İsrail’de Netanyahu hükümetine karşı “sivil itaatsizlik günü” hareketleri yapıldı

TEL İsrail’de Binyamin Netanyahu hükümetinin, yargının yetkilerini kısıtlayan yasal düzenlemelerine karşı “sivil itaatsizlik günü” kapsamında kitlesel protestolar gerçekleştirildi.

Hükümet, tartışmalı yargı düzenlemesini Meclis’ten geçirme noktasında adım adım ilerlerken, bunu “yargıya müdahale” olarak pahalandıran kümelerin ülke genelinde 12 haftayı geride bırakan hareketleri de artıyor.

Göstericiler, daha evvel davetleri yapılan bugünkü aksiyon çerçevesinde başta Tel Aviv olmak üzere ülke genelinde ana arterlerde ve kent meydanlarında kümeler halinde gün boyunca farklı protestolar için toplandı.

Tel Aviv’deki göstericiler, ellerinde İsrail bayraklarıyla “Demokrasi” ve hükümete hitaben “Utanın” sloganları attı.

İsrail polisi kentte şovların odak noktası haline gelen Kaplan Caddesi’ne çıkan yolları trafiğe kapatırken göstericiler de Tel Aviv kent merkezinde kimi kavşaklarda toplanarak trafiği durdurdu. Trafikte bekleyen kimi şoförler reaksiyon, kimileri da göstericilere takviye hedefiyle korna çaldı.

Kaplan Caddesi’nden kentin ana arteri Ayalon Otoyolu’na çıkan yollarda demir bariyerlerle tedbir alan polis ve göstericiler ortasında arbede yaşandı. Göstericilere atlı birliklerle güç kullanarak müdahale eden polis, Ayalon Otoyolu etrafındaki noktalarda TOMA konuşlandırdı. Polis mahzurlarını aşmayı başaran bir küme, Ayalon Otoyolu’nu çift istikametli trafiğe kapatınca polis, bu kümeye müdahale etti. Polis ilerleyen saatlerde Ayalon Otoyolu’nu trafiğe açtı.

Kaplan Caddesi yakınlarında göstericiler, tabanında “Davud Yıldızı” bulunan büyük bir kum saati maketinin üzerine “İsrail hükümeti için vakit doluyor” yazdı.

En az 100 kişi gözaltına alındı

İsrail polisi, ülke genelinde ortalarında protesto hareketinin önderlerinin de yer aldığı en az 100 kişiyi gözaltına aldığını açıkladı. Gösterici kılığına girmiş sivil polislerin protestocuları gözaltına alırken devreye girdiği görüldü.

Göstericiler, ülke genelinde birçok noktada İsrail hükümetinin yargı düzenlemesini eleştiren pankart, afiş, maket ve kolay heykeller hazırladı.

İsrail basınında yer alan imgelerde, kıyı ve kuzey kentlerinde göstericilerin kimi ana yollar ve kavşakları kapattığı görüldü.

İsrail’de Netanyahu’nun iktidar koalisyonunda yer alan bakan ve milletvekillerinin meskenlerinin etrafında de çok sayıda protesto gösterisi düzenlendi.

Petah Tikva kentinde iktidar ortağı çok sağcı Yahudi Gücü Partisi’nin aktifliği etrafında düzenlenen protestoda, polislerin eski Kamu Güvenlik Bakanı Omer Bar-Lev’i tartakladığı kameralara yansıdı.

Ultra Ortodoks Musevilerin mahallesinde protesto

Yaklaşık 3 bin gösterici, akşam saatlerinde Ramat Gan kentindeki Ultra Ortodoks (Haredi) Musevilerin yaşadığı Beni Barak mahallesinden geçen bir yürüyüş düzenledi. İsrail polisi etrafta geniş güvenlik tedbiri aldı, ana caddeye çıkan yolları kapattı.

Bazı Ultra Ortodoks Museviler, protestocularla kelamlı sataşmaya girdi. Göstericiler, Haredi mahallesinde yürürken birtakım binalardan protestoculara hakikat havai fişek atıldı. Kimi noktalarda, Ultra Ortodoks Musevilerle, göstericiler ortasında arbede çıktı, polis müdahale etti.

Tel Aviv, Hayfa, Batı Kudüs ve Netanya üzere büyük kentler başta olmak üzere, ülke çapında onlarca noktada farklı meslek kümeleri ve sivil toplum örgütlerinin akşam saatlerine kadar şovları devam etti.

İsrail’deki tartışmalı yargı düzenlemesi

Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandıran, yargının, yargıçların seçimi üzerindeki tesirini azaltan bir “yargı reformu” planladıklarını duyurmuştu.

Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının birtakım yetkilerini Meclis’e devretmeye yönelik atakları, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı düzeneği ortasında tansiyona yol açmıştı.

Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak misyon yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclis’in çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” karşıtlık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.

Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclis’in çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti.

Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve milletlerarası alanda yargının yetkilerini kısıtladığı gerekçesiyle ağır halde eleştirilmişti.

Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un, taraflara “iç savaş” uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti.

Öte yandan devam eden tartışma ve yansılara karşın “yargı reformu” kapsamındaki “başbakanın misyondan alınmasını zorlaştıran” yasa tasarısı bugün Meclis’ten geçmişti.