Sermaye piyasaları “Türkiye Yüzyılı”na yeni projelerle girecek

MERVE HASRET ÇAKIR/EBRU ŞENGÜL CEVRİOĞLU – Sermaye Piyasası Heyeti (SPK) Lideri İbrahim Ömer Gönül, Şura olarak Cumhuriyet’in 2. yüzyılında iktisatta sermaye piyasasının hissesini artırma ana gayesiyle dijital finansal hizmetler, sürdürülebilirlik, iştirak finans, finansal okuryazarlık, Risk Merkezi Platformu alanlarında değerli projeleri devreye alacaklarını belirterek, “İstanbul Finans Merkezi de bunun ‘ana üssü’ olacak.” dedi.

Gönül, AA muhabirine, sermaye piyasalarındaki gelişmelere ait değerlendirmede bulundu.

Türkiye’de son periyotta halka arz başta olmak üzere, şirketlerin sermaye piyasalarına dahil olma taleplerinde büyük artışlar olduğunu tabir eden Gönül, nisan prestijiyle borsada süreç gören şirket sayısının 497’ye, bu şirketlerin piyasa kıymetinin de yaklaşık 5,7 trilyon liraya ulaştığını söyledi. Gönül, “Son devirde şirketlerimizin halka arz için müracaatlarında önemli artışlar oldu.” diye konuştu.

Hisse senedi bakiyeli yatırımcı sayısının yaklaşık 4,8 milyona, menkul değer yatırım fonu sayısının 1291’e, portföy kıymetinin de 847,4 milyar liraya yükseldiği bilgisini veren Gönül, “Emeklilik yatırım fonu sayısı 375’e, portföy büyüklüğü 465,5 milyar liraya, portföy idare şirket sayısı 59’a, bu şirketlerin yönettiği portföy büyüklüğü yaklaşık 1,75 trilyon liraya ulaştı.” dedi.

Son 20 yılda sermaye piyasasının gelişmesine ve daha verimli işlemesine yönelik adımlar atıldığına dikkati çeken Gönül, yatırımcıların korunmasına, borsanın bölgesel ve global manada rekabet gücünün artırılmasına, aracı kurumlar, halka açık şirketler üzere dal paydaşlarının kurumsal yapılarının güçlendirilmesine, sermaye piyasası araç çeşitliliğinin artırılmasına kadar pek çok proje ve düzenlemenin hayata geçirildiğini söyledi.

Sermaye piyasalarında “Türkiye Yüzyılı” projeleri

Gönül, “Türkiye Yüzyılı”nın kendilerine ve gelecek kuşaklara değerli gayeler verdiğine işaret ederek, yeni asrın tarihi sorumluluklar yüklediğini, geçmişten gelen deneyimleriyle gelecek devrin şekillendirilmesi için çalışacaklarını lisana getirdi.

Teknolojik yatırımları, çeşitlendirilmiş sermaye piyasası araçları, güçlü insan kaynağı, yenilenen mevzuat ve tertip yapısı ile “Türkiye Yüzyılı”nda güçlü bir sermaye piyasası görüleceğini vurgulayan Gönül, “SPK olarak Cumhuriyet’imizin 2. yüzyılında iktisatta sermaye piyasasının hissesini artırma ana maksadıyla dijital finansal hizmetler, sürdürülebilirlik, iştirak finans, finansal okuryazarlık, Risk Merkezi Platformu alanlarında kıymetli projeleri devreye alacağız. İstanbul Finans Merkezi de bunun ‘ana üssü’ olacak.” sözlerini kullandı.

Gönül, dijital finansal hizmetler konusunda nitelikli yatırımlara imza atacaklarını belirterek, bu yüzyılın trend kavramlarının “fintech”, “dijitalleşme”, “inovasyon”, “nesnelerin interneti”, “blokzincir”, “yapay zeka”, “big data” olduğunu, bu alanlarda çalışmalarını sürdürdüklerini anlattı.

Kurul olarak halka arz müracaatları başta olmak üzere, tüm hizmetlerini elektronik ortama taşıma çalışmalarına devam ettiklerini aktaran Gönül, “Başvuru sahipleri bütün süreçleri şeffaf bir formda elektronik ortamda takip edebilecek. Yılın ikinci yarısında projemizi hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Böylelikle şirketlerimizi kağıt üzerinden yürüyen müracaat yükünden kurtarmış olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.

