İsrail Savunma Bakanı, tartışmalı yargı düzenlemesini durdurması için hükümete davet yaptı

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, İsrail’de siyasi krize ve kitlesel protestolara yol açan tartışmalı yargı düzenlemesinin durdurulması için hükümete davette bulundu.

Başbakan Binyamin Netanyahu’nun liderlik ettiği Likud partisinin önde gelen isimlerinden olan Gallant, Netanyahu’nun öncülük ettiği koalisyon hükümetinin Meclis’ten geçirmekte direttiği yargı düzenlemesine ait imajlı açıklama yaptı.

Gallant, açıklamasında, İsrail ordusundaki binlerce yedek askerin eğitimlere katılmayacaklarını ilan ederek hükümetin yasa tasarısına reaksiyon göstermelerine ait tasasını lisana getirdi.

Savunma Bakanı, “Ülke içindeki ayrılık, İsrail ordusuna ve savunma teşkilatına derinlemesine nüfuz etti. Bu, İsrail’in güvenliğine yönelik açık ve büyük bir tehdittir. Buna müsaade vermeyeceğim.” dedi.

Yargı düzenlemesi sürecinin durdurulması ve diyalog daveti yapan Gallant, şunları söz etti:

“(Askeri) Alandan sesler duyuyorum ve endişeleniyorum. İsrail toplumunda yaşanan olaylar ordunun ve savunma teşkilatının dışında cereyan etmiyor. Öfke, hayal kırıklığı ve kaygı hisleri daha evvel hiç görmediğimiz boyutlara ulaştı. Bu tabloyu Başbakan Netanyahu’ya sundum. (Yargı düzenlemesi) Süreci şu anda durdurmalı ve oturup konuşmalıyız.”

“Yargıda bir değişikliğe muhtaçlığımız var fakat büyük değişiklikler diyalogla yapılmalıdır.” değerlendirmesinde bulunan Gallant, “Şimdi kendi sesimle alenen söylüyorum; yasama sürecini durdurmalıyız.” diye konuştu.

İki Likud milletvekilinden Gallant’a destek

Savunma Bakanı Gallant’ın davetine, Likud içinden de takviye geldi.

Likud milletvekilleri Yuli Edelstein ve David Bitan, Gallant’a katılarak, yasa tasarısının durdurulması ve diyalog davetinde bulundu.

İsrail Meclisi’nde Dışişleri ve Savunma Komitesi’nin Lideri olan Edelstein, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Gallant’a teşekkür ederek, “Halkın çoğunluğu yargı sisteminde bir değişiklik gerektiğini anlıyor ve bunu istiyor fakat bu, geniş bir fikir birliğine varmak için sabır, diyalog ve kapsamlı bir telaffuzla yapılmalıdır.” tabirlerini kullandı.

Bitan da Twitter hesabından emsal bir paylaşımda bulunarak şöyle dedi:

“Haftalar evvel de söylediğim üzere yasa teklifi durdurulmalı, derhal müzakerelere başlanmalı ve kapsamlı bir mutabakata varılmalıdır. Savunma bakanı arkadaşımın kelamlarını destekliyorum.”

Muhalefet önderi Lapid: “Cesur ve kıymetli bir adım”

Öte yandan, eski Başbakan ve muhalefet partisi önderi Yair Lapid de Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Gallant’ın, “İsrail Devleti’nin güvenliği için mert ve kıymetli bir adım attığını” belirtti.

Lapid, paylaşımında şu değerlendirmelere yer verdi:

“Yargı düzenlemesi ulusal güvenliğe önemli biçimde ziyan veriyor ve bu tehlikeli bozulmayı durdurmak onun (Gallant’ın) vazifesi ve sorumluluğudur.

İşte hakikat anı. Hükümete sesleniyorum; her şeyi durdurun. Yargı seçim konseyi hakkındaki yasa tasarısını ya da (koalisyon hükümeti ortaklarından Aryeh Deri’ye atfen) Deri Kanunu’nu geçirmeyin ve gelin Cumhurbaşkanlığı konutunda müzakere edelim.”

