OPEC+ ülkelerinin üretim kesintisi, Fed’in enflasyonla uğraşını zorlaştırabilir

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) + kümesinin mayıs ayı prestijiyle petrol üretiminde günlük 1 milyon varili aşkın kesintiye gitme planı, petrol fiyatlarında artışa neden olurken, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) enflasyonla uğraşını daha da zorlaştırma riski taşıyor.

OPEC+ kümesi üyesi ülkeler, petrol üretiminde kesintiye gitmeyi hazırlanırken, global piyasalarda enflasyon kaygıları tekrar güç kazandı.

Söz konusu ülkelerin mevcut günlük 2 milyon varillik üretim kesintisine ek olarak mayıs ayı prestijiyle günlük yaklaşık 1,6 milyon varil kesintiye gitme planı, petrol fiyatlarında yükselişe neden oldu.

Brent petrolün varil fiyatı yüzde 6’dan fazla artarak 85 doların üzerine çıkarken, Batı Teksas çeşidi (WTI) ham petrolün varili de yeniden yüzde 6’yı aşkın yükselişle 81 dolara kadar tırmandı.

Analistler, OPEC+ kümesinin üretim kesintisi planının petrol fiyatlarını tekrar 100 dolara yanlışsız itebileceğini belirtti.

Üretim kısıntısının arzın azalmasına neden olarak petrol fiyatlarının yükselmesine yol açacağını aktaran analistler, bu durumun enflasyonist baskıları da artıracağına dikkati çekti.

ABD, OPEC+ kümesinin üretim kesintisi kararını eleştirdi

Suudi Arabistan ve Rusya’nın, günlük petrol üretimlerinde yıl sonuna kadar 500 biner varil, Irak’ın 211 bin, Birleşik Arap Emirlikleri’nin 144 bin, Kuveyt’in 128 bin, Kazakistan’ın 78 bin, Cezayir’in 48 bin, Umman’ın 40 bin ve Gabon’un 8 bin varil kesintiye gideceğinin açıklanması sonrası ABD’den reaksiyon geldi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Kurulu Stratejik Bağlantı Koordinatörü John Kirby, dün düzenlediği basın toplantısında, OPEC+ kümesi üyesi ülkelerin üretim kesintisi kararının piyasa meçhullüğü göz önüne alındığında “makul” olmadığını söyledi.

Suudi Arabistan ile bu konuda diplomatik görüşmelerin detaylarına girmeyen Kirby, öbür yandan bu kesintilerin gerçek olmadığı konusundaki tavırlarını ilettiklerini bildirdi. Kirby, Amerikalı tüketiciler için fiyatların düşürülmesi kapsamında çalışmaya devam edeceklerini kaydetti.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da OPEC+ kümesinin petrol üretiminde kesintiye gitme kararının “yapıcı olmayan” bir hareket olduğunu belirterek, global büyüme için olumlu olmadığını vurguladı.

Yellen, kelam konusu kararın enflasyonun halihazırda yüksek olduğu bir vakitte meçhullüğü ve tüketiciler üzerindeki yükü artırdığını kaydetti.

Petrol fiyatlarındaki artış enflasyonu körükleyebilir

Petrol fiyatlarındaki artışın enflasyonu körükleyebileceğine dikkati çeken analistler, bu durumun merkez bankalarının faiz artırımlarında “şahin” duruşlarını müdafaalarına neden olabileceğini söyledi.

Bazı analistler ise bu durumun merkez bankalarını faiz artışlarını yavaşlatma yolundan saptırmayabileceğini belirterek, bankaların siyasetlerinin, temel olarak güç ve besin fiyatlarını içermeyen çekirdek enflasyon sayıları etrafında şekillendiğini ve bu bilgilerin manşet datalar kadar güçlenen petrol fiyatlarından çok fazla etkilenmeyeceğini savundu.

Analistler, OPEC+ kümesi ülkelerin üretim kesintisinin, halihazırda yüksek enflasyonla gayret eden ve bankacılık sisteminde son periyotta sorunlarla karşılaşan Fed’in karşı karşıya olduğu durumu daha karmaşık hale getirebileceğine dikkati çekti.

St. Louis Fed Lideri James Bullard ise dün yaptığı açıklamada, petrol fiyatlarındaki artışın Fed’in işini daha güç hale getirebileceğini belirtti. Bullard, OPEC+ kümesinin “sürpriz” kararının kalıcı bir tesiri olup olmayacağının ise ucu açık bir soru olduğunu aktardı.

