İnşaat çeliğine “karot testi” çalışması başlatıldı

KBÜ Demir Çelik Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Yavuz Sun:

“Nervürlü inşaat çeliğinin çekme, atma, yüzde uzama kıymetlerini test edip çıkan sonuçların standartla ne kadar uyumlu olduğunu yahut standardı karşılayıp karşılamadıklarını belirleme imkanımız var”

KARABÜK – Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen sarsıntının akabinde nervürlü inşaat çeliği üzere donatıların dayanıklılığının gündeme gelmesiyle birlikte Karabük Üniversitesinde, inşaat çeliğinin çekme ve atma bedellerine ait “karot testi” çalışması başlatıldı.

Nervürlü inşaat çeliğinin standartlarına dair ölçme ve değerlendirmelerin yapıldığı Karabük Üniversitesi Demir Çelik Enstitü MARGEM laboratuvarlarında bina dayanıklılığını ölçmek maksadıyla gerçekleştirilen “karot testine” dair ön çalışmalara başlandı. KBÜ Demir Çelik Enstitü MARGEM laboratuvarlarında nervürlü inşaat çeliğinin standartlarına dair ölçme ve değerlendirmeler yapılıyor. KBÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısım Lider Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Fethi Ertenli, zelzeleye güçlü yapı üretme hakkında kâfi bilince sahip olunmadığının Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili etkileyen zelzelede ortaya çıkan yıkımlarla görüldüğünü hatırlattı.

İnsanların şu an için oturmakta oldukları binaların zelzeleye güçlü olup olmadıklarını, nasıl öğreneceklerini merak ettiği, bunun en güzel yolunun bir performans tahlili yapmak olduğunu söz eden Ertenli, mevcut yapının, taşıyıcı sistemin ve taşıyıcı sistemdeki gerecin durumunu tespit için yapının hasarlı yahut hasarsız planlarının ve rölevelerinin çıkartıldığını lisana getirdi. Ertenli, “Bu ön çalışmalar sonucunda binanın sayısal modelinin oluşturularak bir mümkün zelzelede nasıl davranış sergileyeceğini yönetmeliğin bize önerdiği hudutlar dahilinde tahlil etmek ve sonuçlarını kıymetlendirmekten ibarettir” dedi.

“Karot numunesi alarak betonun dayanımının ne formda olduğunu tespit ediyoruz”

Mevcut binaların hasar tespitini donatı sıyırma süreçleriyle tespit edildiğini aktaran Ertenli, “Donatıdan numune alıp çekme testini gerçekleştirerek donatının akma dayanımının ne düzeyde olduğunu tespit ediyoruz. Karot numunesi alarak betonun dayanımının ne formda olduğunu tespit ediyoruz. Bunlar tahribatlı numune alım yollarıdır. Bunların yanında tahribatsız usullerle de tekrar binaya ait birtakım datalar elde ediyoruz. Betondan numune alma konusunda yönetmeliğin önerdiği sayıda numuneler alınmaktadır. Çoklukla her kattan en az 3 ve toplamda binadan 9’dan az olmamak kaydıyla numuneleri, taşıyıcı elemanların belirli bölgelerinden alınarak teste tabi tutulur. Burada taşıyıcı sistemin yani betonarmenin ne kadar dayanıma sahip olduğu tespit edilmeye çalışılır” diye konuştu.

Ertenli, nervürlü olan donatının kullanılmasının sağlayacağı en büyük avantajın yüzeyindeki tırtıklar sayesinde “mekanik aderans” denilen donatının betona daha güzel tutunması olduğunu kelamlarına ekledi.

Nervürlü inşaat çeliği test ediliyor

KBÜ Demir Çelik Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Yavuz Sun, Demir Çelik Enstitüsünün Türkiye’nin birinci ve tek enstitüsü olarak 2013’den itibaren hizmet vermeye başladığını lisana getirerek, enstitüde gerçekleştirilen testlere dair elde edilen raporların Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edildiğini belirtti.

Demir Çelik Enstitüsünün bulunduğu pozisyon prestijiyle inşaat çeliği üretimi yapan haddehanelerin ve çelik fabrikaların merkezinde yer aldığını söyleyen Sun, üretilen inşaat çeliklerinin standartları karşılaması maksadıyla kabul ve yeterlilik testlerinin enstitü bünyesindeki laboratuvarlarda yapıldığının altını çizdi. Sun, şunları kaydetti:

“İnşaatlarda kullanılan bir inşaat çeliğinin ne cins testlere gereksinimi var? Kimyasal standartlara uygun mudur? Bunun bilinmesi lazım. Onu biz burada akredite olarak gerçekleştirebiliyoruz. Nervürlü inşaat çeliğinin çekme, atma, yüzde uzama kıymetlerini test edip çıkan sonuçların standartla ne kadar uyumlu olduğunu yahut standardı karşılayıp karşılamadıklarını belirleme imkanımız var.”

Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan sonra sarsıntı bölgesi başta olmak üzere başka kentlerde kolonlarda ve kirişlerde betonun dayanıklılığını ölçmenin değerli hale geldiğini vurgulayan Sun, ” ‘Karot testi’ diye bir test var. Biz de ‘Arkadaşlarımızla birlikte bu testi yapabilir miyiz?’ diye bir çalışma içerisindeyiz. Bir ön deneme yaptık bununla ilgili test çalışmaları gerçekleştirdik. Lakin natürel değerli olan standarda uygun bir halde bu deneyleri yapabilmek. Artık standartlar üzerinde çalışıyoruz. İnşallah inşaatlardan getirilen ve inşaatların temelinde, kolonlarında ve kirişlerinde betonun direncini karot testlerinin basma testlerini yapmak suretiyle gerçekleştirebilir hale getirmek için çalışıyoruz” sözlerine yer verdi.