Hurdacı kardeşlerin “sıfır atık” tesisinde yılda 290 bin ton atık geri dönüştürülüyor
HALİL İBRAHİM SİNCAR/SELEHATTİN EROL – Mardin’in Midyat ilçesinde geçmişte hurdacılık yaparak geçimini sağlayan 4 kardeşin kurduğu atık entegre tesisinde yılda 115 bin tonu tehlikeli, toplam 290 bin ton atık geri dönüştürülüyor.
İlçede dede mesleği atık toplama ve hurdacılık işini yaklaşık 31 yıl sürdüren Hayrettin, Zeki, Mesut ve Engin Çiçek kardeşler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde başlatılan “Sıfır Atık Projesi”nden etkilenerek yaklaşık 4 yıl evvel 85 dönüm alanda Haşimoğlu Atık Entegre AŞ’yi kurdu.
Tesiste bu vakte kadar yaklaşık 1 milyon ton tehlikeli ve tehlikesiz atık dönüştürülerek etrafa ve iktisada katkı sağlandı.
Şirketin idare konseyi üyesi kardeşlerden Zeki Çiçek, AA muhabirine, memleketlerinde değerli bir yatırım yapmanın memnunluğunu yaşadıklarını söyledi.
Atık toplama ve hurdacılığa 1988’de başladıklarını tabir eden Çiçek, “O vakit atığın geri dönüşümü, etrafa ziyanı yahut faydası, biz bunları çok bilmiyorduk. Bunları yeni öğrendik. Ülkemiz bu mevzuda çok gelişti. Öz kaynaklarımızla burayı faaliyete geçirdik. Devletimizden rastgele bir beklentimiz olmadı. Lakin bu mevzuda önümüz açıldı, hem maddi hem manevi. Lakin biz tamamını öz kaynaklarımızla yapmayı seçtik.” dedi.
Çiçek, daha sağlıklı, pak bir gelecek ve iktisada güç katmak için çalıştıklarını belirtti.
Geri dönüşüm konusunda Türkiye’nin adeta çağ atlamaya başladığını lisana getiren Çiçek, bunda Emine Erdoğan’ın da değerli katkılarının bulunduğunu söz etti.
Hedef büyüttüler
Çiçek, yılda 115 bin ton tehlikeli, 175 bin ton tehlikesiz atığı geri dönüştürdüklerini belirterek, “Yılda dönüştürdüğümüz 175 bin ton tehlikesiz atığı 250 bin tona, 115 bin ton tehlikeli atığı da 200 bin tona çıkaracak biçimde maksadımızı büyütmeyi düşünüyoruz.” dedi.
Atık elektrikli araç bataryalarından lityum, kobalt, nikel, mangan ve grafit üzere pahalı madenleri ayrıştırarak “kritik ham madde” elde edildiğini söyleyen Çiçek, kurdukları kompost makineleriyle yemek atıklarından gübre elde ettiklerini anlattı.
Çiçek, dönüşümden geri kalan atıklardan da “türetilmiş yakıt” elde ederek çimento fabrikasında yakılması için eser çıkardıklarını belirterek şunları kaydetti:
“Geri kazanımı yapılan eserler savunma endüstrisi, elektrik, elektronik ve birçok alanda kullanılıyor. Atıkların hakikaten etrafa çok büyük ziyanı var. Örneğin bir plastik atığın 400-500 yıla kadar ömrü var. Milletimizden ricamız, çöp diye düşündükleri hiçbir şeyi atmamaları. Bunlar toplanarak muhakkak kuruluşlar, belediyeler vasıtasıyla bu tesislere teslim edilebilir.”
Çiçek, daha yeşil bir etraf ve daha kaliteli içme suyu için konutlarda en az haftada bir gün aile bireylerinin “sıfır atık” konusunu gündeme getirmesinin, bu mevzuyu konuşmasının farkındalık açısından faydalı olacağını söz etti.
“Entegre tesis olarak dünyada birincilerden biri”
Tesisin müdürü ve etraf mühendisi Kadir Akkurt da tesise getirilen metal, cam, plastik ve ambalaj üzere atıkları ham husus olarak iktisada kazandırdıklarını kaydetti.
Akkurt, tesiste yaklaşık 250 kişinin istihdam edildiğini belirterek, “Entegre tesis olarak Türkiye’de ve dünyada birincilerden biri. Rastgele bir atık buradan geri dönüştürülmeden çıkmıyor. Mutfakta kullandığımız yemek artıklarından tutun da tesisin bünyesindeki hayvanların bulunduğu alandan çıkan gübreye kadar her şey burada geri dönüşüme gönderiliyor.” dedi.