Oy ve Ötesi Derneği Lideri Ertim Orkun: “Sivil Toplum Olarak, Sahiden Attığımız Oyların Yansıdığını Görmek İstiyoruz”

MELİS YILDIRIM

Oy ve Ötesi Derneği Lideri Ertim Orkun, seçim güvenliğinin kıymetine dikkat çekerek, “Biz, sivil toplum olarak, nitekim attığımız oyların yansıdığını görmek istiyoruz. Aslında gayemiz bu. Dünyada pek çok ülke var, seçimler yapılıyor, bakıyorsunuz bir kişi yüzde 95 oy almış. Bu sonuçlar sahiden var mı, sandıklardan bu sonuçlar çıkıyor mu sanki, çıkmıyor mu, bunun bir ispatı yok. Biz bunun ispatı olmak istiyoruz. Kim oy aldıysa, bu görünsün. Sandığa atılan oyları daima bir arada görelim, şahit olalım istiyoruz” değerlendirmesini yaptı. Sarsıntı bölgesi için farklı çalışmaları olduğunu belirten Orkun, “Burada mümkün olduğunca çok gönüllüyle alanda çalışmak istiyoruz, daha evvel olmadığı kadar çok. Zira şu anda her vakitten daha çok muhtaçlık var” diye konuştu.

Kurulduğu 2014 yılından bu yana 8 seçimde vazife yapan Oy ve Ötesi Derneği, 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde gönüllüleriyle alanda olacak. İki hafta evvel müracaat sürecini başlatan derneğe şimdiye kadar 20 bin istekli başvurdu. ANKA Haber Ajansı’nın sorularını yanıtlayan Oy ve Ötesi Derneği Lideri Ertim Orkun, bu seçimde amaçlarının 100 bin istekli ile alanda olmak olduğunu söyledi.

“GÖNÜLLÜLERİMİZİ TÜRKİYE’NİN HER YERİNDE, MÜMKÜNSE EVVEL HER OKULDA, SONRA HER SANDIKTA OLACAK BİÇİMDE YERLEŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”

Seçim gününde yapacakları çalışmalara ait gönüllülere eğitim verdiklerini belirten Orkun, “Yaşanabilecek usulsüzlükleri, problemleri, sorunları anlatıyoruz. Ruhsal olarak onları o güne hazırlamaya çalışıyoruz. Gergin bir gün var, iki taraf var, tarafların kazanmak için dilek ve istekleri var. Bu dilek ve istek içerisinde oluşabilecek gerginlikleri nasıl önleyebilirler, bunu anlatmaya çalışıyoruz. Bu halde gönüllülerimizi Türkiye’nin her yerinde, mümkünse evvel her okulda, sonra her sandıkta olacak formda yerleştirmeye çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.

Seçim gününde yapılan çalışmalara ait bilgi veren Orkun, genel merkez olarak rapor hazırladıklarını ve alandaki gönüllülerin de düzeltmelerin yapılması için sürece dahil olmasını sağladıklarını söyledi. Orkun, “Gerekirse avukatlara, gerekirse siyasi partilere, hatta kolluk kuvvetlerine haber veriyoruz, bölgede yaşanan sorunlarla ilgili” diye konuştu. Oy kullanımı sona erdikten sonra sandık tutanaklarının fotoğraflarını derneğin uygulamasına yüklediklerini söyleyen Orkun, şöyle konuştu:

“Sistemimize yüklenen bu manzaralar optik karakter tanıma sistemi aracılığıyla sayısal hale getiriliyor. Bu sayısal dataları, Yüksek Seçim Konseyi’nin (YSK) açıkladığı, seçim sonucu olarak beyan ettiği sandık sonuçlarıyla karşılaştırıyoruz. Farklılıkları belirliyoruz. Siyasi partilere, bu düzeltmelerin yapılması için, ‘Şu sandıkta, şu yanlış yazılmıştır’ diye listeler hazırlıyoruz ve onların düzeltmesiyle değişmesini sağlamaya çalışıyoruz.”

