İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi… Faik Öztrak: “Depremin Ülkemize Faturası, Beşerî Sermaye Kaybı Dahil 126 Milyar Dolar”

Haber: BERKAY VAROL/ Kamera: KERİM UĞUR

CHP Sözcüsü Faik Öztrak, İzmir’deki İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nde “Deprem yalnızca beşeri değil çok önemli maddi kayıplara da neden oldu. Bizim hesaplarımıza nazaran sarsıntının ülkemize faturası beşeri sermaye kaybı dahil 126 milyar dolar. Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na göreyse 104 milyar dolarlık bir maddi kaybımız var. 20 yıllık idarenin devlette yaptığı tahribat doymak bilmeyen rant iştahı milletimizin can güvenliğini bitirdi” dedi.

CHP Genel Lider Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, DEVA Partisi Ekonomi ve Finans Siyasetleri Lideri İbrahim Çanakcı, Demokrat Parti Genel Lider Yardımcısı Bülent Şahinalp, Gelecek Partisi Siyaset İzleme Konseyi Lideri Feridun Alım, GÜZEL Parti Kalkınma Siyasetleri Lideri Ümit Özlale ve Saadet Partisi Genel Başkanvekili Sabri Tekir; İzmir’de İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ne katıldı.

CHP Sözcüsü Öztrak, burada yaptığı konuşmada şunları söyledi:

“Ülkemiz, 200 yıllık çağdaşlaşma, 150 yıllık anayasa, 100 yıllık cumhuriyet, 77 yıllık çok partili demokrasi tarihimizin en buhranlı günlerinden geçiyor.  Hem devlet idaresinde hem de iktisatta derin ve iç içe geçmiş krizler yaşıyoruz. Yaşadığımız sarsıntı felaketi, devlet idaresindeki krizi daha da görünür kıldı. İnsanlarımız 48 saat boyunca, enkazın altında bir başına kaldı. Afet dendiğinde, birinci akla gelen kurumlarımız, seferber edilmedi. Askerlerimiz enkazın başına birinci anda gidemedi. Kızılay, zelzelede çadır kurmak yerine, çadır satmakla meşgul oldu. 50 bin yurttaşımızı kaybettik.

“DEPREMİN MALİYETİ 126 MİLYAR DOLAR”

Deprem yalnızca beşeri değil çok önemli maddi kayıplara da neden oldu. Bizim hesaplarımıza nazaran sarsıntının ülkemize faturası beşeri sermaye kaybı dahil 126 milyar dolar. Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na göreyse 104 milyar dolarlık bir maddi kaybımız var. 20 yıllık idarenin devlette yaptığı tahribat doymak bilmeyen rant iştahı milletimizin can güvenliğini bitirdi.

Çok lakin çok yorulduk. Tüm ülke olarak bir nefeslenmeye rahatlamaya çok muhtaçlığımız var. Büyük Liderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün yüz yıl evvel İzmir İktisat Kongresi’nde söylediği üzere ‘Milletin uğradığı bu üzücü durumun bu düşkünlüğün sebeplerini arayacak olursak bunu direkt doğruya devlet kavramında buluyoruz’. Evet! Bugün içinde bulunduğumuz durumun en kıymetli nedenlerinden biri de ismine Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi denen ucube bir sistemin devlet idaresinde neden olduğu ağır krizdir.

Bundan ülkemizi çekip çıkaracak Millet İttifakı’nı meydana getiren altı siyasi partinin hazırladığı somut gayeleri, ıslahatları, siyasetleri ve projeleri içeren Ortak Siyasetler Mutabakat Metnini 30 Ocak 2023 tarihinde kamuoyuna açıkladık. Bugün de burada sizlerin huzurunda bu siyasetleri ana çizgileriyle ele alacağız.

“BÜTÇE HAKKI TBMM’DE”

Kontrolsüz güç, güç değil felakettir. Milletimiz bunu keyfi, kural tanımaz bir idare altında yaşayarak gördü. Onun için Millet İttifakı olarak kural tanımaz bu ucube sistem yerine kuvvetler ayrılığını tesis eden özgürlükçü, demokratik, adil, ‘güçlendirilmiş parlamenter sisteme’ süratle geçmeyi amaçlıyoruz. Onun için biz faal ve iştirakçi yasama, istikrarlı, şeffaf, hesap verir yürütme, bağımsız ve tarafsız yargı diyoruz. Yapacağımız yasama reformuyla Meclis’in faaliyetlerinde çoğulculuğu sağlayacak, yeni bir meclis içtüzüğü hazırlayacağız. Kanun üretim süreçlerini demokratikleştireceğiz. Torba kanun uygulamasına son vereceğiz. Tarafı olduğumuz milletlerarası mukavelelerden çekilme yetkisinin yalnızca TBMM’de olmasını anayasal teminat altına alacağız. Meclis’in yürütme organını millet ismine denetleme yetkisini güçlendireceğiz. Bütçe hakkı TBMM’nin devredilemez bir yetkisi ve kontrol aracı olacak. Meclis’te Kesin Hesap Komitesi’ni kuracağız. Kurul lideri ana muhalefet milletvekilleri ortasından seçilecek. Bir yasama yılında en az 20 gün Meclis’te gündemi muhalefet tarafından belirlenen genel görüşme yapılması imkanını getireceğiz.

