Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto AA’ya konuştu Açıklaması

Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Rusya-Ukrayna Savaşı’ndaki tek başarılı arabuluculuk teşebbüsünün Tahıl Muahedesi olduğuna dikkati çekerek “Bu nedenle de gelecek periyotta, barış görüşmeleri için ortam oluştuğunda Türkiye’nin çok büyük rolü olması gerektiğini düşünüyoruz.” dedi.

Ülkesinin Türkiye’deki yeni yatırımı olan Medicor Medical’in açılışı için Türkiye’ye gelen Szijjarto, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Macaristan’ın Polonya ile Ukrayna’dan tahıl ithalatını yasaklaması ve bunun AB’den aldığı yansıyı pahalandıran Szijjarto, “Anlaşmanın özgününde, Ukrayna’nın besin tedarikinin güvenliği bakımından tahılın çok değerli olduğu ülkelere Ukrayna tahılı ve endüstriyel besin eserlerinin ihracatına yardım edilmesi amaçlanıyordu. Bu mutabakat, Orta Avrupa piyasalarına büyük ölçüde Ukrayna tahılının ihracatını içermiyordu. Hasebiyle yapılan bu ihracatlar mutabakatın ihlaliydi.” tabirlerini kullandı.

Böyle bir durumu düzeltme misyonu ve sorumluluğunun Avrupa Kurulunda olduğunu lakin bunun gerçekleşmediğini belirten Szijjarto, “Bu nedenle Avrupa Birliği’nin (AB) bir şey yapmasını beklemek yerine, çiftçilerimizi ve piyasamızı korumak için kendi adımlarımızı atmak zorunda kaldık.” diye konuştu.

Szijjarto, AB’nin durumu düzeltmek için bir adım atması durumunda işbirliği yapacaklarını yoksa ferdî adımlarını sürdüreceklerini belirtti.

Macaristan’ın İsveç’in NATO üyeliğini onaylamaması

Macaristan’ın İsveç’in NATO üyeliğini onaylamamaktaki çekincelerinin ne olduğu sorusu üzerine ise Szijjarto, bu onay sürecinin parlamentonun elinde olduğunu ve hükümetin olumlu görüşlerini parlamentoya bildirdiğini söyledi.

Szijjarto, parlamentonun onay sürecine karşı çıkmasına ait ise şunları kaydetti:

“İsveçli yetkililer, Macaristan’ı ve Macar halkını son yıllarda mütemadiyen aşağıladı, siyasi sistemimizin demokratikliğini eleştirdi ve sorguladı. İsveç bizi, ortak Avrupa bedellerine uymamak, demokratik standartları ihlal etmekle suçladı, Macar halkının kendi geleceğine karar vermekteki olgunluğunu sorguladı. Seçimlerimizin, hasebiyle parlamentonun yasallığını sorguladılar. Bu nedenle de kendi seçim kampanyalarını yürüten milletvekilleri, dış bir faktörün parlamento seçimlerinin yasallığını nasıl sorgulayabildiğini anlamıyor.”

Milletvekillerinin bu nedenle gelecekte de gibisi suçlamalar ve yanlış tezlerle karşılaşmayacaklarından emin olmak istediklerini vurgulayan Szijjarto, “Ben İsveçli mevkidaşıma, milletvekillerimizi ikna etmek için birtakım jestler ya da bir şeyler yapmaları gerektiğini söyledim.” dedi.

“Depreme ait fotoğrafları ve imajları gördüğümüzde hiç elbet şoke olduk”

Macar Bakan Szijjarto, Türkiye’de 6 Şubat’ta yaşanan sarsıntıların akabinde Macaristan’ın gönderdiği yardımları da kıymetlendirerek “Biz zelzeleye ait fotoğrafları ve imgeleri gördüğümüzde hiç elbet şoke olduk.” diye konuştu.

