Kolombiya ve ELN ortasındaki barış görüşmeleri üçüncü tıpta başladı

Kolombiya hükümeti ve silahlı isyancı örgüt Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) ortasında üçüncü çeşit barış görüşmeleri, Küba’nın konut sahipliğinde başladı.

Başkent Havana’daki El Laguito tesislerinde bir ortaya gelen tarafların “İkili ateşkes arayışı, insani yardım ve barış sürecine sivil toplumun katılımı” mevzularına odaklanacağı bildirildi.

Görüşmelerde, Kolombiya hükümetini Delegasyon Lideri Otty Patino ile Senatör Maria Jose Pizarro Rodriguez; ELN tarafını ise örgütün baş müzakerecisi Pablo Beltran (İsrael Ramirez) temsil ediyor.

Küba’yı Dışişleri Bakanı Bruno Rodriguez’in temsil edeceği, müzakereleri garantör ülkelerden gözlemcilerin takip edeceği kaydedildi.

Açılış konuşmasını yapan Küba Dışişleri Bakanı Rodriguez, “Küba, tarafların bu tarihi fırsatı değerlendirebilmesi için muahedeyi destekleyecek ve kolaylaştırılmasına yardımcı olacak.” sözünü kullandı.

ELN Baş Müzakerecisi Beltran da üçüncü çeşidin, ateşkese ulaşması manasında “kilit rol” oynadığını belirterek “Toplumun sürece iştirakine ve ateşkese ulaşılması için istekli ve hazırız.” dedi.

Senatör Rodriguez ise geri döndürülemez bir barış sürecine girdiklerini, müzakerelerde değerli ve kesin ilerlemeler sağlanması gerektiğini vurguladı.

Meksika, Venezuela, Şili, Norveç ve Brezilya, barış görüşmelerinin garantörü olurken İsveç, Almanya, İsviçre ve İspanya ise takviye ve işbirliğinde bulunmak üzere “yoldaş” ülke olarak hareket ediyor.

Üç yıl sonra müzakere masasına dönüş

Venezuela’nın garantörlük ve konut sahipliğinde başşehir Karakas’ta bir ortaya gelen taraflar, 2019’da askıya alınan barış görüşmelerini 22 Kasım 2022’de yine başlatmıştı.

Norveç ve Venezuela gözlemcilerinin de hazır bulunduğu görüşmeye, Kolombiya hükümeti ismine M-19 (19 Nisan hareketi) eski üyesi Patino, ELN heyetine ise Beltran liderlik etmişti.

İlk tıp görüşmelerinde 13 Aralık 2022’de ateşkese varılamamış fakat kimi bölgelerde insani yardım ve mahpustaki ELN militanlarının koşullarını güzelleştirme kararı alınmıştı.

Meksika’da 14 Şubat’ta başlayan ikinci çeşit barış görüşmeleri ise “ELN’nin siyasi statüsünün” tanınmasıyla tamamlanmıştı.

Kolombiya’da cumhurbaşkanı seçimini kazanan ve 7 Ağustos 2022’de misyonu devralan sol görüşlü Gustavo Petro, iktidara geldiğinde Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) ile 2016 Barış Mutabakatı’nı uygulamaya ve ELN ile barış görüşmeleri yapmaya kelam vermişti.

ELN ile müzakerelerin geçmişi

Kolombiya, ELN ile birçok sefer yarıda kesilen müzakerelere Santos devrinde başlamıştı. Müzakereler, Ekvador’un garantörlük ve konut sahipliğinden çekilmesi üzerine Havana’ya taşınmıştı.

Uzmanlara nazaran, finansmanını uyuşturucu kaçakçılığı, yasa dışı madencilik ve adam kaçırma üzere prosedürlerle sağladığı iddia edilen ve 2 binden fazla mensubu bulunan ELN ile Kolombiya hükümeti ortasındaki evvelki müzakere teşebbüsleri, örgütün içindeki dağınık güç ayrılığı ve radikal tutumlar nedeniyle ilerleyememişti.

Müzakereler, örgütün 2019’da bir polis okuluna düzenlediği ve 22 kişinin hayatını kaybettiği atağın akabinde periyodun Cumhurbaşkanı Ivan Duque tarafından askıya alınmıştı.