Irak’ta “tartışmalı seçim yasasının” birtakım hususları, Meclis’ten geçti
Irak’ta, tartışmaya neden olan yeni seçim yasası tasarısının birtakım hususları, Meclis’ten geçti.
Parlamentoda milletvekilleri ortasında uzun süren görüşme ve müzakereler sonrası sabaha karşı gerçekleştirilen oturumda kimi hususlar oylandı.
Kabul edilen hususlara nazaran, Irak Meclisi’nde sandalye sayısı, mevcut haliyle 329 olacak. Seçimde oylar elle sayılacak ve sonuçlar, en geç 24 saat içerisinde açıklanacak.
Azınlıklara “kota” sistemi
Yeni maddede, azınlıklara da kota ayrılıyor. Buna nazaran, Hristiyanlara Bağdat, Musul, Kerkük, Duhok ve Erbil vilayetlerinden 5, Yezidilere Musul’dan 1, Sabia Mendailere ise Bağdat’tan 1 sandalye veriliyor.
Şebeklere de Musul ve Feyli Kürtlere Vasıt vilayetinden birer sandalye tahsis edildi.
Yasada, milletvekili adayları için üniversite kaidesi aranırken, azınlık adaylarının ise lise mezunu olabileceğine karar verildi. Milletvekili adaylarının hiçbir “ahlaki suça” karışmamış ve bu mevzuda karar giymemenin yanı sıra idari ve mali yolsuzluklara da bulaşmamış olma kaidesi getirildi.
Yeniden mahallî seçim kararı
Mecliste ayrıyeten daha evvel lağvedilen lokal vilayet meclisi seçimlerinin de 6 Kasım 2023’te yapılması onaylandı.
Yeni seçim yasası tasarısının başka hususları ise 25 Mart’ta mecliste oylamaya sunulacak.
Tartışmalı yeni yasa tasarısı
Irak’ta hükümet ortağı Şii, Sünni ve Kürt partilerin hazırladığı yeni seçim yasası tasarısıyla, “çoklu seçim bölgesi” sisteminden, “kapalı liste ve tek seçim bölgesi” sistemine dönülmesi isteniyor.
Bazı küçük partiler ve bağımsız milletvekilleri, iktidar partilerinin işine yarayacağı gerekçesiyle tasarıya karşı çıkıyor.
Siyasetten çekilen Şii dini ve siyasi önder Mukteda es-Sadr ve Şiilerin en büyük merci Ayetullah Ali es-Sistani’nin de seçim yasasında eskiye dönüşe karşı çıktığı biliniyor.
Irak’ta “çoklu seçim bölgesi” sistemi birinci kere 10 Ekim 2021’de yapılan seçimlerde kullanılmıştı. Bu sistemle bilhassa İran dayanaklı Şii partiler oy kaybına uğramıştı.
Irak’ın başşehri ve güney vilayetlerinde bu seçim maddesine karşı protesto şovları düzenlenmişti.