Kuzey Makedonya’da düzenlenen Belgrad-Priştine diyalog toplantısı sona erdi

Kuzey Makedonya’nın Ohri kentinde düzenlenen Belgrad- Priştine diyalogu üst seviye toplantısı sona erdi.

Avrupa Birliği’nin (AB) arabuluculuğunda gerçekleştirilen toplantıya Kosova Başbakanı Albin Kurti, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve AB Belgrad-Priştine Diyalogu Özel Temsilcisi Miroslav Lajcak katıldı.

Borrell, Vucic ve Kurti görüşme sonrası gazetecilere açıklamalarda bulundu.

AB Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Ohri’de düzenlenen Belgrad-Priştine diyalogu üst seviye toplantısı kapsamında Kosova ve Sırbistan ortasında muahedeye varıldığını açıkladı.

Ayrıca Borell, iki taraf ortasında 27 Şubat’ta Brüksel’de düzenlenen toplantıda da bir muahede sağlandığını hatırlattı.

Toplantıda, 27 Şubat mutabakatının ne formda uygulanması gerektiğine dair bir muahedeye varılması gerektiğini lisana getiren Borell, bunun, “ne yapılması, ne vakit yapılması, kim tarafından ve nasıl yapılması gerektiğine” dair ayrıntılar ve pratik adımlar manasına geldiğini vurguladı.

Borell, “Biz bunun için 12 saat konuştuk. 12 saatin sonunda (bu anlaşmanın) nasıl uygulanması gerektiğine dair bir mutabakata vardık. Kosova ve Sırbistan, iki ülke ortasındaki bağların olağanlaşması yolunda (AB) Mutabakatının Uygulama Eki hakkında muahedeye vardı.” diye konuştu.

Anlaşma ve eki, Sırp tarafının isteksizliği nedeniyle imzalanmamış olsa da Borrell, bunların onaylanmış sayıldığını belirtti.

Bu mutabakat ve ekinin, iki ülkenin AB’ye giden yollarının ayrılmaz bir modülü olacağını belirten Borell, AB’nin, yükümlülüklerin yerine getirilmesini talep edeceğini, yükümlülüklerin yerine getirilmemesinin ise sonuçları olacağını vurguladı.

Borell, varılan muahedenin hem iki tarafa hem de tüm bölgeye fayda sağlayacağını kelamlarına ekledi.

“Görüşme epey kibar ve yapıcıydı”

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic de Kurti ile birkaç konuda muahedeye vardıklarını lakin hiçbir belgeyi imzalamadığını tabir ederek, “Elbette hepsi bu kadar değil. Üzerinde anlaştığımız bu birkaç nokta, her iki taraf için de müzakere çerçevesinin bir kesimi olacak.” dedi.

Önlerinde uzun bir yolun olduğuna işaret eden Vucic, “hiçbir şeyin bitmediğini tersine daha yeni başladığını” kaydetti.

Görüşmede, Kosova’da Sırp Belediyeler Birliğinin kurulmasının öncelikli bir yükümlülük olarak belirlenmesinin Sırbistan için büyük ehemmiyet taşıdığını kaydeden Vucic, “Memnun olduğumu söylemek zorundayım. Ben ve Kurti, kırmızı çizgilerimizin neler olduğunu farklı hallerde netleştirdik, bir şeyler yapmaya başlayacağımızı düşünüyorum. Görüşme epey kibar ve yapıcıydı.” tabirlerini kullandı.

Vucic ayrıyeten, görüşmelerin gelecek aylarda devam edeceğini ve görüşemeye dair ayrıntıları ülkesine döndüğünde vatandaşlarıyla paylaşacağını söz etti.

“Anlaşma, Kosova ile Sırbistan ortasında fiilen tanınmadır”

Kosova Başbakanı Albin Kurti ise Ohri’de gerçekleştirdiği görüşmelerin akabinde yaptığı açıklamada, “anlaşmanın fiilen (de-facto) tanınma olduğunu ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in muahedeyi imzalamaktan kaçındığı” söyledi.

Brüksel’de görüşülen muahedenin uygulanması konusunda mutabakata varıldığını vurgulayan Kurti, “Anlaşma fiilen karşılıklı tanımadır. Yani bu, Kosova ile Sırbistan ortasında fiilen tanınmadır.” sözlerini kullandı.

Kurti, şöyle devam etti:

“Uygulama eki ile temel muahedeyi imzalamak için Ohri’ye geldik. Temel muahedenin uygulanmasına istikamet verecek bir ek üzerinde kamuoyu mutabakatına vardık. Karşı taraf, 27 Şubat’ta Brüksel’de yapılan son toplantıda olduğu üzere muahedeyi imzalamaktan kaçıyor. Bu mutabakatın statüsünü yasal olarak bağlayıcı hale getirecek mekanizmayı bulmak AB’ye kalmıştır. Eke gelince, bu AB tarafından yayınlanacak ve orada neler içerip neleri içermediğini anlayacaksınız.”

Kurti, Borrell’in derhal uygulanması gerektiğini söylediği mutabakatın 7. hususunun, Sırp Belediyeler Birliği ile ilgili olmadığını, “Sırp toplumunun öz yönetimiyle” ilgili olduğunu söyledi.

Kurti ayrıyeten kayıp şahıslar konusunu “acil” olarak nitelendirerek, devletlerin geçmiş bahisler ile de ilgileneceğini belirtti.

Sırbistan, Kosova’yı kendi toprağı görüyor

AB, Kosova ile Sırbistan’ın Birliğe entegrasyon sürecinin ilerlemesi için iki ülke ortasındaki problemleri giderebilecek en son bir muahedeye varılmasını koşul koşuyor.

Kosova, 117 ülke tarafından bağımsız devlet olarak tanınmasına karşın, kuzeyinde devam eden etnik gerginlikler ve Birleşmiş Milletlere üye olamaması nedeniyle Avrupa’nın “donmuş ihtilaf” bölgelerinden biri olarak nitelendiriliyor.

Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor.

Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, AB arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında münasebetlerin olağanlaşması ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak yol bulmaya çalışıyor.