Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Çavuşoğlu ile ortak basın toplantısında konuştu: (2)

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna’nın tahıl eserlerini kara yolu ile Avrupa’ya taşıması kelam konusu olursa, Rusya’nın bu teşebbüs dışında kalarak Katar ve Türkiye ile sevkiyatı devam ettireceğini söyledi.

Lavrov, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinin akabinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Lavrov, mevkidaşıyla yaptığı görüşmede memleketler arası bahisler ortasında hayli ayrıntılı bir biçimde Orta Doğu, Kuzey Afrika, Kafkaslar, Orta Asya ve Karadeniz Bölgesi’ndeki durumu değerlendirdiklerini belirterek, “Özellikle Suriye sorununa önemli kıymet verdik. Biliyorsunuz, Türkiye ile Suriye ortasındaki bağlantılar olağanlaşmaya başladı, Rusya’nın aracılığıyla olağanlaşıyor bu alakalar.” görüşünü lisana getirdi.

Moskova’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde 4’lü toplantı yapıldığını hatırlatan Lavrov, toplantıların değerli olduğunu vurguladı.

Lavrov, mevkidaşıyla Libya problemini de görüştüklerini aktararak, “Türk dostlarımızla maksadımız ortak. Libya’da siyasi uzlaşma sağlamak. Libya’da mevcut olan tüm güçleri barıştırmak ve olağan bunun temelinde devlet yapılarını yine kurmak.” dedi.

Bakan Çavuşoğlu’yla Filistin ve İsrail ortasındaki bağlantıların onarılmasını görüştüklerini belirten Lavrov, Filistin ve İsrail ortasında direkt bir diyaloğun kurulmasına gereksinim olduğunu ve iki devlet olarak varoluşlarını devam ettirmeleri gerektiğini söyledi.

Lavrov, Ermenistan ve Türkiye ortasındaki olağanlaşmayı desteklediklerini aktararak, Kafkaslar’daki altyapının onarılmasını temenni ettiklerini kaydetti.

Ukrayna’ya ait Batı’nın yapan olmayan bir gündeminin olduğunu belirten Lavrov, şu değerlendirmede bulundu:

“Kamuoyuna açık bir formda amaçlarını şöyle açıkladılar: Rusya’yı alanda yeneceklermiş, stratejik bir yenilgi bekliyormuş Rusya’yı. Lakin aslında memleketler arası alanda bir rakip görmek istemiyorlar. Kendilerinden bağımsız, hâkim, siyaset yürüten ülkelere karşı çeşitli faaliyetlerde bulunuyorlar. Rusya’yı yenecekleri vakit daha sonra sıra Çin’e gelecek. Yani o denli geliyor. Kendi ulusal çıkarlarını koruyan her bir ülkeyi böylece sindirmeye çalışıyorlar. Herkesin ABD çıkarlarına uymalarını onların gündemine tabi olmalarını bekliyorlar.”

Lavrov, ülkesinin görüşmelerden imtina etmediğini vurgulayarak, ülkesinin hassasiyetlerinin dikkate alınması gerektiğini lisana getirdi.

“Amerika hegemon olmak istiyor. Herkese kendi halini, kendi tavrını empoze ediyor ve yeni bir dünya sistemi kurmaya çalışıyor.” diyen Lavrov, Rusya’nın bu yeni dünya tertibinin BM koşuluna dayalı bir sistem olmasını isteğini aktardı.

“Tahıla gereksinimi olan ülkelere tahılın yalnızca yüzde 3’ü gönderiliyor”

Lavrov, Ukrayna tahılının önemli indirimlerle Avrupa’ya sevk edildiğini belirterek, tahıla muhtaçlığı olan ülkelerin bu tahılın yalnızca yüzde 3’ünü aldığını söyledi.

