İran’da kameralarla yapılacak başörtüsü kontrolleri uygulamaya girdi

İran’da kameralarla yapılacak başörtüsü kontrolleri uygulamaya girerken bayanları başörtüsünü çıkarmaya teşvik edenlerin ceza mahkemelerinde 1 yıldan 10 yıla kadar mahpusla yargılanacağı ve beklenen bir mahkumiyete karşı itiraz haklarının olmayacağı bildirildi.

İran’ın yarı resmi Fars Haber Ajansı’na nazaran, sokaklarda, işletmelerde ve otomobillerde başörtüsü kurallarına riayet edilmesine yönelik hazırlanan uygulama bugün prestijiyle yürürlüğe girdi.

Başörtüsü kuralına riayet etmeyenlerin güvenlik kameralarıyla tespit edilerek telefonlarına kısa iletiyle ikaz gönderileceği ve uyarıyı dikkate almayanlar hakkında isimli süreç yapılacağı belirtildi.

Konuyla ilgili açıklama yapan İran Genel Başsavcı Yardımcısı Abdussamad Hürremabadi, başörtüsü kurallarını ihlal edenlerin ceza mahkemesinde yargılanacağını ve mahkemenin vereceği kararlara itiraz yolunun açık olmayacağını belirtti.

Hürremabadi, başörtüsünü açmaya teşvik etme cürmünün ise başörtüsü kuralına riayet etmeme hatasından çok daha ağır olduğunu ve mahkumiyet halinde temyiz hakkı verilmeyeceğini tabir ederek, “Bu şahıslar Ceza Kanunu’nun 639. hususuna nazaran, bozgunculuğu teşvik cürmünden bir yıldan on yıla kadar mahpusla cezalandırılabilir. Bu nedenle mahkemeler, rastgele bir biçimde diğerlerini başörtüsü açmaya teşvik edenleri üstte belirtilen cezaya mahkum etmekle yükümlüdür.” dedi.

İran’daki şovlar ve başörtüsü zorunluluğu

Tahran’da 13 Eylül 2022’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşat devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra rahatsızlanarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini’nin 16 Eylül’de hayatını yitirmesi, ülke idaresine karşı protestolara yol açmıştı. Şovlar sırasında yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği açıklanmıştı.

Emini’nin vefatı üzerine başlayan protestolar, 1979’dan bu yana uygulanan zarurî başörtüsü yasasının esnetilmesi taleplerini yine gündeme getirmişti.

İran’da “İyiliği Emretme ve Berbatlıktan Sakındırma Merkezi” Sözcüsü Ali Hanmuhammedi, 5 Aralık 2022’de yaptığı açıklamada, tenkitlerin gayesindeki İrşat devriyelerinin misyonunun sona erdiğini ve başörtüsü uygulamasının “daha çağdaş prosedürlerle teknolojiden de faydalanılarak devam edebileceğini” belirtmişti.

Bu süreçte ülkede kimi bayanların başörtüsü kurallarına uymadığına dair imajlar toplumsal medyada yer bulmuştu. Bununla birlikte zarurî başörtüsü maddesine uymadığı tespit edilen birtakım işletmelerin kapatıldığına dair haberler ülke medyasına yansımıştı.

İran başkanı Ayetullah Ali Hamaney ise 4 Ocak’ta yaptığı konuşmada, ülkedeki mecburî başörtüsü kurallarına tam riayet etmeyen bayanların “dinsizlik ve rejim karşıtlığıyla” itham edilmemesi gerektiğini söylemişti.

İçişleri Bakanlığı ve Yargı Erki tarafından farklı başka yapılan açıklamalarda, zarurî başörtüsü kuralına karşıt hareket edenlere karşı harekete geçileceği tabir edilmiş ve daha sonra sokak ve caddelerdeki kameraların başörtüsü kontrolleri için kullanılacağı belirtilmişti.