri kazanma, israf etmeme, sulamada kaybedilen suyu azaltma üzere kolaylık sağlayacak. Suya gerçek kullandığımızda da daha çok alanda sulama yapabiliriz. Daha az baraj, gölet üzere yatırımlara gereksinimimiz olacak. Bu, ulusal iktisada çok önemli katkı sağlayacak bir problem.”

İHA sistemleri altında bulunan gelişmiş kameralar ve görüntüleme sistemlerinin tarımda değerli data sağladığının altını çizen Köksal, “Bunlar bize kuraklık tesirini belirleme, bitkileri anlık izleme imkanı sağlıyor. Model geliştirmede buradan aldığımız bilgiler çok büyük kolaylık sağlıyor. Bu sistemi, denetimli ortamda yetiştirdiğimiz bitkiler üzerinde uçurarak görüntüleme yapıyoruz ve bunları tahlil ettikten sonra makine öğrenmesi yapay zeka ile geliştirdiğimiz modelleri uydu sistemlerine entegre edebilir duruma geliyoruz.” sözlerini kullandı.

İlaçlama, tohumlama ve gübreleme üzere mevzularda da İHA sistemlerinin kullanıldığını lisana getiren Köksal, “Özellikli ilaçlamada aktiflik artıyor. Daha az ilaçla daha büyük alanlar ilaçlanabiliyor. Dronla ilaçlama yaptığınız vakit tarım alet ve ekipmanıyla girmediğiniz için bitkiye ve toprağa de daha az ziyan vermiş oluyorsunuz.” diye konuştu.