İran’da Ukrayna uçağıyla ilgili davada aileler verilen cezaları kâfi bulmadı

İran’da 2020’de “yanlışlıkla” düşürülen Ukrayna’ya ilişkin yolcu uçağında hayatını kaybedenlerin ailelerinin, ilgili davada çeşitli rütbelerden 10 askere verilen en yükseği 13 yıllık mahpus cezalarını kâfi bulmadığı ve karara itiraz edecekleri bildirildi.

İran’ın “İtimad” gazetesine konuşan ailelerin avukatlarından Mahmud Alizade Tebatebai, İran’daki askeri mahkemenin kararını protesto edeceklerini belirtti.

Kararın hala kendilerine ulaşmadığını söyleyen Tebatebai, kararın davacılara bildiri edilmeden yargının internet sitesinde yayımlandığını ve bunun “hukukla ilgisi olmayan yanlış bir usul” olduğunu lisana getirdi.

Davacıların birçoklarının “mahkemeden adalet umudu kalmadığı için” şikayetlerini geri çektiğini söyleyen Tebatebai, “Ben ve adaletin yerini bulacağını uman başka kimi müvekkiller kararın beklediğimiz üzere olmadığını gördük. Karara muhakkak itiraz edeceğiz. Yargıtayın münasebetlerimizi ve dokümanlarımızı dikkate alacağını umuyoruz.” tabirlerini kullandı.

İranlı avukat, birinci derece sanığın Ceza Kanunu’nda en ağır cürümlerden sayılan “muharebe” ile suçlanmasına karşın 13 yıl mahpus cezası almasına ve bunun kâfi olmadığına dikkati çekerek, “Bugün kamuoyu, bu ‘muharebe’ ile son aylarda (protestolarla ilgili) idam kararı verilen ‘muharebe’ cezalarının ne farkı olduğunu merak ediyor.” dedi.

Ukrayna yolcu uçağının düşürülmesinde 176 kişi hayatını kaybetmişti

Ukrayna Hava Yollarına ilişkin 752 sefer sayılı Boeing 737 tipi yolcu uçağı, 8 Ocak 2020 sabahı Kiev’e gitmek üzere Tahran Milletlerarası İmam Humeyni Havalimanından havalandıktan kısa müddet sonra düşmüş, uçaktaki 176 bireyden kurtulan olmamıştı.

İranlı yetkililer evvel uçağın vurulduğu savlarını kabul etmemiş daha sonra Genelkurmay Başkanlığı, uçağın “hassas askeri bir noktanın” üzerinden geçerken “insani hata” sonucu hava savunma sistemince fırlatılan iki füzeyle ezkaza düşürüldüğünü açıklamıştı.

İran İhtilal Muhafızları Ordusu, uçağın düşürülmesinden birkaç saat evvel İranlı General Kasım Süleymani’nin öldürülmesine misilleme olarak ABD’nin Irak’taki üslerine füze saldırısı düzenlemişti.

İran, olaydan yaklaşık bir yıl sonra 30 Aralık 2020’de hayatını kaybedenlerin her birinin ailesine 150 bin dolar tazminat ödeyeceğini duyurmuştu.

Tahran Askeri Başsavcısı Gulam Abbas Türki, 7 Ocak 2021’de yaptığı açıklamada, uçak kazasıyla ilgili olayda kusurlu olduğu tespit edilen bireylerden yalnızca birinin tutuklu bulunduğunu, başkalarının kefaletle hür bırakıldığını ve tutuksuz yargılandıklarını bildirmişti.

Davanın birinci duruşması, olayın gerçekleşmesinden yaklaşık iki yıl sonra Kasım 2021’de görülmüştü.

Tahran’daki askeri mahkemenin 16 Nisan Pazar günü açıklanan kararında, uçağın vurulduğu füzeleri ateşleyen Tor-M1 hava savunma sisteminin kumandanı olduğu belirtilen davanın birinci derece sanıklarından ismi açıklanmayan bir sanığın 13 yıl mahpus cezasına çarptırıldığı belirtilmişti.

Söz konusu kumandan mahkemede, “hedefin özelliklerinin seyir füzesine misal olduğunu düşünerek komuta merkezinin talimatına alışılmamış biçimde, müsaade almaksızın ilgili talimatın bilakis uçağa iki füze ateşlemek”le suçlanmıştı.

Davada ikinci ve üçüncü derece sanıklar olarak yargılanan çeşitli rütbelerden başka 9 ordu mensubu da 1 ila 3 yıl ortasında mahpusa mahkum edilmiş ve mahkeme kararına itiraz yolunun açık olduğu bildirilmişti.