Rus tahıl ve gübresinin yaptırım listesine dahil edilmediğini fakat Swift ödeme sisteminden temaslarının kesildiğini, yükleri sigortalayamadıklarını, Akdeniz’deki üzere limanlara giremediklerini ve yabancı gemilerin de Rus limanlarına giremediklerini söyleyen Lavrov, şu biçimde devam etti:

“Aslında bize, siz gübre ve tahılları depolayın, hiçbir yere sevk edemeyeceksiniz nasıl olsa diyorlar. Hasebiyle biz bu tahıl muahedesini bir sefer 220 gün uzattık ama bu sorunları gerçek manada çözmek isteyen kimseyi görmediğimiz ve vicdanlarına seslenmekten bıktığımız için muahedeyi askıya aldık. Artık de 60 günlük bir uzatma kelam konusu. Rus tarım eserlerinin sevkiyatında rastgele bir gelişme olmazsa bu muahedeye gereksinimimiz var mı diye sorgulayacağız.”

Lavrov, Avrupa Birliği’nin (AB) “Dayanışma Koridorları” teşebbüsüne değinerek, AB’nin Ukrayna tahıl eserlerini Avrupa’ya kara yoluyla ihraç etmek istediğini ve bunu imtiyazlı bir biçimde yapacağını belirtti.

Avrupalı üreticilerin rahatsız olduğunu ve ürettikleri malları uygun fiyattan satamadıklarını kaydeden Lavrov, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Eğer bu türlü bir durum varsa, bu tahılları neden yoksul ülkelere vermiyorsunuz? Sayın (BM Genel Sekreteri Antonio) Guterres besin krizinden bahsetti. Bu teşebbüsü ilgili ülkelere yardım diye başlattık fakat aslan hissesi Avrupa’ya gidiyor. Onlar Guterres’in tekliflerine dürüstçe yaklaşmak istemiyorlarsa, o vakit ilgili eserleri kara yoluyla yahut ırmaklardan sevk edebilirler. Bununla ilgili lojistiği de geliştirdiler. Biz de o vakit bu teşebbüsün dışında da adımlarımızı atarız. Katar ve Türkiye ile sevkiyatı devam ettiririz. Esasen devlet liderimiz (Vladimir Putin) ‘Fakir ülkelere tahıllarımızın sevkiyatı, ihracatımız devam edecek.’ dedi.”

Lavrov, Batı’nın Rusya’yı zayıflatmak, Rusya ile Ukrayna ortasındaki işbirliğine son vermek ve halklarının refaha ulaşmasını engellemek için çabaladığını anlattı.

Rusya’nın görüşme yapmaya hazır olduğunu fakat mevcut realitenin dikkate alınması gerektiğini vurgulayan Lavrov, şunları söyledi:

“Bizim haklı hassasiyetlerimiz ve taleplerimiz var. Bilhassa bizim güvenliğimizin tesisi açısından. Donbas’ta yaşayan ve komşu topraklarda yaşayan insanların haklarını korumak var. Onlar yüzlerce sene Rus kültüründe yaşadılar, Rus kimliklerini koruma etme hakları var. Dünyanın en demokratik hükümeti ne üzere kanunlar çıkardı, bir bakın. Rus lisanını yasakladı. Rusça yazan medyayı yasakladı. Rus sanatkarlar, Ukrayna’da da konser veremiyor. Rusça kitaplar yasaklanıyor. Ukrayna hükümetinin Rusça konuşan vatandaşlar için ne üzere tabirler kullandıklarına dair elimizde dokümanlar var. Onlar bu vatandaşlar BM koşulunda mevcut olan prensiplere uygun olarak kendi lisanlarını konuşabilir ve kimliklerini yaşayabilir. 10 yıldır uyardığımız şeyi faaliyete geçirmek zorunda kaldık.”

