Kazakistan halkı, meclisin yeni üyelerini belirlemek için 19 Mart’ta sandık başına gidiyor

Kazakistan’da halk, meclis ve mahallî meclis üyelerini seçmek için 19 Mart’ta sandık başına gidecek.

Son bir yılda Anayasa referandumu ve cumhurbaşkanlığı seçimi için 2 kere sandık başına giden Kazakistan halkı, meclis seçimlerinde oy kullanmaya hazırlanıyor.

Ülkede 19 Mart’ta yapılacak erken meclis ve lokal meclis seçimlerinde 5 yıl boyunca Parlamentonun alt kanadı Meclisin yanı sıra 17 vilayet ve 3 büyükşehrin lokal meclislerinde vazife alacak milletvekilleri seçilecek.

Kazakistan’ın “bağımsızlık tarihinde 8. meclis ve lokal meclis seçimleri” olarak kayda geçecek seçimlerde, Haziran 2022’de düzenlenen referandumla Anayasa’da yapılan değişiklikler kapsamında karma üyeli izafî temsil sistemi uygulanacak.

19 yıl ortadan sonra tekrar uygulanan sistemle çeşitli siyasi partilerin yanı sıra bağımsız adayların da meclise girmesiyle ülke siyasetine yeni isimlerin kazandırılması hedefleniyor.

Toplamda 98 koltuktan oluşacak Kazakistan Meclisinde 69 milletvekili siyasi partileri, 29 milletvekili de tek vekil çıkaracak bölgeleri temsil edecek.

7 siyasi parti ve 525 bağımsız aday yarışacak

Kazakistan Merkezi Seçim Kurulunun datalarına nazaran, seçime ülkede kayıtlı 7 siyasi parti katılacak.

Bunlar, iktidar partisi Amanat (eski ismiyle Işık Otan), Kazakistan Halk Partisi, Ak Jol Demokratik Partisi, Toplumsal Sosyal Demokrat Parti, Auyl (Köy) Partisi, Baytak Partisi ve Respublika Partisi oldu.

Ülkenin birinci yeşiller partisi olan Baytak Partisi ile genç girişimcilerin kurduğu Respublika Partisi birinci defa seçimde yer alacakken, 525 bağımsız aday da meclisteki 29 koltuk için yarışacak.

Siyasi partilerin meclise girmek için geçmesi gereken baraj, bu kere yüzde 7’den yüzde 5’e düşürülecek.

Ayrıca siyasi partilerin sunacağı milletvekili aday listesindeki bireylerin en az yüzde 30’unu “kadınlar”, “gençler” ve “engelliler” oluşturacak.

Yerel meclis seçimlerinde 14 bin 207 aday yarışacak

Aynı gün ülke genelinde mahallî meclislerin (Maslihat) milletvekilleri de seçilecek.

Her vilayet, ilçe ve büyükşehirlerde halkın çıkarını temsil eden Maslihatlar, aslında bölgelerde “mini meclis” fonksiyonunu sürdürüyor.

Özellikle bağlı oldukları vilayet, ilçe ve büyükşehrin kalkınma programını onaylama, mahallî bütçenin denetimi, inşaat ve kentin genel planını onaylama, Parlamentonun üst kanadı Senatoya bölgeyi temsil edecek senatörleri seçme üzere belli misyonları elinde bulunduran Maslihatlara 19 Mart’ta 3 bin 415 milletvekili seçilecek.

Bu kere yeni seçim sistemi çerçevesinde Maslihatlardaki koltuk dağılımı, yüzde 50’si siyasi parti listeleri ile öbür yüzde 50’si bağımsız milletvekilleri biçiminde oluşacak.

Yerel seçimlerde, Maslihatta milletvekili olmak için toplam 14 bin 207 aday yarışacak.

Yaklaşık 800 yabancı gözlemci seçimleri takip edecek

Kazakistan’daki erken meclis ve lokal meclis seçimlerini yaklaşık 800 yabancı gözlemci yerinde takip edecek. Bunlar ortasında AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üzere çeşitli milletlerarası kurumlar yer alıyor.

Seçimi, Azerbaycan, Moldova, Moğolistan, Özbekistan ve Tacikistan’ın Yüksek Seçim Heyeti liderleri da izleyecek.

Halihazırda yurt dışında yaşayan Kazakistan vatandaşları için 62 ülkedeki dış temsilcilikte, 77 sandık kurulacak.

Oy verme sürecinin mahallî saatle 07.00’de başlayıp 20.00’de sona ereceği seçimlerin kesin sonuçları 10 gün içinde açıklanacak.

Genç milletvekili adaylarının etkin olarak yer aldığı seçim propaganda periyodu, ülkede tüm süratiyle devam ediyor.

Astana caddelerindeki panolar, adayların fotoğraflarıyla doluyken, adaylar seçim paketlerini anlatmak için seçmenleriyle toplantılar yapıyor.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, 19 Ocak’ta Meclisi feshetme ve erken seçimin yapılmasına ait kararnameyi imzalamıştı.