Çevreci borçlanma araçlarına yapılan fon yatırımları 13,6 milyar lira

Gönül, iklim değişikliğini azaltacak ve bu değişime ahenk sağlayacak projelerin finansmanında sermaye piyasalarından yararlanmanın çok değerli olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:

“Kurul olarak 2022’de Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil ve Sürdürülebilir Kira Sertifikaları rehberlerini yayımladık. Şu anda kelam konusu temalara yatırım yapan toplam 43 yatırım fonu, emeklilik yatırım fonu ve teşebbüs sermayesi yatırım fonu bulunuyor. Bu fonların toplam kıymeti yaklaşık 13,6 milyar lira. Konseyimiz tarafından 9 farklı şirketin toplam 12 milyar dolar ve 1,5 milyar lira düzeyinde yeşil/sürdürülebilir borçlanma aracı ihraç tavanı onaylandı. Tıpkı kapsamda 3 farklı şirketin 12 milyon dolar ve 6,2 milyar liralık yeşil/sürdürülebilir kira sertifikası ihraç tavanı onay aldı.”

Katılım finans alanında yeni ürünler

SPK Lideri Gönül, İstanbul Finans Merkezinin iştirak finansın bölgesel ve global manada öncülüğünü yapacağını söz ederek, Konsey olarak iştirak finans araç çeşitliliğini artırarak gerçek bölüme ve şirketlere uygun finans şartları sağlayacaklarını, yatırımcılara da bu alanda tasarruf edebilecekleri yeni eserler sunacaklarını bildirdi.

Sermaye piyasası paydaşlarının da dayanağıyla oluşturulacak Risk Merkezi Platformu sayesinde piyasadaki bilgilerin çevrim içi takip edileceğine işaret eden Gönül, “Piyasa 7/24 nezaret altında olacak. Yılın ikinci yarısında platformu hayata geçirmeyi planlıyoruz. Böylelikle piyasanın farklı alanlarında doğabilecek risk ögeleri tek bir merkezde toplanıp, vakit geçirmeksizin anlık inceleme yapılacak ve gerekli tedbirler alınacak.” dedi.

Gönül, sermaye piyasasının şeffaf, emniyetli, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin ve gelişmesinin her vakit öncelikleri olduğunu belirterek, geçen yıl sonunda 3,8 milyon düzeyinde olan hisse piyasası yatırımcı sayısının 4 ayda 1 milyon civarında artış gösterdiğini, 28 Nisan prestijiyle yatırımcı sayısının 4,8 milyon düzeyine ulaştığını söyledi.

28 Nisan prestijiyle 12 şirketin halka arzı gerçekleşti, 2 şirketin arzına onay verildi

Geçen yıl 40 şirketin halka arz edildiğini, şirketlerin piyasadan temin ettiği fon büyüklüğünün 19,3 milyar lira olduğunu söz eden Gönül, “2023 yılında da halka arzlara ilginin devam ettiğini görmekteyiz. 28 Nisan prestijiyle 12 şirketin halka arzı gerçekleşirken kelam konusu şirketler 13,8 milyar lira kaynak sağladı. 2 şirketin ise halka arzına onay verilmiş olup, süreç devam etmektedir.” diye konuştu.

Gönül, hem arz hem de talep istikametli sermaye piyasalarına ağır teveccüh olduğuna dikkati çekerek, “Bunu kıymetli buluyoruz. Bu durum, bizlere, yatırımcıların korunması ismine ek sorumluluk yüklüyor. Bunun için finansal okuryazarlığa çok değer veriyoruz.” sözlerini kullandı.

Sermaye piyasalarına olan itimadın ve farkındalığının artırılmasına yönelik, okul çağındaki çocuklardan gençlere, hane halkından piyasa profesyonellerine kadar uygun bağlantı kanalları aracılığıyla bilgilendirme yapılması ve farkındalığı artırıcı önlemlerin alınmasının değer arz ettiğini vurgulayan Gönül, bu kapsamda tüm kısımları kapsayacak ölçek ve büyüklükte bir finansal okuryazarlık portalını Sermaye Piyasası Konseyinin uyumunda faaliyete geçirmeyi hedeflediklerini, yılın ikinci yarısında portalın tanıtımını yapmayı planladıklarını lisana getirdi.

Gönül, sermaye piyasalarına yatırım yapmak isteyenler için de finansal okuryazarlığın ehemmiyetine değinerek, şunları kaydetti:

“SPK tarafından yetkilendirilmiş kurumlar dikkate alınmalı, bunların dışındaki şahısların yorum ve değerlendirmelerine prestij edilmemeli. Toplumsal medyada yazılanların peşinden gidilmemeli, orta ve uzun vadeli yatırım yapılmalı. Yatırımlar çeşitlendirilmeli, şirketlerin özel durum açıklamaları takip edilmeli. Şirketlerin finansal tabloları ve faaliyet raporları incelenmeli, söylenti ve tüyo ile süreç yapılmamalı.”