KEİPA Genel Konseyi’nde parlamenter diplomasi vurgusu yapıldı
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi’nin (KEİPA) 61. Genel Şura Oturumu’nda parlamenter diyaloğun kıymetine vurgu yapıldı.
Ankara’da bir otelde düzenlenen KEİPA 61. Genel Heyet Oturumu’nun ikinci gününde “Değişen Global Dinamiklerde Parlamenter Diplomasinin Rolü: Kalkınma, Barış ve İstikrar” başlıklı genel müzakere oturumu gerçekleştirildi.
KEİPA Lider Yardımcısı Eldar Guliyev, TBMM’ye teşekkür ederek, üst düzeyde bir toplantı hazırlandığını söyledi.
Parlamenter diplomasinin çok kıymetli olduğunu vurgulayan Guliyev, “Bizler birçok insanın oyuyla bu yetkiyi almışız. İnsanların umudunu ve itimadını kazanmak için elimizden geleni yapmak zorundayız. Bugün günümüzde çok farklı tehditlerle karşı karşıya kalıyoruz ve yasama organlarımızın dünyada olup bitenlerle ilgi temel bilgilere sahip olması gerekiyor.” sözünü kullandı.
Guliyev, parlamenter diplomasinin küreselleşme ve değişim esnasında düzenek olarak mevcut durumdan çok daha verimli çalışabileceğini lisana getirdi.
Özel alanlarda işbirliğinin ve etkileşimin daha üst seviyede olması için herkesin çalışmaya devam etmesi gerektiğini vurgulayan Guliyev, şöyle devam etti:
“Uluslararası diyaloglarda da parlamenter diplomasinin artık çok tesirli halde müdahale ettiğini ve başarılı olduğunu görüyoruz. Spor, kültür-sanat alanlarında etkileşimlerin daha nitelikli olması kıymet kazanıyor ve bu bağlamda KEİPA, çok kıymetli çalışmalar yapıyor, faaliyetlerimiz birçok alanı ele alıyor. Çalışmalarımızın birçoğu sahiden güzel bir örnektir. Parlamenter diyaloğun bundan sonra da daha geniş ve kapsayıcı bir halde devam etmesi elzemdir zira insanlarımıza daha yeterli bir gelecek için hepimizin el ele verip çalışması gerekiyor.”
“Diyalogları daha tesirli hale getirmemiz gerekiyor”
KEİPA Bulgaristan Delegasyonu Lideri Petar Kanev, son 3 yılda küresel seviyede bir değişim yaşandığını, birçok yapı ve kurumun bu değişimlerden etkilendiğini söyledi.
Global güvenlik ortamının çok fazla değişime uğradığını ve bunun güzel bir şey olmadığını belirten Kanev, “Bugün bir tehditle yüz yüze ise yarın çok daha farklı hiç bilmediğimiz bir tehditle karşı karşıya kalabiliriz. Bundan ötürü daha esnek sistemler, daha tesirli araçlar kullanmak ve onları oluşturmak bizim görevimiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Kanev, stratejik iştiraklerin kıymetinin artığını, hem devletler ortası hem de bölgeler ortası kurum ve kuruluşlarda daha tesirli formda bulunulması gerektiğini vurguladı.
Parlamento diplomasisinin yalnızca siyaset ve yasama olmadığını bunun ekonomik kalkınma manasına da geldiğini söyleyen Kanev, “İşbirliği, etkileşim bugün çok değerli bir yer kapsıyor. Diyalogları daha tesirli hale getirmemiz gerekiyor fakat bu biçimde küresel tehditlerle gayrette ilerleyebiliriz, başarılara imza atabiliriz.” diye konuştu.
“Karadeniz bölgesi, stratejik bir bölgedir”
KEİPA Romanya Delegasyonu Lideri Daniel Constantin, 30 yıllık bir parlamentolar ortası işbirliği tecrübelerinin olduğunu ve bunun gelecekteki işbirliklerini şekillendirmede kıymetli bir rehberlik yapacağını söyledi.