Yürütme reformuyla cumhurbaşkanının yedi yıl için yalnızca bir periyot seçilmesi kuralını getirerek tarafsızlığını teminat altına alacağız. Cumhurbaşkanı bir siyasi partinin değil 85 milyonun cumhurbaşkanı olacak. Başbakanı, bakanları idarede tesirli hale getireceğiz. İdarede istikrarı sağlayacak tedbirleri alacağız.

“TAZMİNATI ZİYANA YOL AÇAN ÖDEYECEK”

Yargı reformuyla, bağımsız ve tarafsız bir yargı için Yargıçlar ve Savcılar Heyeti’ni kaldıracağız. Yerine, yargıçlar heyeti ve savcılar şurası halinde iki şura kuracağız. Adalet Bakanı ve müsteşarı, Yargıçlar Heyeti’nde yer almayacak. Yargıçlar, idari vazifeleri bakımdan Adalet Bakanlığı’na bağlı olmayacak. Özel yargılama tarzlarına özel yetkili mahkemelere son vereceğiz. Vazifesini berbata kullanarak Anayasa Mahkemesi yahut Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin hak ihlali kararına yol açan yargıçlara ve savcılara neden oldukları tazminat ve zararın rücu edilmesini sağlayacağız.

Tutuklamanın istisna olması prensibinin titizlikle uygulanması için gerekli önlemleri alacağız. OHAL maddesinden kaynaklanan tüm süreç ve hareketlerin yargı kontrolüne tabi olmasını sağlayacağız. Savunma mesleğini anayasal teminata kavuşturacağız. Ceza yargılamalarında duruşma salonlarında  ‘silahların eşitliği ilkesine’ uygun olarak tez ve savunmanın fiziki olarak eşit pozisyonda olmasını sağlayacağız. Bayanlar için isimli yardımın ve mecburî müdafiliğin kapsamını genişleteceğiz.

SEÇİM BARAJI DÜŞECEK

Anayasa Mahkemesi üyeliklerine hülle formülüyle atama yapılmasını önleyeceğiz. Seçim ve siyasi partiler mevzuatında millet iradesinin TBMM’ye en geniş ve en demokratik biçimde yansımasını sağlayacak düzenlemeleri yapacağız.  Seçim barajını yüzde 3’e düşüreceğiz. Yurtdışında mukim yurttaşlarımızın Meclis’te direkt temsilini sağlayacak düzenlemeleri yapacağız. Siyasi partilere kapatma davası açılması için TBMM’nin müsaadesini zarurî hale getireceğiz. Hürriyetin temel, sınırlamanın ise istisna olduğunu anayasayla açıkça düzenleyeceğiz.

Basın özgürlüğünü sağlayacağız. İnternet mevzuatını tabir özgürlüğünü kısıtlamayacak ve kişilik haklarını ihlal etmeyecek biçimde milletlerarası standartlara uygun olarak yine düzenleyeceğiz. Kamu idaresini; eşitlik, tarafsızlık, liyakat, hukuka uygunluk, tesirlilik, şeffaflık prensiplerine nazaran tekrar düzenleyeceğiz. Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki şuraları, ofisleri lağvedeceğiz. Bunların misyon ve yetkilerini ilgili bakanlıklara devredeceğiz. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nı Bayan, Aile ve Çocuk Bakanlığı olarak; Etraf, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’nı İklim, Etraf ve Orman Bakanlığı olarak; Ticaret Bakanlığını Esnaf ve Ticaret Bakanlığı olarak yapılandıracağız. Hazine’yi, Maliye Bakanlığı’ndan ayıracağız. Farklı bir bakanlık formunda yine yapılandıracağız. Şehircilik ve afet idaresi, bilişim ve yenilikçilik bakanlıklarını kuracağız. Siyasi hüviyetteki bakan yardımcılıklarını kaldırıp liyakate dayalı müsteşarlık sistemini kuracağız. Artık tüm Türkiye pilav yapabilmek için plan gerektiğini anladı. Bunun için Strateji ve Planlama Teşkilatı’nı kuracağız.

