Tahran Büyükelçisi Kırlangıç: “Kültürel ve edebi kanallardan yürüyerek tahminen daha güzel hizmet edilebilir”

Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Prof. Dr. Hicabi Kırlangıç, İran ile siyasi, kültürel ve ticari bağlantıları geliştirmeyi hedeflediğini bilhassa kültürel ve edebi kanallardan ilerleyerek daha güzel hizmet edilebileceğini söyledi.

Mart ayı prestijiyle Tahran Büyükelçisi olarak misyona başlayan Prof. Dr. Kırlangıç, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Bu vazifenin kendisi için onur olduğunu belirten Kırlangıç, İran’ı uzun yıllar takip eden, kültürel ve edebi atmosferine nispeten hakim biri olarak İran’ın siyasi hususlarıyla ilgili okumaları da olduğunu söyledi.

Tecrübelerinin ışığında yararlı çalışmalar yapabilirse kendini misyonunu yerine getirmiş biri olarak addedeceğini kaydeden Kırlangıç, “Dolayısıyla beni bu vazifeye layık gören büyüklerimiz, devlet adamlarımız da düzgün bir karar verdikleri izlenimi edinmiş olurlar.” dedi.

Mevcut potansiyeli başarılı bir halde kıymetlendirerek iki ülkenin bağlantılarının gelişmesine katkı sağlamayı hedeflediğini söyleyen Büyükelçi Kırlangıç, “Geçici, gündelik birtakım olayların iki ülkenin münasebetlerini etkilememesini sağlamak ve bölge barışına iki ülkenin daha büyük katkıda bulunması için çalışmak gayemde yer alıyor.” diye konuştu.

Diplomasinin kendi çerçevesi olduğunu, bunun bazen insanı sınırlayan istikametleri de beraberinde getirebildiğini söz eden Kırlangıç, şunları kaydetti:

“Şahsi bakış açıma nazaran bu, bağlantıları geliştirme konusunda bazen de ayak bağı olabilir. Kültürel kanallardan, edebi kanallardan yürüyerek tahminen daha âlâ hizmet edilebilir diye düşünüyorum.”

Üniversiteler kültürel etkileşimde önemli

Kültürel etkileşim kanallarından birinin de üniversiteler olduğunu belirten Kırlangıç, Türkiye’nin bu hususta daha açık ve içten bir yaklaşıma sahip olduğunu, rastgele bir talep olmadan kendi gereksinim ve ufkuna nazaran üniversitelerde Fars Lisanı ve Edebiyatı kısımları açtığını vurguladı.

İran’da da Türkoloji kısmı olmasını gerekli gören Kırlangıç, 2004’te Tahran’daki Allame Tabatabai Üniversitesinde açılan Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısmı’nın birinci yıllarda öğrenci kabulü konusunda zorluk yaşanmasına karşın artık rayına oturmuş bir durumda devam ettiğini hatırlattı.

Kırlangıç, Tahran Üniversitesinde ise Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısmı açılması konusunda ilerleme sağlanamadığını, seçmeli Türkçe dersi haricinde bir adım atılamadığını aktardı.

Türkiye’de ne kadar Fars Lisanı ve Edebiyatı Kısmı varsa İran’da da o kadar Türk Lisanı ve Edebiyatı Kısmı olsun üzere bir yaklaşımın gerçekçi olmayabileceğini de söz eden Kırlangıç, en azından Firdevsi, Tahran, Tebriz ve İsfahan üzere büyük üniversitelerde Türk Lisanı ve Edebiyatı ya da Türkçe Mütercim Tercümanlık kısımları açılması gerektiğini vurguladı.

Kırlangıç, Türkiye’nin geçmişi ve bugünkü pozisyonuyla belirleyici bir ülke olduğunu belirterek, İran’da da Türk lisanının değerli bir potansiyeli olduğuna dikkati çekti.

Bunun, İran’da yaşayan, Türkçe konuşan nüfusla ilgili bir şey olmadığına işaret eden Kırlangıç, “Bu büsbütün Türkiye’nin kendi kültürü, kendi sonları içerisindeki lisanı ve edebiyatıyla ilgili bir talep. Bunu bu türlü görmek lazım. İran tarafının da bunu bu türlü görmesi lazım.” tabirlerini kullandı.

İki ülke üniversiteleri ortasında vakit zaman tanınma konusunda kimi zahmetler yaşandığını kaydeden Büyükelçi, Türkiye’nin bu hususta daima yapan yaklaşım sergilediğini, İran’ın da bu yaklaşıma katkı sunmasını beklediklerini belirtti.

Türkiye’nin İran’daki üniversitelerin birçoklarını tanıdığını, buna karşılık İran’ın hudutlu sayıda Türk üniversitesini tanıdığını kaydeden Kırlangıç, “İran ve Türkiye’de karşılıklı tanınan üniversitelerin sayısının denk olmadığını görüyoruz. Bu bahiste Türkiye birtakım adımlar atmaya çalışıyor. İran tarafından da müspet adımların atılmasını bekliyoruz aslında.” dedi.

Yaptırımlar ticari münasebetleri etkiliyor

Büyükelçi Kırlangıç, İran ile ticaret hacminin nispeten düşük olduğunu bilhassa Tahran’a uygulanan ambargoların bunda büyük tesiri olduğunu lisana getirdi.

Türk özel kesiminin İran ile ticaret yapmada birtakım zorluklarla karşılaştığını lisana getiren Kırlangıç, dünyadaki ekonomik sistem ve yaptırımlar nedeniyle kimi bahislerde rahat hareket edilemediğini kaydetti.

Petrol alımıyla ilgili en büyük sorunun bundan kaynaklandığını aktaran Kırlangıç, şunları tabir etti:

“İran hükümetinin petrol konusunda talepleri olabilir ancak Türkiye’nin bu mevzudaki tavrı kendinden kaynaklanmıyor. Devletin ya da hükümetin bir hali değil. Özel bölümün memleketler arası ekonomik topluluğa karşı durumundan, pozisyonundan kaynaklanıyor.

Yaptırımlardan ötürü yani. İnşallah önümüzdeki süreçte haksız gördüğümüz bu yaptırımlar ortadan kalkar ve biz daha fazla ticaret hacmine erişiriz diye düşünüyorum.”