Silicon Valley Bank’ın iflası piyasalarda tasa yarattı

ABD’deki Silicon Valley Bank’ın iflası finans piyasalarında şok dalgalarına neden oldu. ABD hükümeti müşteri mevduatlarının inançta olduğunu duyursa da mali piyasalarda mümkün domino tesirlerine ait korkular sürüyor.ABD’li yetkililer tarafından alınan tedbirlere karşın, iki ABD bankasının çöküşünün akabinde finans piyasalarında tasalar devam ediyor. Cuma günü, start-up (yeni girişim) finansmanında uzmanlaşan Silicon Valley Bank (Silikon Vadisi Bankası), başarısız bir sermaye artırımının akabinde kapatıldı ve devlet denetimi altına alındı. Çabucak peşinden New York merkezli Signature Bank müşterilerin, fonlarını bankadan büyük ölçekte çekmelerinin akabinde ABD’deki düzenleyici kurumlar, bu kredi kuruluşunu da kapattı. ABD Hazine Bakanı Janett Yellen, Federal Rezerv Lideri Jerome Powell ve FDIC mevduat sigorta fonu tarafından yapılan ortak açıklamada, her iki durumda da müşteri fonlarının korunduğu belirtildi.

Sırada diğer banka var mı?

Bonn Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olan Moritz Schularick, ABD’nin “kararlı adımlarının” daha fazla bankanın iflas etmesi riskini azalttığına dikkat çekiyor.

Schularick, birebir vakitte dünyanın global finans kesiminin mevcut problemlerine dikkatle bakması gerektiğini belirtiyor: “Bu cins şeyleri kestirim etmek, tabiatı gereği zordur. Gerçek şu ki, Silicon Valley Bank ve Signature Bank’ı batıran sıkıntılar, bu iki bankayla sonlu değil. Asıl soru şu: Misal durumda olan öbür banka var mı?”

İflasın art planında, bilhassa Silicon Valley Bank’ın tahvil satmak zorunda kalması yatıyor. Görünüşe nazaran, birtakım start-up şirketleri, bankadan para çekmek istemiş ve bu nedenle kurum, elindeki tahvilleri tasfiye etmek zorunda kalmış. Sorun şu: Merkez bankalarının faiz oranlarını değiştirmesiyle birlikte faiz getirileri arttı, lakin tahvillerin fiyatları düştü. Tahviller satıldığında, düşen fiyatlar bankaların ziyan hanesine yazıldı. Bu nedenle banka acil bir sermaye artırımı yapmaya çalıştı, lakin bunda başarısız oldu.

Bankaya hamle korkusu

Olası bir domino tesirlerini önlemek için ABD makamları, çok kararlı bir formda müdahale etti ve öncelikle müşterilerin mevduatlarının inançta olduğunu duyurdu. Zira banka ve finans denetçilerinin en büyük kabusu, bankaların batmasıdır. Bu, müşterilerin birikimlerini inançlı öbür bir yere aktarmak için bankalara adeta atak etmesiyle tetiklenir. Çok sayıda müşteri tıpkı anda bunu yaparsa, bankalar tüm talepleri karşılamak için kâfi sermayeye sahip olmadıklarından nakit meşakkatine düşer. Bankalar fiilen kurur, karşılıklı inanç ortadan kalkar. Hakikaten bu müthiş senaryo, 2008 yılında tüm dünyayı tesiri altına alan global mali krizde bariz bir biçimde gerçeğe dönüşmüştü.

Ancak Avrupa Ekonomik Araştırmalar Merkezi (ZEW), iki ABD bankasının kapatılmasının akabinde yeni bir global mali kriz beklemiyor. ZEW’in Kurumsal Vergilendirme ve Kamu Maliyesi Araştırma Kısmı Lideri Friedrich Heinemann şu değerlendirmeyi yapıyor: “Bir start-up finansörü olarak Silicon Valley Bank’ın iş modeli çok özel bir model. Bu bakımdan iflasın, bir mali krize dönüşmesini beklemiyorum.”

“Alman finans sistemi üzerinde şimdilik tesiri yok”

Alman Bankalar Birliği de Alman bankalarının “sağlam, istikrarlı ve dirençli” olduğunu söylüyor. Birlik tarafından yapılan açıklamada, Alman finans kurumlarının 2008’deki bankacılık ve finans krizinden bu yana sermayelerini büyük ölçüde artırdıkları kaydedildi. Açıklamada, ABD bankasının çökmesinin, Alman bankacılık sistemi üzerinde şimdilik rastgele bir tesiri olmadığı vurgulandı.

Pazartesi günü Bundesbank’ın kriz takımı, Alman finans dalına mümkün yansımalarını görüşmek üzere bir ortaya geldi. Finansal hizmetler düzenleyicisi Bafin, Silicon Valley Bank’ın Almanya şubesine moratoryum, yani satış ve ödeme yasağı getirdi. Kontrol otoritesi yaptığı açıklamada, kurumun pozisyon olarak “sistemik bir değerde olmadığını” ve bu nedenle “finansal istikrar için bir tehdit oluşturmadığını” duyurdu. Bafin, son yıllık mali tabloya nazaran, enstitünün bilanço toplamının 790 milyon euronun biraz altında olduğunu de açıkladı. Mukayese etmek gerekirse, Deutsche Bank’ın 2022 yılındaki bilanço toplamı 1,3 trilyon euroydu.