Prof. Dr. Aydın: “Deprem ve sel felaketi ortasında ortak ve hayati istikametler var”

Prof. Dr. Aydın: “Deprem ve sel felaketi ortasında ortak ve hayati taraflar var”

BİTLİS – Bitlis Eren Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi Hidrolik-Hidroloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Cihan Aydın, sarsıntı afetinden etkilenen vilayetlerde yaşanan iki farklı tabiat olayının oluşumları itibariyle farklı olmasına karşın etkilediği yerler bakımından ortak ve hayati istikametleri olduğuna dikkat çekti.

Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 11 vilayette çok sayıda vefata ve yıkıma neden olan zelzele afetinin acısı hala tazeyken, bu sefer de Şanlıurfa, Adıyaman ve Malatya’da sel felaketi yaşandı. Mevt, yıkım, maddi ve manevi hasarlara neden olan iki tabiat olayı ortasındaki münasebete dikkat çeken uzmanlar ikazlarda bulundu. Şanlıurfa, Adıyaman ve Malatya’da yaşanan sel felaketiyle ilgili değerlendirmede bulunan BEÜ Öğretim Üyesi Hidrolik-Hidroloji Uzmanı ve tıpkı vakitte Anadolu Su Altı Araştırmaları ve Sporları Derneği kurucusu Prof. Dr. Mehmet Cihan Aydın, “Deprem bölgesindeki afetler oluşumları itibariyle büsbütün birbirinden farklı olan iki farklı tabiat olayı olmasına karşın aslında etkilediği yerler bakımından ortak ve hayati bir istikameti vardır. Bu da yerleşim yerlerinin akarsu ve göl yataklarının oluşturduğu alüvyonal (birikinti) bölgelerde kurulmasından kaynaklıdır” dedi.

Son periyotlarda yaşanan afetlerin afet risklerinin algısını en üst düzeye çıkardığına vurgu yapan Prof. Dr. Aydın, “6 Şubat’ta meydana gelen zelzelenin akabinde 15 Mart’ta Adıyaman ve Şanlıurfa vilayetlerinde meydana gelen sel olayı afet risklerinin algısını en üst düzeye çıkartmıştır. Oluşumları itibariyle büsbütün birbirinden farklı olan bu iki tabiat olayının aslında etkilediği yerler bakımından ortak ve hayati bir istikameti vardır. Bu da yerleşim yerlerinin akarsu ve göl yataklarının oluşturduğu alüvyonal (birikinti) bölgelerde kurulmasından kaynaklıdır. 6 Şubat zelzeleleri göstermiştir ki yapıların en fazla yıkıma uğradığı alanlar akarsuların ve göllerin oluşturduğu alüvyonal bölgelerdir. Bu tıp akarsu yatakları tıpkı vakitte taşkın ve seller için de çok riskli alanladır. Türkiye’nin yıllık yağış ortalaması 60-70 cm/m2 yani bir metrekareye yıllık yaklaşık 600-700 kilogram yağış demektir. Bu yağışlar yıl içinde bilhassa kış ve bahar aylarında mevsim ortalamalarında seyretmez ise kuraklıkla birlikte çok yağışlara, ardından sel ve taşkınlara neden olur. Taşkınlar dünyada olduğu üzere ülkemizde de en fazla görülen ve sarsıntıdan sonra ikici sırada can ve mal kaybına neden olan bir doğal afettir. Bu çeşit felaketlerin bir daha yaşanmaması için akarsu ve göl birikintileri üzerine yerleşim yerlerinin kurulmaması ve mevcut yerleşim yerlerinin buradan uzaklaştırılması yahut buna uygun alt yapı ve dayanımdaki yapılaşmanın sağlanması gerekir” diye konuştu.

“En hoş örnek Yusufeli Barajı”

Deprem ve sel risklerinin azaltılması açısından Yusufeli Barajının ülkemizdeki hoş örneklerinden biri olduğuna işaret eden Aydın, “Yusufeli ilçesi zelzele ve sel risklerinin azaltılması açısından hoş bir örnektir. Dünyanın en yüksek barajı olan Yusufeli Barajı güç üretimiyle ülkemize değerli bir ekonomik katkı sağlamasının yanında bir ilçenin talihini de değiştirmiştir. Akarsu yatağı kenarında inşa edilen bu baraj sayesinde hem taşkın hem de zelzele bakımından daha inançlı üst taraflara taşınmıştır. Tıpkı vakitte eski yapılar yerine yeni ve sağlam bir yapılaşma oluşturulmuştur” formunda konuştu.