Yerel idareler ıslahatını hayata geçireceğiz.  Merkezi idarenin, lokal idareler üzerindeki vesayetine son vereceğiz. Seçimle gelenin, seçimle gitmesini garanti altına alacağız. Belediyelerin, genel bütçe vergi gelirlerinden aldığı hisseleri artıracağız. Muhtarlık Temel Kanunu’nu çıkaracağız. Kamuya işçi alımında mülakat uygulamasına son vereceğiz. Liyakat ve eşitlik unsurlarını hakim kılacağız. Şeffaflığı sağlayacağız.

“KADIN YÖNETİCİ SAYISI ARTACAK, 418 MİLYAR DOLAR MİLLETE GERİ VERİLECEK”

Üst seviye misyonlardaki bayan yöneticilerin sayısını arttıracağız. Kamu çalışanları ortasında fiyat ve maaş adaletini sağlayacağız. Bir öbür ıslahat alanımız; yolsuzlukla gayret. TBMM’de yolsuzlukları araştırma kurulu kuracağız. Rüşvet ve yolsuzluk hatalarında; yargılama süreçlerini hızlandıracağız, vakit aşımını kaldıracağız. Bu hatalar af kapsamına alınmayacak. Yolsuzluktan elde edilen ve yurtdışına kaçırılan varlıkları ülkemize geri getirmek için malvarlıklarının geri alınması ofisini kuracağız. Bu milletten gasbedilen 418 milyar doları kesinlikle lakin kesinlikle milletimize geri vereceğiz.

Ekşi yiyenlerden, hesabı sorulacak. Yaptıkları, yapanın yanına asla kar kalmayacak. Pazarlık tarzıyla yapılmış tüm ihaleleri geriye hakikat inceleyeceğiz. Vatandaşlarımızın bilgi edinme hakkını ihlal eden kamu vazifelilerinin disiplin, ceza ve tazminat sorumluluğunu artıracağız. Terörizmin finansmanı, rüşvet, yolsuzluk., insan kaçakçılığı, uyuşturucu ticareti ve öteki kara para faaliyetleriyle etkin biçimde çaba edeceğiz.

“ÜLKEMİZİ GRİ LİSTE AYIBINDAN KURTARACAĞIZ”

Ülkemizi gri liste ayıbından kurtaracağız. Vergi affı ve varlık barışlarının kara para aklama aracı olarak kullanılmasını engelleyeceğiz. Kamu İhale Kanunu’nu Avrupa Birliği normlarına getireceğiz. Siyasi etik yasasını çıkaracağız. Milletvekillerinin, bakanların, siyasi parti genel merkez yöneticilerinin, vilayet liderlerinin, belediye liderlerinin ve belediye meclis üyelerinin misyon, unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları yahut üçüncü şahıslar lehine etik dışı aracılıkta bulunmalarını engelleyeceğiz. Akraba, eş, dost yahut tanıdıklarını kayırmalarına, ayrımcılığa son vereceğiz. Siyasetin finansmanının şeffaf ve denetlenebilir olmasını sağlayacağız. Ülkemizi evvel feraha çıkaracak, sonra refaha erdirecek siyasetlerin yer aldığı Ortak Siyasetler Mutabakat Metninin özgürlük, demokrasi, hukuk, adalet, iyi idare, liyakat ve yolsuzlukla gayret kısımları özetle bu biçimdedir.

Hak, hukuk ve adalet gayretimizi, daima birlikte iktidarla taçlandıracağız. Önümüzdeki seçimde kaybeden keyfi idare anlayışı olacak. Kaybeden, tek adam şahsım rejimi olacak. Kaybeden, milletin aşına, işine göz diken, kan emiciler ve beşli çeteler olacak. Bizim idaremizde kral değil, kural olacak. Herkes önünü görecek. Yarınını planlayabilecek. Geleceğinden emin olacak. Aşını, işini büyütebilecek. Hiçbir çocuğumuz yatağa aç girmeyecek. Üreteceğiz, kazanacağız. Karımızı da hakça paylaşacağız.

Aynı bundan yüz yıl evvel olduğu üzere, hem ülkemizde, hem de dünyada, derin bir alt üst oluş sürecindeyiz. Bu süreçte karşımıza çıkan problemlere daima birlikte, yerli ve ulusal tahliller arıyoruz. Tahlil arayışlarımız katkıda bulanacak bu tarihi kongrede ekonomiyi meydana getiren paydaşların temsilcileriyle sivil toplum kuruluşlarıyla bilim insanlarıyla bir ortadayız. Bu birlik bize güç veriyor, önümüzde yeni ufuklar açıyor.”