Depremlerde can kaybı sayısının bu kadar süratli artmasının kendilerini şoke ettiğini kaydeden Szijjarto, “İki millet ortasındaki kardeşçe ilgiden ötürü, biz takviyemizi ve yardımımızı göndermek ismine elimizden gelenin en düzgününü yaptık.” sözünü kullandı.

Szijjarto, Macar grubun arama kurtarma alanında düzgün bir uyumu ve metodolojisi olduğunu belirterek “Macaristan’da bir gün içinde herkes uçaktaydı. O takımı buraya yardıma ve hayatta kalanları kurtarmaya gönderdik. Biz olanları büsbütün düzeltmeyeceğimizi biliyorduk fakat enkazların altında kurtarılmayı bekleyenler olduğunu biliyorduk.” dedi.

Macaristan’ın Türkiye’de sarsıntıda hasar gören kimi tarihi yapıtları ve Türkiye hükümetinin belirlediği bir hastaneyi onaracaklarını lisana getiren Szijjarto, “Koşullar hazır olduğunda ve Türk yetkililerden onay aldığımızda işe koyulacağız. Biz gerekli finansmanı halihazırda ayırdık.” diye konuştu.

Szijjarto, sarsıntıların akabinde Türkiye’ye çeşitli yardımlarda bulunduklarına işaret ederek “Bundan sonraki süreçte Türkiye hükümeti bize hangi alanda gereksinimi olduğunu söylerse, katkıda bulunmaktan memnuniyet duyarız.” dedi.

“(Türkiye’nin AB üyelik süreci) Kimi ülkeler, yüz yüze konumlarını açıkça söyleyecek kadar bahadır değil”

Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecine ait AB üyesi ülkelerin tavrını da pahalandıran Szijjarto, samimiyetin ehemmiyetine inandığını vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Bir ülkenin AB’ye üye olması için fikir birliği gerekiyor. Avrupa Birliği’nde şu anda Türkiye için bir fikir birliği yok. Zira kimi ülkeler, konumlarını açıkça, yüz yüze söyleyecek kadar gözü pek değil, bunu kapalı kapılar akabinde söylüyorlar. Birtakım ülkeler önemli biçimde Türkiye’nin üyelik sürecinin hızlandırılmasına karşı. Bu kaideler altında Macaristan olarak biz, AB ve Türkiye ortasında en güzel iş birliğini oluşturmak isteriz.”

Szijjarto, AB içinde Macaristan’ın da teşebbüslerine karşı çıkanlar olduğuna işaret ederek “Ancak bu karşı çıkmalar pes etmek için bir sebep değil. AB ile Türkiye ortasında şimdikinden daha verimli bir işbirliği için davette bulunmayı sürdüreceğiz.” dedi.

“Ticaret ve ekonomi işbirliğini artırdık”

Türkiye ile Macaristan ortasındaki ilgilerin geliştirilmiş stratejik iştirak düzeyine çıkarılmasına ait Szijjarto, AK Parti hükümetinin başa gelmesinden bu yana iki ülke alakaları ortasındaki dinamizmin arttığına işaret ederek, şöyle konuştu:

“Biz birebir vakitte ticaret ve iktisat işbirliğini artırdık. Bu hükümet başa geldiğinde iki ülke ortasındaki ticaret hacminin 1 milyar dolardan az olduğunu hatırlıyorum. Artık bu hacim 4 milyar dolara yaklaştı. Bu hükümetten evvel Macaristan’da Türk yatırımı yokken artık birçok Türk firması Macaristan’da yatırım yapıyor. Biz de bugün (3 Mayıs) Türkiye’de medikal sanayi alanındaki birinci Macar şirketi açtık.”

Tahıl mutabakatını “tek başarılı girişim” olarak nitelendirdi

Szijjarto, Macaristan’ın Ukrayna’ya komşu olması nedeniyle savaştan en çok etkilenen ülkelerden biri olduğuna işaret ederek bu alanda Türkiye’nin oynadığı rolün değerini vurguladı.

