İstanbul’da Marmara’ya yakın yapılar sarsıntıda risk altında

Uzmanlar, İstanbul’un Marmara Denizi’ne yakın ilçelerindeki binaların, zayıf yer yapısından ötürü mümkün bir zelzelede hasar görmemesi için süratli biçimde yenilenmesi gerektiğini söyledi.

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki zelzelelerin akabinde, beklenen Marmara zelzelesi nedeniyle bütün dikkatler İstanbul’a çevrildi. Kentte 2000 yılı öncesinde inşa edilen çok sayıda yapı bulunuyor. Bu yapıların bir kısmı ise Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde yer alıyor.

Uzmanlar, birden fazla eski zelzele yönetmeliğine nazaran yapılmış olan binaların, zayıf taban yapısından ötürü mümkün bir sarsıntıda hasar görmemesi için mevcut sarsıntı yönetmeliğine uygun formda süratle yenilenmesi gerektiği konusunda ihtarda bulunuyor.

AA muhabirine açıklamada bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Mühendisliği Geoteknik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ümit Karadoğan, İstanbul’un tarih boyunca zelzelelerin yaşandığı bir kent olduğunu söyledi.

İstanbul’da geçmişte meydana sarsıntılar nedeniyle önemli yıkımların yaşandığını belirten Karadoğan, “İstanbul’da 200-250 yıllık dönemlerde büyük sarsıntılar oluyor. İstanbul’da son devirlerde bir zelzelenin yaşanacağı uzmanlar tarafından öngörülüyor.” dedi.

Beklenen sarsıntı nedeniyle tüm gözlerin İstanbul’a çevrildiğini lisana getiren Karadoğan, kelamlarına şöyle devam etti:

“Bu nedenle İstanbul’un taban yapısı gündeme geldi. İstanbul çok değişken bir taban yapısına sahip, bölge bölge değişebiliyor. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece alüvyon tabanlardan oluşuyor. Bu nedenle bu yerler külfetli yerler. Anadolu Yakası’nda Maltepe ve Kartal’ın kıyı tarafları yer açısından düşünceli. Kuzeye gitgide taban daha çok kayalardan oluşuyor. Fatih’te, Eminönü bölgesi hariç taban sağlam. Eminönü’nde dolgu taban bulunuyor ancak Ayasofya, Süleymaniye’nin olduğu kısım kayalardan oluşuyor, buralarda taban güçlü. Lakin bir ilçeye büsbütün güzel demek yanlışsız değil. Her ilçenin taban yapısına parsel parsel bakmak gerekiyor. Bir yerin tabanın güzel olması zelzeleye hazırlıklı olma acısından kâfi değil.”

“İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor”

Zemin yapısı nedeniyle İstanbul’da Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde toprak yapısının zayıf olduğunu vurgulayan Karadoğan, “İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor. Bu nedenle kıyı tarafları birinci derecede sarsıntıdan etkilenecek yerler. Buradaki yapıların mevcut zelzele yönetmeliğine uygun biçimde gözden geçirilmesi, güçlendirilmesi yahut tekrar yapılması gerekiyor. Uygun taban etüdü yapılarak hakikat biçimde buraya konutları yapmamız lazım.” sözlerini kullandı.

“Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım”

İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Recep Özay ise İstanbul’un Tuzla’dan Gümüşyaka’ya kadar uzanan kıyı kısmındaki birçok yerin, yumuşak yerden oluştuğunu belirtti.

Sahil bölümlerinde ayrıyeten korozyonun da fazla olduğunun altını çizen Özay, “Örneğin Zeytinburnu ve Yeşilköy’de korozyon tesirli. Avcılar’da ise taban yumuşak, kil katmanı var. Beylikdüzü civarında 2000 öncesi eski yapılarda yer etüdü yok. Büyükçekmece’nin ise yeri problemli. Fatih’in Samatya ve Yedikule mahallerinde yer istikametinden düşünceler var.” diye konuştu.

Özay, Büyükçekmece’den Silivri’ye kadar uzanan yazlıkların tehlike altında olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Buralarda denetimsiz bir formda 60’lı, 70’lı yıllarda yapılmış çok katlı binalar var. Binaların temel sistemleri çok korozyondan ziyan görmüş, gereç ve taban tarafından berbat durumda. Buradaki binaların çok acil riskli bölge ilan edilmesi lazım. Anadolu Yakası’nda Tuzla’da taban sorunlu yerler var. Lakin burada yapı stoğu çok eski değil. Kadıköy Fenerbahçe, Kurbağalıdere civarı yer makûs. Eski binalarda yer etüdü yok, üst yapı ve gereç de ömrünü tamamlamış. Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım. İstanbul’un birçok noktasında binalar eski yönetmeliğe nazaran yapıldı. Bilhassa 70’li, 80’li yıllarda yapılan binalarda taban raporu ve zaruriliği yoktu. Binalar yumuşak yer üzerine klâsik kurallar çerçevesinde yapıldı.”