Suriyeli mülteciler ülkede bıraktıkları meskenlerini kaybediyor

İç savaş nedeniyle ülkelerini terk eden Suriyelilerin meskenlerinin öbürleri tarafından düzmece dokümanlarla el değiştirmesi, mültecilerin ülkelerine dönüşünün önünde mani teşkil ediyor.

İngiliz The Guardian gazetesine nazaran, Suriye’de Sorumlu Gazetecilik için Araştırmacı Habercilik (SIRAJ) ve The Day After isimli sivil toplum örgütleri, meskenini terk eden birçok Suriyelinin mülklerinin diğerleri tarafından ele geçirildiğini ve yargının bu hırsızlığa alet edildiğini belgeledi.

Ülkede resmi dokümanların savaş ortamında yok olması, merkezi bir yargı sisteminin bulunmaması, insanların konutlarının durumunu takip edememesi yahut davalarla ilgilenememesi nedeniyle birçok kentte mülklerin nasıl el değiştirdiğine ait kesin sayılar ve bilgiler bulunmuyor.

Ancak Abdul Nasser Hoshan isimli bir avukat, 2022’nin birinci yarısında yalnızca Şam’da 125 mülkün bu biçimde el değiştirdiğini tespit etti. Hoshan, Halep ve Hama üzere nüfusunun birçoklarının yerinden olduğu kentlerde ortalama 50 üyeli 20 çete bulduğunu söyledi.

Bu çetelerin boş meskenleri belirleyip uydurma evraklarla ele geçirdiğini kaydeden Hoshan, çete üyeleri ortasında avukatlar, yargıçlar ve askeri misyonlarda yer alan bireyler bulunduğunu da tabir etti.

Aracılara “devlet düşmanıyla işbirliği” tehdidi

Haberde isimleri güvenlik nedeniyle değiştirilen kimi Suriyeli mültecilerin açıklamaları da yer aldı. Suriye’de rejimin azapları ve hukuksuzluklarını belgelediği için rejim hala yönetimdeyken ülkesine dönmekten çekinen Abdullah isimli mülteci, konutu bilgisi dışında elinden alınanlardan biri.

Suriye polisinden aldığı bir telefonla konutunun el değiştirdiğini öğrenen Abdullah, “Mahkemede konutunu satmadığını anlat.” teklifi almış lakin bu teklifin ülkesine dönüp davasını takip edemeyeceği bilindiği için yapıldığını düşünüyor.

Avukatların ise “aranan” kişi olduğu için davasına bakmak istemediğini söyleyen Abdullah, meskeni satın aldığı argüman edilen akrabasının ise Beşşar Esed’in kardeşi Yetenekli Esed’e yakın bir kişi olduğunu tabir etti.

Abdullah, akrabasıyla görüşmesi ya da aracılarla mevzuyu çözmek istemesinin ise “devlet düşmanıyla işbirliği” yaptıkları için tehdit edilmeleri nedeniyle sonuçsuz kaldığını kaydetti.

İman isimli bir bayan ise Suriye’yi terk etmeden evvel meskenini bir memura kiraladığını ve artık memurun bu konutu satın almış gözüktüğünü söz etti.

Bu satışla ilgili resmi evrakların de bulunduğunu kaydeden İman, “Evi geri alabileceğimize dair umudum yok. Sorumluluk bozuk yargı sistemi ve bizim hazır bulunmadığımız bir yerde satışı gerçekleştiren konsolosluk yetkililerinde.” diye konuştu.

Mahir Esed ve 4. Tümen suçlanıyor

Evini kaybeden Suriyeliler ve avukat Hoshan, sahipleri yerinden edilmiş konutlara el konmasıyla ilgili ise Uzman Esed ve ona bağlı 4. Tümeni suçluyor.

Hoshan, Esed ve 4. Tümen’in yargıçlarla ve avukatlarla ilgisi olduğunu, onları görevlendirebildiğini ve çetelerle işbirliği içinde olduğunu argüman etti.

Evini kaybeden işadamı Abu Hassan ise daima olarak rüşvet talep edildiğini belirterek, “4. Tümen’deki bir yetkili istediğini yapabilir zira güçlü bir kümenin içinde her türlü güce sahip. Şayet birisi 4. Tümen’deyse her türlü otoriteye sahiptir.” dedi.

SIRAJ ve The Day After’a nazaran meskenler Suriyeliler için değerli bir garanti sunarken meskenlerin el değiştirmesi geri dönüşün önünde büyük bir mahzur teşkil ediyor.