Savaşın bir an evvel son bulması gerektiğini, bunun için de muteber orta buluculara muhtaçlık duyduklarını vurgulayan Szijjarto, “Ara buluculuk konusunda tek başarılı teşebbüs, Türkiye tarafından, şahsen Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan tarafından yapılan tahıl anlaşmasıydı. Savaşın patlak vermesinden bu yana çatışan tarafların yaptığı tek kıymetli muahede bu tahıl anlaşmasıydı. Bu nedenle de gelecek devirde, barış görüşmeleri için ortam oluştuğunda Türkiye’nin çok büyük rolü olması gerektiğini düşünüyoruz.” görüşünü paylaştı.

Yakın vakitte ateşkes ve barış görüşmeleri için ortam oluşmasını umduklarını belirten Szijjarto, “Bu nedenle de Türk hükümetinin misyonuna devam edebilmesini ve dünya barışına katkı sağlamayı sürdürebilmeyi umuyoruz.” dedi.

“TDT, Asya, Kafkasya, Türkiye ve Avrupa ortasında bir köprü kuruyor”

Szijjarto, Macaristan’ın Türk Devletleri Teşkilatındaki (TDT) gözlemci üye statüsünü de kıymetlendirerek Macaristan’ın tüm üye devletlerde büyükelçilik açma ve tüm üyelerin Budapeşte’de büyükelçilik açma amacına ulaşıldığını vurguladı.

İki kutuplu bir dünyada Orta Avrupa’nın her vakit kaybedeceğini, bu yüzden de bu türlü bir durumu engellemeye çalıştıklarını belirten Szijjarto, “TDT, Asya, Kafkasya, Türkiye ve Avrupa ortasında bir köprü kuruyor. Bunun, daha âlâ ve daha barışçıl bir gelecek açısından gerekli olduğunu düşünüyoruz.” tabirlerini kullandı.

Szijjarto, Macaristan ile hem Türkiye’nin hem de öteki Türk devletlerinin derin tarihi ve kültürel bağları olduğunun altını çizerek “Bu nedenle, Türk devletlerini kardeşimiz olarak görüyoruz zira ortak kültürel mirasımız ortak bir geçmişten geliyor.” diye konuştu.

2024’ün Türkiye-Macaristan Kültür yılı olacağına dikkati çeken Szijjarto, bu bahiste hazırlıkların sürdüğünü, hazırlıkların seçimlerin akabinde sürat kazanacağını kaydetti.

“Türkiye’nin kendi otomobilini üretebilmesi, Türk iktisadının ne kadar geliştiğini gösteriyor”

Szijjarto, Türkiye’nin yerli arabası Togg’u da kıymetlendirerek “Türkiye’nin kendi otomobilini üretebilmesi, Türk iktisadının ne kadar geliştiğini gösteriyor zira ulusal bir otomotiv sanayisi iktisadın bir sonraki evrede olduğunu gösterir.” diye konuştu.

Macaristan’da birçok yabancı ülkenin otomobil ürettiğine lakin Macaristan’ın kendi yerli arabası olmadığına dikkati çeken Szijjarto, “Türkiye’nin bulunduğu noktaya gelmek için ne tıp emekler gerektiğinin farkındayız. Bu nedenle de Türk halkı kendisiyle pek haklı bir gurur duyabilir.” değerlendirmesini yaptı.

Szijjarto, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Togg’u deneyimlediğini ve aracı çok konforlu bulduğunu aktararak “Varank’a seri üretim başladığında, Macar piyasasını da değerlendirmelerini söyledim zira fiyat dikkate kıymet olursa bu aracın başka markalarla rekabet edeceğine inanıyorum.” dedi.

Bakan Szijjarto, kelamlarını, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a AK Parti ile seçimlerde baht ve muvaffakiyet diliyoruz.” halinde bitirdi.