Kuraklık riskine karşı tarımda su israfının önlenmesi önerisi
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Ziraî Yapılar ve Sulama Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Demir, “45 milyar metreküp suyu gerçek ziraî alanda kullanamadığımız, gerçek altyapı çalışması yapamadığımız, su konusunda toplumu bilinçlendiremediğimiz için çok büyük bir israf kelam konusu. Yaklaşık yüzde 60 israf var.” dedi.
Demir, 22 Mart Dünya Su Günü nedeniyle gazetecilere yaptığı açıklamada, global iklimden etkilenen Türkiye’nin su kaynaklarının yeterli kıymetlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Yağış rejimlerinde vakit zaman yaşanan düzensizliklerin uzun vadede kıymetlendirilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Demir, “Türkiye su zengini bir ülke olarak biliniyordu, halbuki Türkiye, su fakirliği hududunda olan bir ülke. Hatta pek çok bölgesi su fakirliğine girmiş ve su gerilimi yaşıyor. Bu sene yaşadığımız kuraklık ve süreç Türkiye’nin bilhassa önümüzdeki periyotları büyük düşünceler yaşayacağı ikazını veriyor.”
“Önümüzdeki günleri rahat geçirebilmek için bugünden önlem almak gerekir”
Dünya Su Günü vesilesiyle bir davette bulunmak istediğini vurgulayan Demir, şöyle devam etti:
“Buradan hem yetkililere hem lokal idarelere hem de 85 milyon insanımıza şu uyarıyı yapmak istiyorum, gelin 22 Mart’ı bir milat kabul edelim ve Türkiye’de suyu gerçek kullanmayı öğrenerek yaz aylarında yaşayacağımız badireyi en az düzeye indirelim. Zira bu türlü devam ederse Türkiye’de çok önemli meşakkatler yaşayabiliriz. Bu yağış rejiminin düzensizliği, aşikâr periyotlarda yağışın çok şiddetli ve ani düşmesi yahut muhakkak periyotlarda hiç düşmemesi üzere kendini gösterebiliyor. Gerek sulama alanında gerek içme suyu alanında sularımız yetersiz olabilir. Evet, yağışları bekliyoruz fakat bu sene kar yağışını kâfi oranda alamadık. Kar yağışını kâfi oranda alamadığımız için de hem yer altı kaynaklarımız kâfi alanda beslenemedi hem de rezervlerimiz kâfi oranda dolmadı. Bu nedenle önümüzdeki günleri rahat geçirebilmek için bugünden önlem almak gerekir.”
Küresel iklimdeki değişimlerin su döngüsünü etkilediğine işaret eden Demir, 2023 yılı baraj doluluk oranı ve su rezervi oranlarının geçmiş yıllara nazaran hayli düşük olduğunu lisana getirdi.
Önümüzdeki 20-30 yıl içinde dünyanın yüzde 40’ına yakın bölgede, global iklimin tesiriyle su külfeti yaşanacağına dikkati çeken Demir, bu nedenle alınacak önlemlerin değerinin altını çizdi.
“1,5 yılda konutta ve endüstride kullandığımız sudan daha fazlasını tarımda israf ediyoruz”
Türkiye’de ivedilikle su israfının önüne geçilmesi gerektiğini, ülkede en çok su israfının tarımda yapıldığını söyleyen Demir, şunları kaydetti:
“Ülkemizdeki var olan su kaynaklarımızın toplamı DSİ’nin son sayılarına nazaran 112 milyar metreküp ve bunun yaklaşık 57 milyar metreküpünü fiili olarak kullanıyoruz. 57 milyar metreküp suyun da 45 milyar metreküpünü tarımda kullanıyoruz. 85 milyon insan yalnızca 12 milyar metreküp suyu konutta kullanıyor. Tarımda kullandığımız suda çok önemli dert var. Tarımda kullandığımız 45 milyar metreküp suyu yanlışsız ziraî alanda kullanamadığımız, gerçek altyapı çalışması yapamadığımız, su konusunda toplumu bilinçlendiremediğimiz için çok büyük bir israf kelam konusu. Yaklaşık yüzde 60 israf var. Bu da 25 milyar metreküpten fazla suyu boşa akıtıyoruz demek oluyor. Başka bir tabirle 85 milyon insanın 1,5 yılda meskende ve endüstride kullandığı sudan daha fazlasını tarımda israf ediyoruz.”
Evlerdeki su israfının da önüne geçilmesi gerektiğini belirten Demir, “Bununla ilgili toplumu bilgilendirici önlemler almalıyız. Bildiğiniz üzere bu husus üzerinde yaklaşık 30 yıldır konferanslar vermekteyim. Lakin bu yetmez hepimiz taşın altına elimizi koyup birtakım sorumluluklar almalıyız. Devletimizin ilgili ünite ve kuruluşları kıymetli çalışmalar yapıyor. Lakin bu çalışmalar halkın iştirak ve takviyesi olmadan yetersiz kalacaktır. Artık vaktimiz kalmadı, bugünden tezi yok 85 milyon insanımıza, suyun manasını, değerini, çevreyi, kuraklığı ve tasarrufu anlatmalı, öğretmeliyiz. Bu süreçte başarılı olabilmenin tek yolu 85 milyonun birlikte uğraşından geçmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.