Partizan bir anlayışları ve rastgele bir siyasi parti ile yakınlıklarının olmadığını belirten Orkun, “Çok farklı görüşlerden insanlardan oluşuyoruz. Daima birlikte, el birliğiyle, sandıkların hepsinde olup, o gün sahiden halkın sandığa attığı oyların, çıkan sonuçlar olduğunu garanti etmeye çalışıyoruz, gözlemlemeye çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.

“BİZ, SİVİL TOPLUM OLARAK, SAHİDEN ATTIĞIMIZ OYLARIN YANSIDIĞINI GÖRMEK İSTİYORUZ”

Orkun, kamuoyunda kimi tasaların olduğu seçim güvenliğine ait ise şu değerlendirmeyi yaptı:

“‘Neden kıymetli?’ sorusunun karşılığı, bizim irademiz sandıkta çıkacak. Biz, sivil toplum olarak, sahiden attığımız oyların yansıdığını görmek istiyoruz. Aslında hedefimiz bu. Bu çok kıymetli. Dünyada pek çok ülke var, seçimler yapılıyor, bakıyorsunuz bir kişi yüzde 95 oy almış. Bu sonuçlar nitekim var mı, sandıklardan bu sonuçlar çıkıyor mu sanki, çıkmıyor mu, bunun bir delili yok. Biz bunun ispatı olmak istiyoruz. Kim oy aldıysa, bu görünsün. Sandığa atılan oyları daima bir arada görelim, şahit olalım istiyoruz. Sivil toplum seçim sürecinin kesimi olsun, millet olarak sandığa sahip çıkmış olalım istiyoruz. Bunun için çok kıymetli olduğunu düşünüyoruz.

Seçim sıkıntı bir süreç. Siyasi bir tansiyon var, bu tansiyonun yansıttığı maalesef sandıklarda vakit zaman olaylar oluyor. Bunun olmasını hiçbirimiz istemiyor, siyasi partiler de istemiyor. Bu tansiyonun mümkün olduğu kadar azalması, sandıklarda yaşanabilecek muhtemel olayların, mümkün hengamelerin engellenmesi için kıymetli olduğunu düşünüyoruz.”

Büyük bir yıkım ve 50 binden fazla insanın ömrünü yitirmesine yol açan 6 Şubat sarsıntılarından etkilenen bölgedeki seçim sürecini “Oldukça karışık bir süreç” diye niteleyen Orkun, “YSK burada güç kararlar verecek. Bölgedeki sandıkların nereye kurulacağı, zira birtakım bölgelerde okullar artık yok. O bölgeler büsbütün yine tasarlanmak zorunda. Kentler tahminen tekrar kurulacak. Lakin şu anda sistemde kayıtlı adresler var, binalar var, içi boş olsa da. Beşerler burada gözüküyor ve oralardaki okullarda oy veriyor gözüküyor, geçmiş seçimlerdeki gelen datalara nazaran. O insanların nasıl organize edileceği değerli bir problem” diye konuştu. Orkun, şunları kaydetti:

“DEPREM BÖLGESİNDE MÜMKÜN OLDUĞUNCA ÇOK GÖNÜLLÜYLE ÇALIŞMAK İSTİYORUZ”

“Deprem bölgesinde sivil toplum kuruluşlarıyla irtibat halindeyiz. Burada mümkün olduğunca çok gönüllüyle alanda çalışmak istiyoruz, daha evvel olmadığı kadar çok. Zira şu anda her vakitten daha çok muhtaçlık var. Buradaki süreci yönlendirmek için bilgili insanların, avukatların, hukukçuların olmasına çok gereksinim var. Bunu organize etmek için efor sarf ediyoruz. Doğal ki oradaki insanların önceliği sarsıntı. Çok büyük bir acı var, büyük bir yıkım var. Lakin seçim geldikçe, seçimin bir kesimi olacaklarını düşünüyoruz. Bu hususta çalışmak isteyen istekli beşerler da var. Onlarla birlikte bölgede önemli bir tertip yapıp her yerde olmayı hedefliyoruz, her yerde olmak için efor sarf edeceğiz. Zelzele bölgesinde açıklanacak sandıkları bekliyoruz. Sandıklardan sonra ne kadar insanın hala o bölgede olduğuyla ilgili birtakım matematiksel varsayımlar yürütmeye çalışacağız. Bununla ilgili bir çalışmamız var.”

