Prof. Dr. Kömürcüoğlu: Asbestin toprağa çökeldikten sonra tekrar havaya karışması mümkün

SAĞLIK Bilimleri Üniversitesi Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı ve Türk Akciğer Kanseri Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Berna Kömürcüoğlu, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar sonrası enkazdan çıkan ve kanserojen olduğu bilinen ‘asbest’in toprağa çökeldikten sonra tekrar havaya karışmasının mümkün olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Asbest tabiatta kendi kendine yok olmuyor. Bu atıkların çok güzel bir halde kentin dışındaki alanlarda biriktirilerek mümkün olduğu kadar üzeri kapatılarak havaya karışmasının önlenmesi lazım” dedi.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Berna Kömürcüoğlu, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen zelzelelerin akabinde yıkım yapılan bölgelerde bilhassa asbestin çok değerli bir kirletici olduğunu söz etti. Prof. Dr. Kömürcüoğlu, çevresel asbestin Türkiye’de çok uzun yıllardır bulunduğunu söyleyerek Diyarbakır Çermik ve Kütahya üzere bölgelerde bu kirleticilerin denetim altına alındığını tabir etti. Endüstriyel asbestin ise dünyada 2000 yılından itibaren yasaklandığını kaydeden Prof. Dr. Kömürcüoğlu, Türkiye’de 2010 yılına kadar izolasyon materyali olarak su borularının kimilerinde kullanıldığını lisana getirdi. Sarsıntının akabinde 11 farklı vilayette çok fazla binanın yıkıldığını ve çok önemli ölçüdeki asbestin ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Asbest tabiatta kendi kendine yok olmuyor. Yıkımların sulama yapılarak gerçekleştirilmesi ve tozutulmaması öneriliyor lakin asbestin toprağa çökeldikten sonra tekrar havaya karışması mümkün. Yıkımın fazla olduğu bölgelerde havaya da çok fazla karıştı” sözlerini kullandı.

‘ÜZERİ KAPATILARAK HAVAYA KARIŞMASININ ÖNLENMESİ LAZIM’Yüksek ölçüde asbestin açığa çıktığı bölgede, atıkların depolanması konusunda dikkat edilmesi gereken kimi ögeler olduğunu belirten Prof. Dr. Kömürcüoğlu, “Toplumun yaşadığı kalabalık alanların dış taraflarına depolanma sağlanmalı. Zira bu asbest kaybolmayacak ve yüzlerce yıl bu bölgede kalabilir. Bunu çevresel asbestten biliyoruz. Çabucak hastalık yaratmıyor. Akciğerlerde kalıp birikerek 10- 20 yıl sonra başta akciğer kanseri, mezotelyoma hastalığı olmak üzere mide kanseri ya da akciğerde doku kalınlaşması, fibröz üzere hastalıklara sebep olabiliyor. Bu atıkların çok âlâ bir biçimde kentin dışındaki alanlarda biriktirilerek mümkün olduğu kadar üzeri kapatılarak havaya karışmasının önlenmesi lazım. Tahminen çok akut bir tesir ve çabucak bir hastalık yaratmayacak lakin geniş bir alanı kapladığı için 20 sene sonra bu bölgelerde yaşayan bireylerde kanserde artış riskine neden olabilir” dedi.’GEÇ KALMADAN TEDBİRLER HAYATA GEÇİRİLMELİ’2010 yılından sonra Türkiye’de inşaatlarda asbest kullanımının yasaklandığını kaydeden Prof. Dr. Kömürcüoğlu, mezotelyoma çalışma kümesi olarak çevresel asbest maruziyetine karşı bir proje yaptıklarını tabir etti. Gemi söküm tesislerinin de asbest konusunda büyük risk oluşturduğuna değinen Prof. Dr. Kömürcüoğlu, şunları dedi:

“Türkiye’de asbest açısından riskli alanları tespit ettik. Buradaki köylerin taşınması, alanların izole edilmesine yönelik çalışmalar yapıldı. Lakin zelzeleyle akut bir olay meydana geldi. Vilayetlerde eski binaların yıkılmasıyla yeni riskler oluştu. Tedbirler alınıyor lakin alan geniş. Bu yüzden geç kalmadan tedbirlerin hayata geçirilmesi lazım. Esasen bakanlık yapılması gerekenlerle ilgili planlama yapıyor. Mezotelyomanın nedeni asbest ve eriyonik dediğimiz liflerdir. Akciğer kanserinin nedenlerinin içinde sigara, toz hastalıkları, radon gazı ve radyasyon var lakin mezotelyomanın birinci nedeni asbesttir.”