Güney Kore Devlet Lideri Yoon Suk-yeolun Tayvan açıklaması Çin ile tansiyona yol açtı

Güney Kore Devlet Lideri Yoon Suk-yeol’un, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’a yönelik açıklaması, iki ülke ortasında tansiyona yol açtı.

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sun Veydong, Güney Kore’nin Pekin Büyükelçisi Çung Jae-ho’yu Bakanlığa çağırarak, Yoon’un Tayvan konusundaki kelamlarını protesto ettiklerini bildirdi.

Yoon, geçen hafta Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada, Tayvan Boğazı’ndaki artan tansiyonların, Çin’in statükoyu güç yoluyla değiştirme teşebbüslerinden kaynaklandığını belirterek, Tayvan meselesinin sadece Çin ile Tayvan ortasında bir uyuşmazlık olarak görülmeyeceğini, tıpkı Kuzey Kore üzere “küresel bir mesele” olduğunu tabir etmişti.

Bakan Yardımcısı Sun, Büyükelçi Çung’a, Yoon’un kelamlarının kabul edilemeyeceğinin altını çizerek, “Güney Kore başkanı, açıklamasında ‘tek Çin’ prensibinden kelam dahi etmezken, Tayvan problemini Kore Yarımadası’ndaki sorun ile kıyasladı. Kore sorunu ile Tayvan sorunu, kapsamı ve tabiatı prestijiyle büsbütün farklıdır ve mukayese edilemez.” dedi.

Sun, Yoon’un kelamlarının, Çin ile Güney Kore ortasında diplomatik münasebetlerin kurulduğu 1992’den bu yana Seul tarafından yapılan “en kusurlu açıklama” olduğunu vurguladı.

Tayvan Boğazı’ndaki tansiyonların ana sebebinin, Ada’daki dış takviyeli ayrılıkçı faaliyetler olduğunu savunan Sun, “Kore tarafını, Çin ile Güney Kore ortasında diplomatik alakaların temelini oluşturan Ortak Bildiri’nin ruhuna uymaya, ‘tek Çin’ unsuruna bağlı kalmaya ve Tayvan problemindeki kelamlarına ve eylemelerine dikkat etmeye çağırıyoruz.” sözlerini kullandı.

Büyükelçi Çung da Sun protestosuna, Güney Kore’nin “tek Çin” unsuruna bağlı olduğu ve bu tavrının değişmediğini söyleyerek karşılık verdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, 20 Nisan’da Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında, Yoon’un kelamlarına ait sorulan soruya verdiği cevapta, “Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) ve Kore Cumhuriyeti (Güney Kore), her ikisi de BM üyesi hâkim ülkelerdir. Kore Yarımadası’ndaki sorun ve Tayvan sorunu, tabiatı, sebepleri ve tarihi bakımından farklıdır, tıpkı cümlede söylem edilemez.” değerlendirmesinde bulunmuştu.

Güney Kore, Sözcü Vang’ın açıklamasına reaksiyon göstermiş ve Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı Çang Ho-jin, Çin’in Seul Büyükelçisi Şing Hayming’i Bakanlığa çağırarak, açıklamanın “ciddi diplomatik nezaketsizlik olduğunu” söz etmişti.

Çin’in topraklarının modülü olduğunu savunduğu Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1949’dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan ortasında iç savaşın akabinde ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor.

Pekin, “tek Çin” prensibini vurgulayarak, Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik alakalar kurmasına, Birleşmiş Milletler ve öbür memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik münasebetleri kesmesini koşul koşuyor.