4’lü görüşme için tarih belirlenecek

Türkiye ile Suriye’deki Esed rejimi ortasındaki bağların olağanlaşmasına ait savunma bakanları, istihbarat liderleri ve bakan yardımcısı düzeyinde toplantılar yapılmasının başlı başına bir muvaffakiyet olduğuna dikkati çeken Lavrov, problemlerin bir adımda çözülemeyeceğini; temasların güçlendirilmesi, şeffaflığın artırılması ve karşılıklı inanç sağlanması gerektiğini vurguladı.

Lavrov, çıkar istikrarı sağlanması gerektiğini kaydederek, iki tarafın da haklı çıkarları olduğunu, Rusya’nın aracı rol üstlenirken de bu süreci bu türlü gördüklerini söylediklerini aktardı.

Dışişleri bakan yardımcıları ortasında yapılan 4’lü toplantının bakanlar ortasında olacak toplantının hazırlığı olduğunu lisana getiren Lavrov, uygun tarihi belirleyeceklerini söz etti.

“Gizli bilgiler paylaşılmıyor”

Kuzey Akım’daki patlamanın soruşturulmasına ait Rusya’nın prensipte sürece katılabileceğini lakin bilgilerin saklı tutulduğunu kaydeden Lavrov, “Bilgiler saklıysa bizi soruşturmaya katmak istemiyorlar. Tüm teşebbüslerimiz doğruyu tespit etmek için ve bunlar bizim çıkarlarımızı etkileyen mevzular.” dedi.

Lavrov, tüm sonuçların ve bilgilerin kapalılık mazeretiyle bir halde paylaşılmadığını vurgulayarak, “Bir jandarma var ve bunun talimatı, telkiniyle hareket ediyorlar.” tabirini kullandı.

“Filistin ile İsrail ortasındaki süreç tekrar başlatılmalı”

İsrail-Filistin konusuna ait uzun vakittir çok taraflı süreci canlandırmaktan yana olduklarına işaret eden Lavrov, şu görüşleri lisana getirdi:

“Filistin ile İsrail ortasındaki süreci yine başlatmak istiyoruz. Bu süreçten sorumlu olan Rusya, AB, ABD ve BM dörtlüsü var. Bir de Arap Birliği devletlerinin de sürece katılması öngörülüyor. Taraflarla somut muahede sağlayabiliriz. İsrail ve Filistin’in iki devlet olarak yaşaması öngörülüyor ancak bu dörtlü format uzun vakittir toplanamıyor. Batı, daha doğrusu ABD, bu süreci engelliyor. BM Genel Sekreteri adeta gölgeye çekildi. Davette bulunmalı lakin herhalde ABD’yi rahatsız etmek ve kızdırmak istemiyor. ABD’nin kendi planı var. Direkt İsrail ve Filistin’i görüştürebiliriz diyor ancak bildiğimiz ve medyaya sunulan bilgilere nazaran, BM kararlarına uygun olmayan teklifler sunuluyor.”

“Türkiye, tekraren başarılı seçim geçirmiş bir ülke”

Rus medyasının Türkiye’deki seçimlere ait haberlerine yönelik sorusuna Lavrov, Rusya’nın hiçbir ülkenin iç işlerine karışmayacağını vurgulayarak, Türkiye’nin tekraren hem şeffaf hem de demokratik seçimler geçirdiğini ve bunda başarılı olduğunu söyledi.

Lavrov, gözlemci ülkelerin Türkiye’deki seçim sürecine katılabileceğinin ve bunun Türkiye üzere hâkim bir ülkenin bileceği iş olacağının altını çizdi.

Ülkelere neyi nasıl yapması gerektiği konusunda ABD’nin telaffuzlarda bulunduğuna değinen Lavrov, “ABD, bu biçim diplomasi açısından hiç de güzel olmayan açıklamalarla yetinmiyor. Kurdukları STK’leri de kullanıyor. Yerli kurum ve kuruluşlarla irtibat kurarak dünyanın dört bir yanında renkli ihtilaller düzenliyorlar. Ukrayna’da da bunu yaptılar.” diye konuştu.

(Bitti)