“Karadeniz bölgesi, stratejik bir bölgedir. Avrupa Birliği için de değerli bir bölge. Bu noktada bölgesel işbirliğine ben dikkat çekmek istiyorum.” sözlerini kullanan Constantin, Romanya Parlamentosu olarak Karadeniz’deki işbirliğine olan inancını yenilemek istediğini ve KEİPA’ya olan dayanaklarının devam edeceğini kaydetti.
“Hedeflere ulaşmak için işbirliği, diyalog ve müzakere kanallarını açık tutmak gerekir”
KEİPA Mali İşlerden Sorumlu Lider Yardımcısı ve KEİPA Türkiye Delegasyonu Lideri Cemal Öztürk, Karadeniz havzasında güvenlik ve istikrarın sağlanmasının ve bölge ülkelerinde kalkınma ve refahın temin edilmesinin değerli hale geldiğini belirterek, bölge ülkelerinin ortak çıkarları doğrultusunda ortaya koydukları gayelere ulaşmak için öncelikle işbirliği, diyalog ve müzakere kanallarını açık tutmaları gerektiğini vurguladı.
Parlamenter diplomasinin, bu kanallarının açık tutulması için en değerli araçlardan biri olduğunu kaydeden Öztürk, parlamenter diplomasinin etkin halde kullanılmasının değerine dikkati çekti.
Rusya delegasyonundan KEİPA Teknoloji ve Etraf İşleri Kurulu Lideri Alexey Kondratenko da Ukrayna delegasyonunun Genel Kurul’da provokasyon yapmakla suçladı.
Önemli bir yıl dönümü aktifliğini istedikleri üzere kutlayamadıklarını belirten Kondratenko, “Burada ‘Rusya’nın KEİ ve KEİPA’dan çıkarılması’ daveti, parlamentolar ortası diplomasiye alışılmamıştır.” dedi.
Ukrayna delegasyonundan KEİPA İktisat, Ticaret ve Finansal İşler Kurulu Üyesi Yuliia Klymenko, Rus delegasyona reaksiyon gösterdi.
Rusya Delegasyonu Lider Vekili Olga Timofeeva’nın dün yaptığı konuşmada, “Rusya denizi” tabirini kullandığını aktaran Klymenko, “O, bir Rus denizi değil. Karadeniz, Karadeniz bölgesindeki bütün ülkelere aittir.” sözünü kullandı.
Rus Delegasyonundan KEİPA Kültür, Eğitim ve Toplumsal İşler Kurulu Üyesi Aleksandry Trembitsky, Ukrayna’nın Rusya’ya ait tezlerine cevap vermek üzere kelam almak isteyince taraflar ortasında bir müddet kelamlı tartışma yaşandı.
“Toprak bütünlüğünü kabul ediyorsanız işgal ettiğiniz topraklardan çekilin”
KEİPA Ermenistan Delegasyonu Lideri Babken Tunyan ise “KEİPA’nın kuruluşunun parlamenter diplomasiyi göstermenin en değerli araçlarından biri olduğunu görüyoruz.” dedi.
Tunyan’ın, Azerbaycan’ı memleketler arası hukuka uymamakla suçlaması üzerine KEİPA Genel Sekreteri Asaf Hajiyev kelam alarak, Tunyan’a reaksiyon gösterdi. Yakın vakitte verdiği bir röportajda, toprak bütünlüğü hakkında sözler kullandığını belirten Hajiyev, Tunyan’a “Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü kabul ediyorsanız neden Hocalı özgür olmuyor?” sorusunu yöneltti.
KEİPA’nın kuruluşunun 25. yılından kabul edilen dokümanda, ülkelerin toprak bütünlüğünün ana unsur olduğunu vurgulayan Hajiyev, “Toprak bütünlüğünü kabul ediyorsanız işgal ettiğiniz topraklardan çekilin.” tabirini kullandı.
Hajiyev’in konuşması, Ermenistan delegasyonu tarafından sık sık bölündü.