Sudan Büyükelçisi: Çatışmaların devamı komşu ülkeleri etkileyebilir
Sudan’ın Ankara Büyükelçisi Ender Yousif Eltayeb, Sudan’da çatışmaların devam etmesi durumunda komşu ülkelerin istikrarının da etkilenebileceğini belirterek “Bu çatışmaları denetim etmek ve sonlandırmak konusunda ciddiyiz. Bunu umut ediyoruz, bu çatışmanın en kısa müddette sona ermesi için çalışıyoruz.” dedi.
Eltayeb, Sudan’daki son duruma ve gelişmelere ait AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Sürecin düzgün ilerlediğini ve ordunun başşehir Hartum’da stratejik yerleri denetim ettiğini aktaran Eltayeb, Süratli Dayanak Kuvvetleri’nin (HDK) bilhassa yerleşim yerleri olmak üzere farklı yerlere yayılmış durumda ve hareket halinde olduğunu söyledi.
Eltayeb, barış ve ateşkesin sağlanması açısından kimi dost ülkelerin süreksiz ateşkes için birçok teşebbüste bulunduğuna ve böylelikle gereksinim duyanlara insani yardım sağlanacağına işaret ederek “Ancak bunlar (geçici ateşkesler), HDK tarafından sekteye uğruyor. Bu düne kadar 4-5 kere oldu. Ne vakit 3 günlük ateşkes ilan edilse HDK bunu ihlal etmeye başlıyor.” sözlerini kullandı.
Bunun, mümkün olduğunca en kısa müddette bitirilmesi için çalışıldığını vurgulayan Eltayeb, insanların ziyan gördüğünü ve süreksiz ateşkeslerle muhtaçlık sahibi insanlara yardım etmeyi umduklarını lisana getirdi.
Eltayeb, mevcut duruma ait “Bu, bize ve hükümete karşı bir isyan. Ordu, ulusal ordu olarak misyonu kapsamında bu isyanla çaba ediyor. Bu, sona erene kadar da çabasını sürdürecek. Aksi takdirde bu durum, kaosa ve ülkenin parçalanmasına neden olacak. Bu yüzden ordu, bu durum en kısa müddette sona erene kadar çalışmalı.” diye konuştu.
“Çerçeve Anlaşma’da en büyük sorun güvenlik”
Sudan’da Aralık 2022’de askerle siviller ortasında imzalanan “Çerçeve Anlaşma”nın uygulanmasını yavaşlatan faktörlerden birinin de HDK’nin orduya dahil edilme konusu olduğuna değinen Eltayeb, siyasi ve başka alanlarda anlaşıldığının fakat güvenlik konusunun en değerli sorun olduğunun altını çizdi.
Eltayeb, HDK’nin orduya dahil olma sürecini 10 yıldan daha fazla bir müddette tamamlama konusunda ısrar ettiğini ve bunun fonksiyonel olmadığını, ordunun ise HDK’nin entegrasyonu için 2 yılı kâfi gördüğünü tabir etti.
HDK’nin genelkurmay liderine değil, başbakana bağlı olmayı talep ettiğine dikkati çeken çizen Eltayeb, bunun milletlerarası tüm tertiplere karşı olduğunu zira tek ordu varken genelkurmay liderine rapor verilmesi gerektiğini, bu nedenle ordunun bu yaklaşımı reddettiğini anlattı.
Eltayeb, taraflar bir arada çalışma konusunda hemfikir olsa da HDK’nin entegrasyonunun 10 yıl sürmesi konusundaki ısrarının, muahedenin uygulama ve taraflar ortasındaki müzakere sürecini etkilediğini söyledi.
“Uluslararası tahliyeler sona ermek üzere”
Uluslararası tahliyelerin çok yeterli gittiğini vurgulayan Eltayeb, “Türkiye, tahliyeleri tamamladı ve 2 binden fazla kişiyi çok başarılı bir biçimde kara ve hava yoluyla tahliye etti. Suudi Arabistan da 2-3 binden fazla kişiyi deniz yoluyla Cidde’ye gönderdi. ABD de vatandaşlarını hava yoluyla tahliye etti. Avrupa, Asya ve Afrika ülkeleri de tıpkı halde. Tahliyeler hala devam ediyor lakin neredeyse bitmek üzere.” dedi.
Eltayeb, Sudan’ın bölgede çok stratejik ve değerli bir pozisyonda bulunduğunu vurgulayarak ülkede Etiyopya, Güney Sudan ve Çad üzere farklı ülkelerden de mülteciler olduğunu lisana getirdi.
Bu ülkelerin istikrarının da etkileneceğine işaret eden Eltayeb, Hartum’da devam eden çatışmaların, kent dışına çıkması durumunda askeri operasyonlar ve insanların hareketliliği bakımından diğerlerinin da etkilenebileceğini vurguladı.
Eltayeb, Çad ve Orta Afrika üzere komşu ülkelerin de ekonomik ve hatta askeri açıdan bile etkilenebileceğine dikkati çekerek “Ancak bu çatışmaları denetim etmek ve sonlandırmak konusunda ciddiyiz. Bunu umut ediyoruz, bu çatışmanın en kısa müddette sona ermesi için çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye’ye yardım ve takviyeleri için teşekkürler”
Türkiye’ye samimi yardım ve takviye teşebbüsleri için teşekkür eden Eltayeb, Türkiye’nin Sudan’ın çok stratejik ve yeterli bir ortak olduğunun farkında olduğunu belirtti.
Eltayeb, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Egemenlik Kurulu Lideri ve Ordu Kumandanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile şahsen konuştuğunu ve HDK Kumandanı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu ile de görüştüğünü aktardı.
Sudan’da ordu ile HDK ortasında çatışma
Sudan’ın başşehri Hartum ve öbür kentlerde 15 Nisan sabahı Sudan ordusu ile HDK ortasında silahlı çatışmalar başlamıştı.
Ordu ile HDK ortasında “HDK’nin büsbütün orduya katılmasını” öngören askeri güvenlik ıslahatı konusunda son birkaç aydır yaşanan uyuşmazlık, sıcak çatışmaya dönüşmüştü.
Sudan Sıhhat Bakanlığı, çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısının 550’ye, yaralıların sayısının ise 4 bin 926’ya yükseldiğini açıklamıştı.
Ayrıca Sudan ordusu, bugün mevcut ateşkesin bu gece yarısından itibaren bir hafta uzatılmasını öneren Doğu Afrika’daki Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) teşebbüsünü kabul ettiklerini duyurdu.