Seçimleri takip etmek için milletlerarası kurum/kuruluşların görevlendirdiği gözlemcilerle irtibat halinde olduklarını belirten Orkun, “AGİT süreksiz işçiler oluşturdu. Bir kısmı bizim kendi grup arkadaşlarımızın içerisinden bu gruba dahil olan beşerler var. Seçim süreçlerini güzel bildikleri için en gerçek adaylar haline geliyorlar. Onlarla irtibat halindeyiz. Fikirlerimizi paylaşıyoruz. Onlardan da görüş alıyoruz. Ortak bir çalışma yapmayacağız ancak biz elimizdeki bilgileri herkese açıyoruz, herkesle paylaşıyoruz. Onlarla da paylaşıyor olacağız” dedi.

Oy ve Ötesi Derneği gönüllülerinin nasıl çalışacağını ayrıntılı olarak aktaran Orkun, son olarak şunları söyledi:

“İLK ADIM, SANDIKLARIN BOŞ OLARAK KURULUYOR OLDUĞUNU GÖZLEMLEMEK”

“Seçim sabahı en geç saat 7’de okulda oluyoruz. Okulda sandıkların kurulmasına şahit olmak istiyoruz. Zira birinci adım, sandıkların boş olarak kuruluyor olduğunu gözlemlemek. Birinci müşahedemiz burada başlıyor. Bundan sonra adım adım süreci takip ediyoruz. Saat 7 ile 8 ortasındaki hazırlık hayli kıymetli. Burada zarfların mühürlenmesi, hazırlanması, seçim bölgesinin hazırlanması üzere büyük bir çalışma var. Ondan sonra, gün içinde rutin giden oy verme süreci var. Bu hazırlık periyodunun gözlemcisi olmak en büyük gayemiz. Oy verme süreci içerisinde oluşabilecek muhtemel usulsüzlüklere, doğrunun nasıl olduğuna, hukuka nasıl uygun biçimde yapılması gerektiğini uyarmaya çalışıyoruz. Farklı farklı olabilecek durumlarla ilgili, eğitimlerimizde ayrıntılı bilgi veriyoruz. Mesela engellilerin oy kullanmasıyla ilgili, kabine girerek ‘Onun yerine ben oy kullanacağım’ diyen aile yakınları yahut ‘Ben de onunla orada olacağım’ diyen yakınların orada olmaması gerekir. Zira orada insanın kendi özgür iradesi ile yalnız kalarak oy veriyor olması gerekiyor. Bunu sağlamak için, bu üzere yöntemsiz olabilecek durumlarda hukuka uygun biçimde sürecin işlemesi için ihtarlarda ve bildirimlerde bulunuyoruz.

“TEK TEK HER OYA BAKIYORUZ, SANDIK HEYETİNDEKİLER ÜZERE BİZ DE KENDİ ÇETELEMİZİ TUTUYORUZ”

Akşam saat 5’te sandıklar kapandıktan sonra sayım etabına geçildikten sonra sayımı gözlemliyoruz. Tek tek her oya bakıyoruz, sandık heyetindekiler üzere biz de kendi çetelemizi tutuyoruz. Bütün sayımı takip ediyoruz. Sonrasında oluşturulan tutanakların, yanlışsız ve adabına uygun halde oluşturulduğunu denetim ediyoruz. Orada önemli bir iş var. Tutanakta yanılgı yapılmıyor olması lazım, bunun da bir denetimi var. Sonra da hakikat formda imzalanan tutanağın hazırlanması, farklı farklı nüshalarının hazırlanması var. Farklı farklı nüshaların birbiriyle birebir olduğunun denetiminin yapılması var. İstekli arkadaşlarımız bu denetimleri yapıyorlar. Sonrasında imgeyi alarak sistemimize sandık tutanaklarını yüklüyorlar ve günü kapatmış oluyoruz.”