Netanyahu kitlesel protestolara karşın tartışmalı yargı düzenlemesine devam bildirisi verdi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesinin bir kısmının gelecek hafta Meclis’e getirileceğini açıkladı.

Netanyahu, ülke genelinde hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesine karşı düzenlenen sivil itaatsizlik aksiyonları sürerken ulusa sesleniş konuşması yaptı.

Hükümetin yargı düzenlemesine ait süreci “bundan sonra kendisinin yöneteceğini” belirten Netanyahu, düzenlemeyle ilgili “destekçileri ve terslerinin tasalarını giderecek adımlar atacaklarını” söyledi.

Netanyahu, iktidarın Yüksek Mahkeme yargıçlarının seçiminde kelam sahibi olmasını sağlayacak yasal düzenlemenin gelecek hafta Meclis’e getirileceğini aktardı.

Ana muhalefet başkanı, Netanyahu’nun “blöf yaptığını” söyledi

Ana muhalefet başkanı eski Başbakan Yair Lapid, toplumsal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Netanyahu’nun denetimi kaybettiğini ve “Adalet Bakanı Yariv Levin’in kuklası olduğunu” kaydetti.

Lapid, Netanyahu’nun düzenlemeyi Meclis’e getirecek olmasının “diyalog davetinin samimi olmadığını” gösterdiğini ve Başbakan’ın “blöf yaptığını” vurguladı.

Netanyahu’nun konuşması öncesinde İsrail siyasetinde hareketli dakikalar

Netanyahu’nun akşam ulusa sesleniş konuşmasını yapacağını duyurmasından evvel İsrail basını Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın “yargı düzenlemesinin durdurulması yönünde” davet yapmak için bir basın toplantısı düzenleyeceğini duyurdu.

İsrail Başbakanı Netanyahu, akşam saatlerinde Gallant ile yaklaşık 20 dakikalık bir görüşme yaptı.

Savunma Bakanlığı tarafından görüşmenin akabinde yapılan yazılı açıklamada, Gallant’ın Başbakan’a ülke genelindeki yargı düzenlemesi aksisi protestoların orduya tesirinden bahsettiği aktarıldı.

Netanyahu’nun ricası ve Başbakan’ın yapacağı konuşma nedeniyle Gallant’ın düzenleyeceği basın toplantısını iptal ettiği belirtildi.

Gallant’ın muhtemel açıklamasına koalisyon içinden tepkiler

Gallant’ın hükümete yargı düzenlemesinin durdurulması istikametinde davet yapacağının duyurulması üzerine Netanyahu koalisyonundaki partilerden açıklamalar üst üste geldi.

Ultra Ortodoks partiler Şas ile Birleşik Tevrat Yahudiliği, Netanyahu’nun yargı düzenlemesi için “seçeceği yolu takdirle karşılayacaklarını” açıklayarak yargı düzenlemesinin durdurulması halinde karşı çıkmayacakları bildirisi verdi.

Netanyahu’nun partisi Likud’dan kimi milletvekilleri ve bakanlar, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesine devam etmesi tarafında açıklama yaptı.

Koaliyon ortağı çok sağcı Yahudi Gücü ve Dini Siyonizm partileri ise yargı düzenlemesine devam edilmesi istikametinde ileti verdi. Yahudi Gücü Partisi, yaptığı yazılı açıklamada Gallant’ı “sağa ihanet ve teröre karşı yumuşak davranmakla” suçladı.

Ülke genelinde protestolar

İsrail’de Binyamin Netanyahu hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan yasal düzenlemelerine karşı “sivil itaatsizlik günü” kapsamında ülke genelinde gün boyunca kitlesel protestolar gerçekleştirildi.

Hükümet, tartışmalı yargı düzenlemesini Meclis’ten geçirme noktasında adım adım ilerlerken, bunu “yargıya müdahale” olarak kıymetlendiren kümelerin ülke genelinde 12 haftayı geride bırakan hareketleri de arttı.

İsrail polisi, ülke genelinde ortalarında protesto hareketinin önderlerinin de yer aldığı en az 100 kişiyi gözaltına aldı.

Tel Aviv, Hayfa, Batı Kudüs ve Netanya üzere büyük kentler başta olmak üzere, ülke çapında onlarca noktada on binlerce göstericinin katıldığı protestolar akşam saatlerine kadar şovları devam etti.

İsrail’deki tartışmalı yargı düzenlemesi

Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandıran, yargının, yargıçların seçimi üzerindeki tesirini azaltan bir “yargı reformu” planladıklarını duyurmuştu.

Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının kimi yetkilerini Meclis’e devretmeye yönelik atakları, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı düzeneği ortasında tansiyona yol açmıştı.

Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak misyon yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclis’in çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” karşıtlık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.

Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclis’in çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti.

Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve milletlerarası alanda yargının yetkilerini kısıtladığı gerekçesiyle ağır halde eleştirilmişti.

Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un, taraflara “iç savaş” uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti.

İsrail ordusunda ortalarında savaş pilotları, denizaltı subayları, siber güvenlik uzmanları, özel kuvvetler üzere ünitelere bağlı binlerce yedek asker, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesini uygulaması durumunda misyonlarına devam etmeyeceklerini yahut eğitimlere katılmayacaklarını açıklamıştı.

İsrail’de iç ve dış istihbarat teşkilatları, öteki güvenlik kurumlarının çalışanları da yaptıkları açıklamalarla hükümetin yargı düzenlemelerine karşı itirazlarını duyurmuştu.

Öte yandan devam eden tartışma ve reaksiyonlara karşın “yargı reformu” kapsamındaki “başbakanın vazifeden alınmasını zorlaştıran” yasa tasarısı bugün Meclis’ten geçmişti.