“Fed’in karşı karşıya olduğu durumu daha da karmaşık hale getirir”

ING’nin Amerika Bölgesel Araştırma Lideri Padhraic Garvey, AA muhabirine, OPEC+ kümesi üyesi ülkelerin üretim kesintisi kararının ABD’de bankacılık sisteminde son periyotta yaşanan sorunların da ışığında Fed’in enflasyonla uğraşını nasıl etkileyebileceğine ait değerlendirmelerde bulundu.

Garvey, “OPEC’in hareketleri, manşet enflasyona ek bir üst taraflı baskı uygulayacak. Bu, tarifi gereği enflasyonist olmakla birlikte muhtemelen hanehalkının harcama kabiliyetine de ziyan verecektir ve aslında karşılığında güç ile ilgili olmayan harcamalarda kesintiler gerektirecektir.” sözlerini kullandı.

Bu doğrultuda talebi kısmaya yönelik hareket edilmesinin çekirdek enflasyonu düşürmeye yardımcı olacağını aktaran Garvey, bunun bilhassa iş gücü piyasasının yavaşlaması ve işsizliğin artması beklendiği için geçerli olduğunu kaydetti.

Garvey, daha zayıf ekonomik faaliyet için bu baskının bir kısmının daha sıkı borç verme standartlarından kaynaklandığını belirterek, “ABD’de bir bankacılık krizinde olduğumuzu düşünmüyorum lakin borç verme standartlarında yavaş yavaş devam eden bir sıkılaşma içindeyiz.” dedi.

Fed’in bu çok karmaşık dengeyi izleyeceğini ve ipuçlarını bilhassa bu hafta açıklanacak iş gücü piyasası bilgilerinden alacağını aktaran Garvey, şunları kaydetti:

“İş gücü piyasasının güçlendiğine dair işaretler, siyaset duruşunda sıkılaşmayı sürdürmek için Fed’i cesaretlendirmeye devam edecek. Daha yüksek güç fiyatları ve daha sıkı borç verme şartları ekonomiyi sahiden zorlamaya başlarsa bu durum çok süratli bir biçimde değişecektir ve bunun aslında önümüzdeki birkaç ay içinde gerçekleşmesi beklenen. Münasebetiyle Fed’in burada sadece OPEC’in hareketinden yola çıkarak vereceği özel bir reaksiyon olmaz, bunun yerine Fed’in karşı karşıya olduğu durumu daha da karmaşık hale getirir.”

“Fed’in enflasyonu yatıştırma eforlarına yardımcı olmuyor”

Moody’s Analytics Başekonomisti Mark Zandi de “OPEC+ ülkelerinin üretim kesintisi açıklaması, Fed’in enflasyonu yatıştırma gayretlerine yardımcı olmuyor lakin Fed’in para siyasetini değerli ölçüde değiştirecek kadar uzun müddet yüksek fiyatlara yol açacak kadar büyük olduklarını düşünmüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Petrol fiyatlarının üretim kesintilerinin duyurulmasının akabinde varil başına 80 doların üzerine çıktığını hatırlatan Zandi, petrol fiyatının, ABD’de bankacılık krizi nedeniyle düşmeden evvelki düzeylerine geri döndüğünü aktardı.

Zandi, “Petrol fiyatları, global petrol talebinin güçlenmesiyle birlikte bu yıl içinde bir müddetliğine varil başına 90 doların üzerine çıkacaktır lakin bu Fed’in faiz siyasetini raydan çıkarmaya kâfi olmayacaktır. Bunun olması için fiyatların en az birkaç ay varil başına 100 dolara yaklaşması gerekiyor.” dedi.

Bunun mümkün olduğunu da kaydeden Zandi, lakin Rusya’nın, ABD ve Avrupa’nın yaptırımlarından kaçınmak için petrol ihracatını tekrar yönlendirmenin yollarını bulmaya devam edeceği için muhtemel olmadığını söz etti.

“Fed’in başını ağrıtabilir”

Oxford Economics ABD Başekonomisti Ryan Sweet ise OPEC+ ülkelerinin üretim kesintisi kararının “Fed’in işini biraz karmaşık hale getireceğini” söyledi.

Enerjinin son vakitlerde dezenflasyonist bir hale geldiğini anımsatan Sweet, bunun aksine dönebileceği ihtarında bulundu. Sweet, “Enflasyon beklentilerine ait piyasa ölçütleri, güç fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı epey hassastır. Bu nedenle manşet enflasyon, beklenenden daha az yavaşlayabilir ve enflasyon beklentileri daha da yükselebilir. Fed’in istediği yahut gereksinimi olan bir şey değil.” diye konuştu.

Fed’in faiz oranlarını artırmaya devam etmesinin beklendiğine işaret eden Sweet, “Üretimin kesilmesi tek başına Fed için hesabı kıymetli ölçüde değiştirmez lakin başlarını ağrıtabilir.” değerlendirmesinde bulundu.