Aşırı sağcı Ben-Gvir’den, Gallant’ı vazifeden alması için Netanyahu’ya çağrı

Gallant’ın açıklamasına reaksiyon gösteren çok sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı ve koalisyon ortağı Itamar Ben-Gvir, Başbakan Netanyahu’ya Gallant’ı misyondan alma davetinde bulundu.

Twitter hesabından yaptığı açıklamada Ben-Gvir, Gallant’ın “İsrail ordusunu pazarlık aracı olarak kullanan anarşistlerin şantaj ve tehditlerine teslim olduğunu” ileri sürdü.

Ben-Gvir, “Gallant, sağ seçmenin oylarıyla seçildi lakin pratikte solcu bir gündemi destekliyor. Medyanın ve protestocuların baskısı karşısında yere yığıldı. Başbakanı, onu derhal vazifeden almaya davet ediyorum.” tabirlerini kullandı.

Gallant, daha evvel iptal ettiği konuşmayı yaptı

Gallant’ın 23 Mart’ta yargı düzenlemesine karşı bir açıklama yapması bekleniyordu, fakat İsrail Başbakanı Netanyahu ile görüşmesinin akabinde bu konuşmayı iptal etmişti. Netanyahu, akşam saatlerinde Gallant ile yaklaşık 20 dakikalık bir görüşme yapmıştı.

Gallant, Netanyahu’ya ülke genelindeki yargı düzenlemesi zıddı protestoların orduya tesirinden bahsetmiş ve telaşlarını iletmişti. Gallant, Netanyahu’nun teşebbüsü üzerine konuşmasını iptal etmişti.

Netanyahu hükümetinin tartışmalı “yargı reformu”

Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandıran, yargının, yargıçların seçimi üzerindeki tesirini azaltan bir “yargı reformu” planladıklarını duyurmuştu.

Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının birtakım yetkilerini Meclis’e devretmeye yönelik atılımları, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı sistemi ortasında tansiyona yol açmıştı.

Ülkedeki en yüksek yargı makamı olarak vazife yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclis’in çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” karşıtlık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip.

Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclis’in çıkardığı kanunları bozma yetkisinin büyük ölçüde elinden alınacağını belirtmişti.

Hükümetin yargının yetkilerini kısıtlayan ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören yargı düzenlemesi, İsrail içinde ve milletlerarası alanda ağır halde eleştirilmişti.

Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un, taraflara “iç savaş” uyarısı yaparak sunduğu alternatif tasarı da iktidar tarafından reddedilmişti.

İsrail ordusunda savaş pilotları, denizaltı subayları, siber güvenlik uzmanları, özel kuvvetler üzere ünitelere bağlı binlerce yedek asker, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesini uygulaması durumunda misyonlarına devam etmeyeceklerini yahut eğitimlere katılmayacaklarını açıklamıştı.

İsrail’de iç ve dış istihbarat teşkilatları, öteki güvenlik kurumlarının çalışanları da yaptıkları açıklamalarla hükümetin yargı düzenlemelerine karşı itirazlarını duyurmuştu.

Devam eden tartışma ve reaksiyonlara karşın “yargı reformu” kapsamındaki “başbakanın misyondan alınmasını zorlaştıran” yasa tasarısı 23 Mart’ta Meclis’ten geçmişti.

Bu hafta Mecliste görüşülmesi beklenen öteki bir yasa tasarısı, hükümetin, Yüksek Mahkeme üyelerinin belirlenmesinde öncelikli kelam sahibi olmasını ve böylece Yüksek Mahkeme Liderini belirleyebilmesini öngörüyor.

Netanyahu öncülüğündeki koalisyon, yargı düzenlemesine karşı davet yapan Gallant ve başka Likud milletvekillerinin hükümetten takviyesini çekmesi durumunda Meclis çoğunluğunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir.