Marmara Denizi için yeni umudun ismi: ‘Pina’

Saatte 6 litre deniz suyunu temizleyen pinalar için müdafaa alanları oluşturulması için panel düzenlendi

Prof. Dr. Mustafa Sarı: “Saatte 6 litre deniz suyunu süzerek müsilaj oluşumunu engelliyor”

BALIKESİR – Marmara Denizi’nin daha pak, daha yaşanılır bir ekosistem olması için ‘Marmara’nın umudu Pina’ projesi start aldı. Müsilaj periyotlarında açıklamaları ile tanınan Prof. Dr. Mustafa Sarı, bir yumuşakça çeşidi olan pinaların bir saatte 6 litre deniz suyunu berraklaştırdığını söylediği konuşmasında pinaların Akdeniz’de yüzde 90’nın öldüğünü şuan hayat alanları olan İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı etrafının değerli olduğunu söyledi. Prof. Dr. Sarı, deniz çayırlarında yaşayan pinaların ömür alanlarının acil korunma altına alınmasını gerektiğini söz ederek, ” Marmara Bölgesi’nde 25 milyon insan harekete geçmemiz lazım. Saatte 6 litre deniz suyunu süzerek müsilaj oluşumunu engelliyor. Pinalarla birlikte deniz çayırlarını da müdafaamız lazım. Yer yer vefatlar görsek de Marmara, pina için son sığınak” dedi.

Balıkesir’in Erdek ilçesinde Erdek Anadolu Lisesi Konferans Salonu’nda “Marmara’nın Umudu Pina Projesi” aktifliğinin 1.si düzenlendi. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Meslek Yüksek Okulu’ndan Doç. Uğur Karadurmuş, pina sunumunun açılışını yaptı. “Pina olarak bilinen deniz canlısı 2006 yılında ortaya çıkan bir virüs nedeniyle tüm Akdeniz kıyılarında kritik seviyede yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Akdeniz havzasında son canlı bireyler şu an Marmara Denizi’nde yüksek yoğunluklarda ömür sürmeye devam ediyor. Birinci projemizi Erdek Körfezi’nde başlatmıştık şu anda Kapıdağ’ın kuzey kısımları ile Bandırma Körfezi’nde devam ettirdik. Hedefimiz Akdeniz havzasında jenerasyonu tükenmekte olan bu çeşidin bireylerini korumak” dedi.

Prof. Dr. Sarı pinaları anlattı

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı, öncelikle denizin oluşumu ve denizin yapısından bahsederek konuşmasına başladı. Akabinde pinalara değinen Sarı, “Pinalar Akdeniz’e endemik bir çeşit. Yani Cebelitarık Boğazı ile İstanbul Boğazı ortası, yalnızca buraya ilişkin. 50 yıl yaşıyorlar. 120 santim boya kadar ulaşıyordu. Artık bizim bulduklarımız en uzun 40-50 santim. O kadar uzayacak kadar fırsat bulamıyor hayvan çabucak biz ona ziyan veriyoruz.” dedi.

Pinaları gereğince tanınmadığını belirten Sarı, “Ortalama bir pina saatte 6 litre deniz suyunu berraklaştırıyor. Denizlerde onlarca canlının ömür alanı. Pinalar deniz kıyısından başlıyor, 60 metre derinliğe kadar iniyor. En ağır bulunduğu yerler deniz çayırları” dedi.

Prof. Dr. Mustafa Sarı, “2016 yılının sonbaharında toplu vefatlar meydana gelmeye başladı. Evvel süreksiz olay olarak düşünüldü ancak 2019’a geldiğimizde Akdeniz’deki pinaların yüzde 90’ı ölmüştü. 2022 yılında ise Marmara Denizi dışındaki Akdeniz Havzasındaki pinaların hepsi öldü. Şu an yaşayanlar yalnızca Çanakkale Boğazı ile İstanbul Boğazı ortasında. Niye ölüyorlar? Sindirim sistemlerinde tek hücreli bir protozoa bulaştı. Daha evvel bulaşmayıp artık bulaşmasının nedeni ise deniz suyu sıcaklığının artması ve iklim değişikliğinin tesiri. Marmara’da ölmemesinin nedeni özgün bir ikil akıntı sistemi var. Yüzeyde Karadeniz suları, 30 metre altında ise Akdeniz suları olması Marmara Denizi’nin yepyeni yapısı pinaların yaşama tutunmasına vesile oldu. Pinaların iklim değişikliği dışında da tehditleri var. Kıyı yapıları, demirleme faaliyetleri, balıkçılık, turizm üzere faaliyetler. Şu an son sığınak Marmara Denizi’nde kaldıkları için onları korumalıyız. Pekala nasıl koruyacağız? Marmara’nın Umudu Projesi tam da bu sırada çıktı. 2020 yılı sonbaharında müsilaj yeni başlamışken Erdek Körfezi’nde 100 metrekarelik alanda da pinaların tümünün öldüğünü gördük. Toplu vefatlar burada da başladı diye korktuk fakat ölen pinanın yanında genç bir pina çıkmış. Marmara Denizi’nde umut yeşeriyor. Bir muhafaza stratejisi geliştirmemiz lazım. Yeni bir yaklaşım bütün faaliyetleri sürdürülebilirlik perspektifinde bir ortaya getirmemiz lazım, farkındalık oluşturmamız lazım, aklımızı pinalara çevirme vakti. Marmara Bölgesi’nde 25 milyon insan harekete geçmemiz lazım. Saatte 6 litre deniz suyunu süzerek müsilaj oluşumunu engelliyor. Pinalarla birlikte deniz çayırlarını da müdafaamız lazım. Yer yer vefatlar görsek de Marmara, pina için son sığınak.” diyerek herkese pinaları müdafaaya davet etti ve dinleyicilerden gelen soruları yanıtlandırdı.

Erdek Belediye Lideri Burhan Karışık ise pinalarla ilgili broşür bastırmayı belediye olarak üstleneceklerini belirterek her otele dağıtacaklarını söyledi.