İspanya ve İngiltere başbakanları Cebelitarık-AB bağlantılarını görüştü

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Brexit sonrası belirsizliğini koruyan Avrupa Birliği (AB) ile Cebelitarık özerk idaresi bağlantılarının en kısa müddette bir mutabakatla belirlenmesi konusunda mutabık kaldı.

Sanchez ve Sunak’ın bugün yaptığı telefon görüşmesi sonrasında taraflar açıklama yaptı.

Her iki açıklamada da Sanchez ve Sunak’ın, “Brexit sonrasında Cebelitarık ile AB bağlantılarında mümkün olan en kısa müddette bir mutabakat yapılması konusunda uzlaştığı” söz edildi.

İspanya Başbakanlığı, görüşmede, her iki önderin de “bölgede ortak refahın faydasına olacak bir mutabakata varılması konusunda mutabık olduğu” bilgisini paylaştı.

Ekonomik, güvenlik, göç mevzularında ikili alakalar ile Rusya-Ukrayna savaşını da konuşan Sanchez ve Sunak’ın Avrupa Siyasi Topluluğu’nun 1 Haziran’da Moldova’da ve İspanya’nın AB periyot başkanlığında 5 Ekim’de Granada’da yapılacak toplantılarda bir ortaya gelecekleri bildirildi.

İngiltere tarafından Başbakanlık Ofisi 10 Numara’dan bir sözcünün yaptığı açıklamada, “Liderler, Cebelitarık konusunda, İngiltere-AB Muahedesi müzakerelerinin ilerletilmesi ve uygun bir muahedenin mümkün olan en kısa müddette sonuçlandırılmasının değeri üzerinde mutabık kaldı.” bilgisi verildi.

Görüşmede ayrıyeten, Sunak’ın, yasa dışı göçle uğraş ve güç güvenliği üzere hususlarda İspanya ile birlikte çalışmanın ehemmiyetini vurguladığı belirtildi.

Liderlerin Ukrayna’daki durumu da ele aldığı, Rusya’nın yasa dışı işgaline karşı Ukrayna’nın savunmasına ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin barış planına verilen daimi takviyenin bir sefer daha teyit edildiği kaydedildi.

Cebelitarık’ın geçmişi

İngiltere, 1973’te şimdiki ismi Avrupa Birliği olan Avrupa Ekonomik Topluluğu’na girdiğinde, Cebelitarık da dış münasebetleri İngiltere’ye bağlı Avrupa toprağı olarak dahil olmuştu.

Cebelitarık, AB’nin Gümrük Birliği’nin, vergi mutabakatlarının ve Ortak Tarım Siyaseti’nin dışında tutuluyor.

Birleşmiş Milletlerin (BM) “özerk olmayan ülke” listesinde yer alan, İspanya’nın güneyindeki Cebelitarık özerk bölgesinin egemenliği, 1713’te imzalanan Utrecht Antlaşması ile İspanya tarafından İngiltere’ye devredilmişti.

İspanya bu mutabakatta boğaz ve kara suları ile ilgili bir karar olmadığını savunurken, İngiltere Cebelitarık’ın bütün olarak kendisine bırakıldığını belirtiyor.

İspanya Cebelitarık problemine karşı BM’nin toprak bütünlüğü ve dekolonizasyon ile ilgili kararlarını münasebet gösterirken, İngiltere yarımadanın kendi siyasi statüsünü belirleme hakkına sahip olduğunu savunuyor.

Cebelitarık’ta egemenlik haklarıyla ilgili bu vakte kadar iki sefer halk oylaması yapıldı.

İlk 1967 yılında düzenlenen halk oylamasında yüzde 96 üzere çok büyük bir oranla Cebelitarıklılar İngiltere’ye bağlı kalmak istediklerini söylemişti.

Cebelitarık özerk idaresi tarafından 2002’de yapılan referandumda da Cebelitarıklıların yüzde 98,97’si İngiltere ve İspanya ortasında ortak egemenliğe karşı çıkmıştı.

Cebelitarık’ın iktisadı, “off-shore” bankacılığı, internet üzerinden bahis ve turizme dayanıyor. İspanya’nın güneyindeki 6,7 kilometrekarelik kara modülü, askeri ve diplomatik münasebetlerle vakit zaman İspanya ile İngiltere ortasında gerginliğe yol açıyor.

İngiltere’nin resmi olarak AB’den ayrıldığı 1 Şubat 2020 tarihinden bugüne AB-Cebelitarık bağlantılarında belirsizlik hakim olurken, Cebelitarık’ın statüsü ve İspanya hududunun nasıl izleneceği hususlarında taraflar ortasında şimdiye kadar uzlaşma sağlanamadı.